2. Dasturlashning rivojlanish bosqichlari

36-DARS. DELPHI DASTURLASH MUHITI 
 
1. Delphi interfeysi
 quyidagi bo‘limlardan iborat: 
1.  Sarlavha satri. 
2. Asosiy  menyu. 
3. Jihozlar paneli. 
4. Boshqarish obyektlari (komponentalar) panellari. 
5. Boshqarish obyektlari brauzeri. 
6. Boshqarish obyektlari (obyektlar) inspektori. 
7. Yaratilayotgan 
ilova oynasi (forma). 
8. Yaratilayotgan 
ilova kodi. 
Delphi
 
muhiti 
oynasining sarlavha satri 
standart  ko‘rinishga  ega 
bo‘lib,  unda  ilovaning 
nomi, 
unda 
yaratilayotgan 
loyiha 
nomi 
va 
oynani 
yashirish, 
o‘lchovini 
o‘zgartirish 
va 
uni 

84 
 

yopish uchun xizmat qiladigan uchta tugma joylashgan. 
2.  Delphining  asosiy  menyusi
  11  ta  bo‘limdan  iborat  bo‘lib,  ular 
quyidagilardir: 
1. 
File
 (Fayl). 
2. 
Edit
 (Tahrirlash). 
3. 
Search
 (Qidiruv).  
4. 
View
 (Ko‘rinish).  
5. 
Project
 (Loyiha). 
6. 
Run
 (ishga tushirish). 
7. 
Component
 (Boshqarish obyektlari). 
8. 
Database
 (Ma’lumotlar ombori). 
9. 
Tools
 (Jihozlar). 
10. 
Window
 (Oynalar). 
11. 
Help
 (Yordam). 
3. 
Delphi
  Uskunalar  paneli  va  obyekt  (komponenta)lar  paneli.
 
Uskunalar  panelida  ko‘p  ishlatiladigan  buyruqlarning  tugmalari  joylashgan 
bo‘lib,  bu  ularni  asosiy  menyuga  kirmasdan  ishlatish  imkonini  beradi. 
Jihozlar  panelida  o‘ndan  ortiq  tugmalar  bo‘lib,  ularga  yangilarini  qo‘shish, 
ba’zilarini olib tashlash mumkin.  
Komponenta  deb  yaratilayotgan  ilovaga  joylash  uchun  mo‘ljallangan 
turli  boshqarish  elementlari  (obyektlar)ga  aytiladi.  Vizual  dasturlash  shu 
boshqarish  elementlarini  ilova  oynasiga  joylash  va  uning  xossalarini 
o‘zgartirish  orqali  amalga  oshiriladi. 
Delphi
da  yuzlab  boshqarish 
elementlari  bo‘lib,  ular  yigirmadan  ortiq  komponentalar  paneliga  joylab 
chiqilgan.