2 Халқаро илмий-амалий конференция материаллари. Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш институти, 2020 йил, 424 бет

Ключевые слова:
предпринимательство, нормативно-правовая база, образовательные 
услуги, финансовые ресурсы.. 
This article presents the legal basis for the organization of production, business and service activities in 
professional educational institutions based on entrepreneurship. Opinions are expressed on the legal status of 
professional educational institutions and on the possibility of attracting financial resources through activities 
that are not related to the provision of educational services. 
Key words:
 entrepreneurship, legal framework, educational services, financial resources.
Бозор муносабатлари шароитида таълим хизматлари бозорининг ўзига хос жиҳатлари, таълим 
тизимини давлат томонидан бошқарилиши ва ижтимоий-иқтисодий ва ташкилий жиҳатдан тартибга 
солинишида намоён бўлади. Таълимнинг инсонпарварлигини кафолатлаш, оммабоплиги ва 
мослашувчанлиги, таълим муассасаларининг мустақиллиги, муқобиллиги ва бошқаришни 
демократлашуви, таълимни молиялаштиришнинг мобиллиги, мутахассислар тайёрлаш шакллари ва 
усуллари шунингдек, таълимни ривожлантириш мақсадида бозорни тартибга солишнинг у ёки бу 
шакллари ва солиқ имтиёзларини жорий этиш шулар жумласидандир. Албатта таълим 
муассасаларида ишлаб чиқариш, иш хизмат фаолиятларини тадбиркорлик асосида ташкил 
қилишнинг меъёрий асослари яратилган. Жумладан: Ўзбекистон Республикасининг 23.09.2020 йил 
ЎРҚ-637-сон “Таълим тўғрисида”ги Қонунда Давлат таълим муассасалари уставида белгиланган 
вазифаларга мувофиқ пулли таълим хизматлари ва бошқа хизматларни кўрсатиш, тадбиркорлик 
фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқига эга
17
эканлиги келтириб ўтилган. Шунингдек,таълим 
ташкилотларини молиялаштиришнинг қўшимча манбалари сифатида қуйидагилар келтирилган: 
шартномалар асосида, шу жумладан чет эллик жисмоний ёки юридик шахслар билан тузилган 
шартномалар асосида кадрларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш 
ҳисобидан тушган маблағлар, жисмоний ва юридик шахсларнинг буюртмалари асосида илмий-
тадқиқот, ўқув-услубий ва қонунда тақиқланмаган бошқа ишларни бажариш ҳисобидан тушган 
маблағлар, таълим ташкилотлари томонидан ишлаб чиқилган маҳсулотни, бажарилган ишларни ва 
кўрсатилган хизматларни реализация қилишдан олинган даромадлар, бинолар, иншоотлар ва асбоб-
ускуналарни ижарага бериш ҳисобидан тушган маблағлар, таълим ташкилотларининг бўш турган пул 
маблағларини банк муассасаларига депозитларга жойлаштириш ҳисобидан олинган пул маблағлари 
(фоизлар), давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, шунингдек маҳаллий давлат ҳокимияти 
органлари томонидан ажратиладиган маблағлар, банк кредитлари ва ссудалари, жисмоний ва юридик 
шахсларнинг хайрия маблағлари. Профессионал таълим муассасаларига фойдаланиш учун давлат 
17
ЎзбекистонРеспубликасининг 23.09.2020 йилЎРҚ-637-сон“Таълимтўғрисида”гиҚонуни// 9-боб, 62 модда 

---

147 
мулкининг бириктириб қўйилганлиги, уларга асосий фаолиятларидан ажралмаган ҳолда, 
тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш учун маълум имкониятлар яратади. Бириктирилган моддий 
ресурслар негизида тадбиркорлик фаолиятни ташкил этиш, бюджетдан ташқари фаолиятнинг муҳим 
йўналиши ҳисобланади. 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3 сентябрдаги 414-сон қарорига 
кўра бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш манбалари фаолият тури бўйича товарлар 
(ишлар, хизматлар) ишлаб чиқариш ва сотиш, вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва бошқа мол-
мулкини ижарага бериш, юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига 
ҳомийлик (беғараз) ёрдамидан қўшимча даромадлар олиш мақсадга мувофиқ деб белгиланган ва 
Давлат бюджетига ундириладиган солиқлар ҳамда мажбурий ажратмалардан