2-Maruza Biosfera. Tabiiy resurslar, ulardan oqilona foydalanish va atmosfera muhofazasi. Suv va Tuproq resurslari va uni muhofazasi. O‘simlik, hayvonot dunyosi va ularni muhofaza qilish

Suvning aylanishi 
Agarda siz suv tomchisini quyosh tushib turgan tomonda oyna ustiga qo‘ysangiz, suv 
parlanadi. Parlanish shunday ro‘y beradiki, bunda suv bug‘ga aylanadi va gaz shaklida atmosferaga 
chiqadi. Suv ko‘llar, jilg‘alar, hovuzlar va okeanlarning yuza qismidan parlanadi. SHuningdek, suv 
bug‘i atmosferaga transpiratsiya jarayonida o‘simlik barglaridan ham ko‘tariladi. Hayvonlar suv 
bug‘ini havoga yugurib kelganda yoki harakat qilganda ko‘proq chiqaradi. Suv hayvonlarning 
chiqindilaridan ham atrof muhitga qaytadi.
Kondentsatsiyalanish 
Atmosferaga ko‘tarilgan suv bug‘i sovuq havoga aylanadi. Suv bug‘i atmosferada soviydi va 
suyuq suvga aylanadi. Gaz holatidan suyuqlik holatiga o‘tish jarayoni kondentsatsiya deyiladi. Suv 
bug‘i havoda chang bo‘lakchalarining ustida kondentsatsiyaga o‘tadi, ya‘ni yupqa tomchilarni 
shakllantiradi. Avval, yupqa tomchilar bulutlarni hosil qiladi. Qachonki ular katta va yetarli og‘ir 
formaga o‘tgandan keyin esa, ular yomg‘ir sifatida yer ustiga tushadi.
Azotning aylanishi 
Azot elementi barcha tirik mavjudotlar uchun muhi sanaladi. Azot oqsillarning zaruriy 
ingridientidir. Oqsillar barcha tirik organizmlar hujayralarida sodir bo‘ladigan hayot jarayonlarn
talab qilinadi. Azot ham barcha organizmlarning DNK sining muhim qismi sifatida ahamiyatga ega. 
SHunga qaramasdan,azot atmosferadagi eng ko‘p to‘liq gaz hisoblanadi, ko‘pgina organizmlar 
azotni havodan to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘zlashtira olmaydi. O‘simliklar azotni boshqa elementlar bilan 
birikma holida shakllanganini o‘zlashtiradi. Bu jarayon azotafiksatsiya deyilib, tuproq 
bakteriyalarining ba‘zi turlari o‘simlik uchun zarur bo‘lgan azot birikmalarini shakllantiradi. 
O‘simliklar o‘zlarining ildizlari orqali azot birikmalarini surib oladi. Hayvonlar esa azotni o‘simliklar 
yoki boshqa hayvonlarni yeyish orqali o‘zlashtiradi. Qachonki, hayvon nobud bo‘lgandan so‘ng, 
ularning tanalaridagi azot tuproq bilan aralashadi yoki atmosferaga chiqadi. Azotning atmosferadan 
tuproqqa, tirik organizmlarga va yana atmosferaga qaytishi