2-ma’ruza. Diskret elementar hodisalar fazosida ehtimolliklar taqsimoti. Ehtimollikning geometrik va statistik ta’riflari

5-Ta’rif(ehtimollikning geometrik ta’rifi). sohaga tavakkaliga tashlanayotgan nuqtaning uning qismi bo’lgan soha ga tushish ehtimolligi deb,

formula bilan aniqlanadigan songa aytiladi.
Bu yerda mes orqali sohaning o‘lchovi (uzunlik, yuza yoki hajm) belgilangan.
Ehtimollikning klassik ta’rifi formulasidan foydalanib bo’lmaydigan hollarda tajribani muayyan sharoitda bog‘liqsiz ravishda ko‘p marta takrorlab, hodisa nisbiy takrorlanishini kuzatib, uning ehtimolligini taqriban aniqlash mumkin bo‘ladi.
Тasodifiy hodisa ning nisbiy chastotasi deb, shu hodisaning ro‘y bergan tajribalar soni ning o‘tkazilgan tajribalar umumiy soni ga nisbatiga aytiladi. Тajribalar soni yetarlicha katta ( ) bo‘lganida ko‘p hodisalarning nisbiy chastotasi ma’lum qonuniyatga ega bo‘ladi va biror son atrofida tebranib turadi ekan. Bu qonuniyat XVIII asr boshlarida Yakob Bernulli tomonidan aniqlangan. Unga asosan bog‘liqsiz tajribalar soni cheksiz ortib borganida ( ) muqarrarlikka yaqin ishonch bilan hodisaning nisbiy chastotasi uning ro‘y berish ehtimolligiga yetarlicha yaqin bo‘lishi tasdiqlanadi. Bu qonuniyat o‘z navbatida ehtimollikning statistik ta’rifi deb ataladi. Demak, hodisa ehtimolligi sifatida yoki yetarlicha katta lar uchun ni olish mumkin. Boshqacha qilib aytganda, sifatida taqriban nisbatni olish mumkin ekan.