2-маъруза. Мавзу: Суюқликларни узатиш. Насослар соат. Режа: Насослар ва уларнинг турлари

N_Ю ортиқча юкланишини инобатга олган ҳолда аниқланади.

бу ерда β - қувватнинг заҳира коэффициенти, бу электр юриткичнинг қувватига қараб 2,0 дан 1,1гача олинади.
Электр юриткичнинг қуввати қанча юқори бўлса, коэффициент β нинг
қиймати шунча кичиклашади.
Сўриш баландлиги.



2.25-расм. Насос қурилмаси схемаси.

Насос қурилмаси насос 1, пастки 2 ва босим ҳосил қилувчи 3 идишлардан, манометр М, вакуумметр В, сўриш 4 ва ҳайдаш 5 қувурларидан ташкил топган.

Насоснинг напорини аниқлаш учун 1-1 ва 0-0 кесимлари учун Бернулли
тенгламасини сўриш режими учун ёзамиз. Таққослаш текислиги деб пастки идишдаги суюқлик сатҳини оламиз:

бу ерда p₁ - пастки идишдаги босим; w₁ - 1-1 кесимдаги пастки ҳажмдаги суюқлик
тезлиги; Н_сўр - сўриш баландлиги; w_сўр - сўриш қувуридаги суюқлик тезлиги; р_сўр -
насоснинг сўриш босими; h_{сўр.йўқ} - сўриш қувуридаги йўқотилишлар.
Ҳайдаш режими учун 0-0 ва 2-2 кесимлари учун тузилган Бернулли тенгламаси (таққослаш текислиги деб насос ўқидан ўтган 0-0 текислиги олинади) қуйидагича ёзилади:

бу ерда, р_уз - узатиш (ҳайдаш) босими; w_уз - ҳайдаш қувуридаги тезлик; Н_уз-узатиш баландлиги; w₂ - 2-2 - кесимдаги юқори идишдаги суюқлик тезлиги; р₂ – ҳайдаш идишидаги босим; h_уз.йўқ - ҳайдаш қувуридаги йўқотилиш.
Сўриш ва ҳайдаш қувурларидаги тезликка нисбатан пастки ва юқоридаги
идишлардаги суюқлик тезлигининг ўзгариши жуда кичик бўлгани учун, улар нолга тенг (w₁=0; w₂=0).
(2.78) ва (2.79) тенгламаларни ҳисобга олиб насоснинг напорини қуйидагича ёзиш мумкин:

Сўриш билан ҳайдаш қувури ўзаро тенг бўлганда, ушбу тенгликни
соддалаштириш мумкин бўлади, яъни w_сўр = w_уз.Суюқликни геометрик узатиш баландлиги эса, Н_Г = Н_сўр + Н_уз бундан қуйидаги тенглама келиб чиқади:

бу ерда h_йўқ=h_cўp+h_уз.йўқ - босимнинг умумий йўқотилиши.
Агарда юқоридаги ва пастки идишдаги босимлар тенг бўлса, яъни Р₂=Р₁ у ҳолда:

(2.80) тенгламага биноан, насоснинг босими, суюқликни геометрик баландлик Н_г кўтаришга, идишлардаги босимлар фарқини, сўриш ва ҳайдаш
идишлардаги гидравлик қаршиликларни енгишга сарф бўлади.
Горизонтал жойлашган қувур орқали сув узатилганда (Н_г=0), насос босими фақат қаршиликларни енгиш учун сарфланади:

Ишлаётган насоснинг босимини (напорини) вакуумметр Н_в ва манометр Н_м ларнинг кўрсаткичлари асосида аниқлаш мумкин:

бу ерда h - манометр ва вакуумметрлар орасида масофа.
(2.78) тенгламадан сўриш баландлигини кўриб чиқсак: