2-laboratoriyalíq jumís tema: cisco packet tracer programmasínda lan hám vlan tarmaqlarín quríw jumıstıń máqseti

2-LABORATORIYALÍQ JUMÍS
TEMA: CISCO PACKET TRACER PROGRAMMASÍNDA LAN HÁM
VLAN TARMAQLARÍN QURÍW
Jumıstıń máqseti: studentler tárepinen Cisco Packet Tracer programmasında lokal kompyuter tarmaqların jaratıw hám islew kónlikpelerin iyelew.
Teoriyalıq bólim
Ekenin aytıw kerek, lokal tarmaq ádetde salıstırǵanda kishi maydandı yamasa imaratlardıń kishi toparın óz ishine alatuǵın kompyuter tarmaǵı bolıp tabıladı. Cisco Packet Tracerde lokal tarmaqtı jaratamız (2.1-súwret).

2.1-súwret. Cisco Packet Tracerdegi tarmaq mısalı.
Biziń jaǵdayımızda tarmaq belgili bir tárzde baylanısqan tek 6 jumıs stanciyasınan ibarat. Onıń ushın tarmaq konsentratorları (hubları) hám kommutatorları (switchları) isletiledi. Lokal tarmaqtı jaratıwdı tómendegi izbe-izlilikde ámelge asıramız:
PacketTracer-diń tómengi shep múyeshinde "Tarmaq kommutatorları" úskenelerin saylań hám ondaǵı dizimde tıshqanshanıń shep túymesi menen 2950-24 túymeshesin basıp, onı jumıs jayına qoyıń (2.2, 2.3, 2.4, 2.5-súwretlerge muwapıq), "Tarmaq konsentratorı (Hub-PT)" hám "Jumıs stanciyaları (PC-PT)" menen de tap sonı tákirarlań.

2.2-súwret. 2950-24 Switch(komutator) saylandı.

2.3-súwret. Hub-PT konsentrator saylandı.

2.4-súwret. PC-PT jeke kompyuteri saylandı.

2.5-súwret. Kompyuterdi, komutatordı hám konsentratordı jumıs ornınan jaylastırıw.

2.6-súwret. Tuwrı mıs kabel túrin tańlaw.

2. 
   7-súwrette kórsetilgendey, komutator hám konsentratordı bir-birine jalǵaw ushın mıs krossover kabeli isletiledi.
   

2.7-súwret "Mıs krossover" kabel túrin tańlaw
Bunnan tısqarı, eki apparattı jalǵaw ushın siz sáykes keletuǵın kabel túrin tańlawımız hám 2.8, 2.9, 2.10-súwretlerge muwapıq bir apparattı (qálegen bos FastEthernet portın tańlap) hám basqa apparattı (sonıń menen birge, qálegen bos FastEthernet portın tańlawdı) basıwıńız kerek.

2.8-súwret. Kompyuterda bos port tańlanadı.

2.9-súwret.Komutatorda bos port saylanadı.

2. 
   10-súwret. PC0 menen Switch0 ortasında mıs sım menen jalǵanıw.
   

Basqa barlıq apparatlar ushın jalǵanıw tap sol tárzde ámelge asırıladı. Zárúrli! Kommutator hám konsetrator ortasındaǵı baylanıs krossover arqalı ámelge asırıladı.
Apparatlardı jalǵaw nátiyjesi 2.11 -súwretde keltirilgen.

2.11-súwret. Qurılmalardı bir birine jalǵaw.
Keyingi eń zárúrli basqısh - sazlaw esaplanadı. Biz OSI tarmaǵı modeliniń dáslepki dárejelerinde isleytuǵın apparatlardı isletip atırǵanımız sebepli ( kommutator ekinshi, konsentratordı ekinshi dárejede), olardı sazlawdıń hájeti joq. Tek ǵana jumıs stanciyaların sazlaw kerek: IP-mánziller, tómengi tarmaq maskaları.
Tómende tek bir stanciyanı sazlaw (PC1) bar - qalǵanları tap sol tárzde dúzilgen.

2. 
   Biz 2.12 - súwretke muwapıq kerekli jumıs stanciyasın eki ret basamız.
   

2.12-súwret. PC0 kompyuter sazlamaları aynası.
Ashılǵan aynada 2.13-súwretke muwapıq Jumıs stolı yarligin, soń “IP sazlamaları” tańlań.

2. 
   13-súwret - Kompyuter sazlamaları áynası PC0, " Jumıs stolı" yarlıgı.
   

Ayna ashıladı, 2.14-súwretde kórsetilgen sıyaqlı, IP-mánzil hám maskanı kirgiziwińiz kerek boladı.

2.14-súwret. Statikalıq IP-mánzil hám maskanı kiritiw.
Tap sonday, IP-mánziller basqa barlıq kompyuterlerge tayınlanǵan.
Zárúrli! Barlıq jumıs stanciyalarınıń IP-mánzilleri bir subnetda bolıwı kerek (yaǵnıy birdey diapazonda), keri jaǵdayda ping processi áwmetsiz tawsıladı.
Shlyuz. Maydandı toldırmasa da boladı.
DNS-server. Maydandı toldırmasa da boladı.

2. 
   Konfiguraciya tawsılǵannan keyin, ping processi ámelge asırıladı. Mısalı, ol PC5 ten baslanadı hám PC1 menen baylanıstı tekseredi.
   

Zárúrli! Ping procesin qálegen qay jerden baslawdı tańlawıńız múmkin, tiykarǵısı, paketler kommutator hám konsetrator arqalı uzatılıwı kerek.
Onıń ushın kerekli jumıs stanciyasın eki ret basıń, ashılǵan aynada, 2.15-súwretke muwapıq, "Jumıs stolı" yarligin, keyininen - " Buyrıqtıń qatarı" ın saylań.

2.15-súwret. “Buyrıqtıń qatarı” rejimin tańlań.
2.16- súwrette kórsetilgendey buyrıq qatarı aynası shıǵadı.

2.16-súwret - Buyrıqlar qatarı rejimi
Bizge buyrıq kirgiziw usınıs etiledi, biz bunı isleymiz:
PC>ping 192. 168. 0. 1
Enter túymesin basıń. Eger hámme zat tuwrı dúzilgen bolsa, ol jaǵdayda biz tómendegi 2.17-súwretde keltirilgen maǵlıwmatlardı kóriwimiz múmkin.

2.17-súwret. " ping" buyrıǵınıń nátiyjesi
Bul sonı ańlatadı, jalǵanıw ornatıldı hám tarmaqtıń bul bólimi tuwrı islep atır. Sonıń menen birge, PacketTracer ping buyrıǵın talay tezirek hám qolaylaw orınlawǵa múmkinshilik beredi. Onıń ushın 26-súwretke muwapıq qaptal panelindegi xabardı saylań.

2.18 –súwret. "ping" buyrıǵın orınlaw ushın xabar saylanǵan.
Keyinirek, "ping" buyrıǵı uzatılatuǵın kompyuterdi basıwıńız hám " ping" buyrıǵı atqarılatuǵın kompyuterdi taǵı bir ret basıwıńız kerek.
Nátiyjede, "ping" buyrıǵı atqarıladı, nátiyje 2.19-súwretde kórsetilgen sıyaqlı tómengi oń múyeshte kórsetiledi.
Buyrıqtıń atqarılıw nátiyjesin tolıqlaw kórsetiw ushın 2.20-súwretde kórsetilgen sıyaqlı "PDU dizimi aynasın almastırıw" dı saylań.

2.19-súwret. Ping buyrıǵınıń nátiyjesi.

2.20-súwret. "ping" buyrıǵınıń nátiyjesi
5. PacketTracer-de Ping járdem programması qanday islewin tolıq hám kórsetip beretuǵın simulyaciya rejimi bar. Sol sebepli jumıs jayınıń tómengi shep múyeshindegi tap sol atlı belgini basıw yamasa Shift + S túymeler birikpesin basıw arqalı "simulyaciya rejimine" ótiw kerek. Simulyaciya paneli ashılıp, 2.21 -súwretde kórsetilgen sıyaqlı ping procesiniń atqarılıwı menen baylanıslı barlıq processler sawlelenedi.

2.21-súwret."simulyaciya rejimine" ótiw
Simulyaciyani baslawdan aldın paketli filtrlewdi ornatıw kerek. Onıń ushın "Filtrlerdi ózgertiw" túymeshesin basıw kerek, ayna ashıladı, 2.22-súwretke muwapıq ol jaǵdayda tek "ICMP" hám "ARP" di qaldırıw kerek.

2.22-súwret. Filtrdi sazlaw.
Endi ping processin qayta baslaw kerek. Onı jumısqa túsirgennen keyin, proektlestirilgen tarmaq diagramması boyınsha paketlerdi jiberiw/qabıllawdı baqlaw ushın "Modellestiriw panelin" kóshiriw múmkin.

2.23-súwret. Simulyaciya procesin orınlaw.
Auto Capture/Play túymesi pútkil ping procesin bir processte modellestiriwdi názerde tutadı, Capture/Forward bolsa onı basqıshpa-basqısh kórsetiwge múmkinshilik beredi.
Paket júrgizetuǵın maǵlıwmatlardı, onıń dúzilisin biliw ushın "Informaciya" baǵanasındaǵı reńli kvadrat ústine oń túymesin basıń.
Modellestiriw ping processi tawsılǵanda yamasa tiyisli jumıs stanciyasınıń Edit áynegi jabılǵanda toqtaydı.
Wazıypanı óshiriw ushın ekrannıń tómengi bólegindegi "Óshiriw" túymesin basıń.