2 bob. Kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni va maqsadlari

---

246 
12 - BOB. KOMMUNIKATSIYA SIYOSATI 
 
1
2
.1. Kommunikatsiya siyosatining mohiyati, mazmuni va maqsadlari 
Marketingda kommunikatsiya deb biz har xil auditoriyalar adresiga, shu 
jumladan, 
xaridorlar, 
sotuvchilar, 
ta’minotchilar, aksionerlar, boshqaruv 
organlariga firmadan yuboriladigan signallar majmuini tushunamiz.
Marketing kommunikatsiyalari deganda bozorda xo‘jalik yurituvchi sub’ekt 
oldiga qo‘yilgan vazifalarni bajarish maqsadida belgilangan bozor segmentlari 
bilan, shuningdek, muloqot doiralari bilan kommunikatsiyalarni ta’minlashga 
imkon beradigan texnologiya (fan, vositalar) tushuniladi. 
Aynan turli marketing kommunikatsiyalarining integratsion jarayonlari 
kommunikativ jarayonlarni boshqarishning turli vositalari va tamoyillarini sintez 
qiladigan ochiq joriy (shuningdek, istiqboldagi) resurslardan maksimal iqtisodiy 
va ijtimoiy foyda olishga qaratilgan xo‘jalik yurituvchi sub’ekt faoliyati to‘laqonli 
tizimi sifatida integratsiyalashgan marketing kommunikatsiyalari shakllantiradi. 
Kommunikatsiya faoliyatining asosiy vazifalari marketing strategiyasini 
amalga oshirish maqsadida korxonaning barcha bo‘g‘inlari samaraliroq ishlashi va 
texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini oshirish hisoblanadi. SHu sababli qo‘yilgan 
vazifani bajarish uchun korxonaning turli bo‘linmalari qalin o‘zaro aloqa qilishi 
zarur, bu esa, eng avvalo, korxona ichida yo‘lga qo‘yilgan kommunikatsiyalarni 
hamda tashqi muhit bilan kommunikatsiyalar yaratish va qo‘llab-quvvatlash uchun 
ulkan hajmdagi xilma-xil vositalar yig‘indisini taqozo etadi. Aynan marketing 
makoniga 
kiritilganlik, 
yoki 
marketing 
kommunikatsiyalari 
kompleksi 
kompaniyaning investitsion jalb etuvchanligi va rivojlanish dinamikasini 
ta’minlaydigan asl qimmatini shakllantiradi. 
Kommunikatsiya siyosati – bu tovarni bozorga siljitish usullari yig‘indisidir. 
Kommunikatsiyaning asosiy vositalari bo‘lib pablik rileyshnz – jamoat bilan aloqa; 
reklama; sotishni rag‘batlantirish; maxsus ko‘rgazmalar; shaxsiy sotuv hisoblanadi. 

---

247 
Reklama- bir tomonlama ommaviy kommunikatsiyaning to‘lovli turi bo‘lib, u 
aniq bir homiydan chiqib, firma faoliyatini bevosita yoki bilvosita qo‘llab-
quvvatlashga xizmat qiladi. 
Shaxsiy sotuv - bu «o‘lchalik» kommunikatsiya yakka ikki tomonlama bo‘lib 
(dialog) maqsadi mijozni to‘xtovsiz tarzda harakatga keltirishga undashdan iborat. 
Bir vaqtning o‘zida firma uchun axborot manbai hamdir. 
Savdoni avj oldirish - shaxsiy reklama va shaxsiy savdoni to‘ldiruvchi hamma 
tovarni sotishni tezlashtirish va ma’lum kengaytirishga qaratilgan vaqtincha 
choralarni o‘z ichiga oladi. 
Jamoatchilik bilan aloqa - aniq maqsadga qaratilgan xarajatlar tashkilot va 
uning turli auditoriyalari orasida, o‘zaro bir-birini tushunish va ishonchli ruhiy 
holat yaratishga xizmat qiladi. Bu erdagi kommunikatsiyaning maqsadi faqat 
sotishgina emas, balki firma faoliyatini qo‘llab-quvvatlash hamdir. Bu an’anaviy 
muloqot vositalaridan tashqari quyidagi bevosita kommunikatsiya turlari: salonlar, 
yarmarkalar, ko‘rgazmalar, pochta orqali tarqatish, telemarketing, kataloglar orqali 
savdo ham mavjud.
Kommunikatsiya raqobat kurashida muvaffaqiyat omili bo‘lib hisoblanadi. 
Korxona o‘z firmasining yaxshi imijini yaratish uchun ko‘plab kommunikativ 
jarayonlar bilan o‘zaro kelishishga majburdir. Korxona tovar bilan raqobatlashib 
kommunikativ raqobatga chuqurroq, ya’ni bozorni muhimroq maqsadli segmenti 
va xaridorlari e’tiborini erishishga kurashib jalb etiladi. 
Keyingi kommunikativ siyosatda strategik va taktik choralarni ichiga oluvchi 
faqat kompleks yondashish imkoniyati qo‘yiladi. Buning uchun korxonadan 
tadbirkorlikning integratsiyalangan kommunikativ konsepsiyasini yaratish va 
rivojlantirish talab qilinadi.
Integratsiyalangan 
kommunikativ 
jarayonning 
xususiyati 
bo‘lib, 
kommunikatsiya vosita va jarayoni, tashuvchilari, shakllarining turli-tumanligi 
hisoblanadi. 

---

248