2-ma’ruza mavzu: Jaxon va O‘zbekiston elektroenergetikasi. Soxaning global va mintaqaviy muammolari

1-MA’RUZA MAVZU: Muhandislik tushunchasi va energiya

REJA

Energiya va muxandislik ishi.

Energiya va koinot paydo bo‘lishining zamonaviy talqini.

Energiya turlari va uning o‘lchov birliklari.

Elektrotexnika va sanoat elektroenergetikasining paydo bo‘lishi.

1. Energiya va muxandslik ishi

1. Energiya va muxandslik ishi

O‘zbekiston elektroenergetikasi haqida ma’lumotlar.

• O‘zbekistonda dastlabki elektrostansiya Bo‘zsuv elektrostansiyasi bo‘lib u 1926-yilda ishga tushirilgan. Keyingi davrlarda katta quvvatli: Chirchiq-Bo‘zsuv, Shaxrixon, Namangan gidroelektr stansiyalari kaskadi, Farxod, Chorvoq gidroelektr stansiyalari; Farg‘ona, Quvasoy, Toshkent, Angren, Yangi Angren, Oxangaron, Navoiy, Taxiatosh, Tolimarjon issiklik elektrostansiyalari va boshqa o‘rta va kam quvvatli stansiyalar qurildi va bugungi kunda mamlakatni elektr engergiyasi bilan taminlab turibdi. Shu kunlarda To‘raqurg‘onda 900 MVt quvvatli issiqlik elektr stansiyasi qurilishi olib borilmoqda.

• O‘zbeksiton elektr energetikasi xaqida ma’lumotlar
• Issiqlik elektr stansiyalari
• Umumiy quvvati 1880 GVt IES - yillik ishlab chiqarilgan energiyaning 63%, qismini tashkil qiladi.
• Gidro elektr stansiyalar:
• Umumiy quvvati 715 GVt Yillik energiyaning 24 % qismini yoki 171,6 mlrd. kVt soat elektr energiya ishlab chiqarmoqda.
• Atom elektr stansiyalari:
• Umumiy quvvati 380GVt. Yillik energiyaning 13% qismini yoki 49,4 mlrd kVt soat elektr energiya ishlab chiqarmoqda.

Dunyo mamlakatlarida elektr energiya ishlab chiqarish, mlrd. kVt/soat .

Energetika va elektroenergetikaning global va mintaqaviy muammolari

• Bugungi kunda jahon miqyosida ko‘mir eng ko‘p zahiraga ega, shuning uchun aksariyat davlatlarning elektroenergetika tizimi (shu jumladan bizning mamlakatimizda ham) ko‘mir yonilg‘isiga moslashib bormoqda. Bu o‘rinda Xitoy birinchi o‘rinda turadi. Yuqorida ko‘rib o‘tganimizdek jahon elektroenergetikasida IES lar asosiy o‘rin tutadi. 
• Mamlakatimiz sharoitida esa bugunning o‘zida IES larning umumiy elektr energiyasi ishlab chiqarishdagi ulushi 85 % dan yuqori. Shuning uchun ham mamlakatimizda yaqin kelajakka mo‘ljallangan dasturlar-IES larni gazdan ko‘mir yonilg‘isiga o‘tkazish amalga oshirilmoqda.
• Energetika zahiralarini tejashning asosiy yo‘nalishlaridan yana biri energiya tejamkor texnologiyalardir.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!!!