2-bosqich 16-25 guruh talabasi xoliqov baxtiyorjonning “Anorganik kimyo” fanidan



Download 168,27 Kb.
bet2/14
Sana29.12.2022
Hajmi168,27 Kb.
#896918
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Fosfor va uning xossalari, birikmalari 1

Fosfor




Elektromanfiyligi:
2,19

15

P

Birinchi ionlanish energiyasi eV:
10,486

Elektron tuzilishi:
ELEKTRON

Ikkinchi ionlanish energiyasi eV:
19,725

Oksidlanish darajasi:
-3, +1, +3, +5

Uchinchi ionlanish energiyasi eV:
30,18

Kovalent radiusi:
1,06

30,9737




Atom radiusi (Ǻ):
1,23

Suyuqla-
nish temperatu-
rasi OC:
44,14

Zichligi (g/sm3):
1,82

Qaynash temperatu-
rasi OC:
287

Atom hajmi (sm3/mol):
17

Phosphorus




Xening Brant, 1669, Germaniya

Tabiatda tarqalishi: Yer yuzida 0,1%, odam tanasida 1,5 kg

Rangi: Rangsiz, qizil , qora

Tabiatda fosfor. Fosforning olinishi va xossalari.
Fosfor ancha ko’p tarqalgan elementlar jumlasidandir; yer po’stlog’ida, og’irlik jihatidan 0,12% ga yaqin fosfor bor. Fosfor oson oksidlanadigan element bo’lganligi uchun tabiatda erkin holda uchramaydi. Fosfor oqsil moddalar tarkibidagi turli xil birikmalar holida bo'ladi. Miya to'qimalarida fosforning miqdori 0,38%, muskullarda — 0,27% bo'ladi.
Fosfor birikmalaridan eng muhimi fosfat kislotaning kalsiyli tuzi Ca3(PO4)2 dir, bu tuz ba'zi joylarda fos­forit minerali holida juda katta qatlamlar hosil qiladi. Tarkibida Ca3(PO4)2 dan tashqari, yana CaF2 yoki CaCl2 bo’ladigan apatit minerali ham ko’p uchraydi.
Azot kabi, fosfor ham barcha tirik mavjudot uchun albatta zarur bo’lgan elementdir, chunki u har xil oqsil moddalar: o’simlik oqsil moddalari tarkibiga ham, hayvonot oqsil moddalari tarkibiga ham kiradi. O’simliklarda fosfor, asosan, urug’larning oqsillarida, hayvonot organizmlarida esa sut, qon, miya va nerv to’qimalari oqsillarida bo’ladi, Bundan tashqari, fosfor umurtqali hayvonlarning suyaklarida kalsiy fosfat Ca3(RO4)2 tariqasida juda ko’p bo’la­di. Suyaklar yondirilganda organik moddalarning hammasi yonib ketadi va, asosan, kalsiy fosfatdan iborat bo’lgan kul qoladi.
Erkin fosforni dastavval XVII asrda alximik Brand siydikdan ajratib olgan edi. Hozirgi vaqtda erkin fosfor kalsiy fosfatdan olinadi. Buning uchun kalsiy fosfat qum hamda ko’mir bilan aralashtiriladi va mahsus pechlarda havo kiritmay turib, elektr toki yordami bilan qattiq qizdiriladi.
Bunda bo’ladigan reaksiyani tushunmoq uchun kalsiy fosfatni kalsiy oksid bilan fosfat angidriddan iborat birikma (3CaO • P2O5) deb tasavvur qilish lozim; qum esa, ma'lumki, kremniy (IV)-oksid, ya'ni silikat angidrid SiO2 dir. Yuqori temperaturada silikat angidrid fosfat angidridni siqib chiqarib, kalsiy oksid bilan birikadi va si­likat kislotaning kalsiyli tuzi CaSiO3 ni hosil qiladi, fosfat angidridni esa ko’mir erkin fosforgacha qaytaradi

Download 168,27 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish