2-kurs studenti Perdebaeva Aykúmisdıń Sanlı hám xabar texnologiyaları páninen

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
BERDAQ ATÍNDAǴÍ QARAQALPAQ MÁMLEKETLIK
UNIVERSITETI
Tariyx fakulteti
Sociologiya qánigeliginiń
2-kurs studenti Perdebaeva Aykúmisdıń
Sanlı hám xabar texnologiyaları páninen

ÓZBETINSHE JUMÍSÍ


Tema: Ómirlik cikl modelin qurıw

Orınlaǵan: Perdebaeva Aykúmis
Qabılladı: Orınbaeva Alima

Nókis 2022

Joba:

1. 
   Informaciya texnologiyaları hám informaciya sisteması haqqında túsinik
   
2. 
   Ómirlik cikl túsinigi hám onı jaratıw basqıshları
   
3. 
   Ómirlik cikl modeli túrleri olardıń abzallıqları hám kemshilikleri
   
4. 
   Paydalanílǵan ádebiyatlar
   

Informaciya texnologiyaları hám informaciya sisteması haqqında túsinik

Ózbekstan informaciya texnologiyaların engiziw, ámelde qollanıw hám rawajlandırıw ushın bir qansha intellektuallıq múmkinshilik hám informaciya rezervlerine iye. Házirgi dáwirde Pánler akademiyası, joqarı hám orta arnawlı oqıw orınları, islep shıǵarıw kárxanaları hám firmalarda kompyuter texnikası, baylanıs, programmalıq hám informaciya támiynatı, informaciya sistemaları boyınsha maman kadrlar islep atır. Informaciya texnologiyaları informaciyalardıń qásiyetlerin, informaciyalardıń beriliw usılların uyreniwshi hám informaciyalardı toplaw, jıynaw, saqlaw, qayta islew, texnik hám programmalıq qurallar járdeminde uzatıw nızam, qaǵıydaların úyrenedi. Informaciya texnologiyalarınıń texnikalıq tiykarı kóp pánler menen, mısal ushın, fizika, ximiya, elektronika hám radiotexnika pánleri menen baylanısqan. Informaciya texnologiyalarınıń ózegin anıq texnikalıq hám programmalıq qurallar kompleksi dep qaralıwshı informaciya texnologiyası quraydı. Bul texnologiya turmısımızdaǵı hám iskerligimizdegi informaciyalardı qayta islewde atqarılatuǵın kóp islerdi ámelge asırıwda járdem beredi. Ulıwma, texnologiya degende málim bir maqsetke erisiw ushın ámelge asırilatuǵın processler sistemasınan ibarat bolǵan jaratıwshılıq iskerligi túsiniledi (texno-latınsha sóz óner, logo – pán, ilim). Texnologiyanı quraytuǵın sistema processlerinde hám olar arasındaǵı informaciya almasınıwın shólkemlestiriwde kompyuterlerden paydalanıw usı texnologiyalardıń natiyjeliligin asıradı. Bul texnologiyaǵa kompyuterdi qóllaw ushın usı texnologiyada informaciyalar almasınıwın, processler sistemasın basqarıwdıń informaciya támiynatın analiz etiw zárúr boladı. Usılarǵa qaray bul texnologiyanıń oǵan sáykes informaciyalı modeli dúziledi. Bul modelde texnologiyanıń atqarılıwı processinde júz beretuǵın hámme informaciya almasınıwı, informaciyalar ústinde orınlanatuǵın ámeller, informaciya dárekleri hám processda qatnasasıwshılardıń múmkinshilikleri tolıq sáwlelendiriledi. Bul modeldiń algoritmın dúzip sol tiykarda texnologiyanı orınlawshı programma dúziledi. Texnologiyanıń áne sol programmalı variantın jańa informaciya texnologiyası dep júritiledi. Sonday etip, informaciyalardı qabıllaw, qayta islew hám jańa informaciyanı jaratıw menen shuǵıllanatuǵın texnologiyalardı kompyuter tiykarında engiziw jańa informaciya texnologiyaların payda etedi. Jańa informaciya texnologiyası degende qanday da jaratıw iskerligin ámelge asırıwshı kompyuter hám ol jaǵdayda engizilgen programmalıq támiynat názerde tutıladı. Informaciya texnologiyasında oraylıq orında kompyuter turadı. Ol informaciyalardı qayta islew ushın texnikalıq qural boladı.
Informaciya sisteması túsinigin kóriwden aldın sistema túsinigine túsindirme berip ótemiz. Sistema degende qálegen obyekt túsiniledi. Sistemada obyekt bir waqttıń ózinde pútin hám de hár qiyli elementlerdiń jiyindisi retinde qoyılǵan maqsetke erisiw ushın xızmet etedi.
Sistema túsinigi informatikada bir neshe mánislerge iye. Ol kóbirek texnikalıq qural hám programmalar kompleksine qarata qollanıladı. Komppyuterning apparat bólegin de sistema dep atawı múmkin. Ámeliy wazıypalardı jazıw ushın isletiletuǵın programmalar kompleksinda sistema dep ataw múmkin. Informaciya sistemaları taraw boyınsha qarar qabıllaw procesine kerekli informaciyalardı toplaw, saqlaw, qayta islew, tabıw, shıǵarıp beriw wazıypaların orınlaw ushın xızmet etedi.
Informaciya sisteması − qoyılǵan maqsetti iyelew ushın informaciyanı saqlaw, qayta islew hám kórsetiwge qaratılǵan ózara baylanıslı topar, qural hám usıllar kompleksi bolıp tabıladı.
Zamanagóy informaciya sistemaları informaciyanı qayta islewdiń tiykarǵı texnikalıq quralı retinde jeke komppyuterlardan paydalanıwdı názerde tutadı. Úlken mákemelerde komppyuterdan tısqarı texnikalıq qurallar támiynatına meynfreym yamasa super EEMler da kiriwi múmkin. Bunnan tısqarı, informaciya sistemasın texnikalıq kiritiwde bul sistemanıń informaciyasın isletetuǵın hám sol informaciyanı alıwda, kórsetiwde qatnasıp atırǵan insan ornın da esapqa alıw zárúr.