2. Бир-биридан бирор масофада (дипол елкаси) жойлашган иккита тенг, лекин

Harakat potensiali: Natriy ionlari hujayra ichkarisiga kiradi Ta’sir tinch neyronga yetib kelganda, membranadagi natriy ion kanallari ochilib, Na⁺  hujayra ichiga o’ta boshlaydi. Endi hujayrada harakat potensiali shakllanadi. Natriyning hujayra ichiga o’tishi, hujayra ichini manfiydan musbatga o’zgartiradi. Hujayra tashqarisi aksincha, manfiylashadi. Harakat potensialining bu davriga depolyarizatsiya deyiladi. Har bir neyronning harakat potensialini hosil qilish bo’sag’asi bo’ladi. Ta’sirot kuchi shu bo’sag’adan past bo’lsa, harakat potensiali hosil bo’lmaydi.

13-VARIANT

1. Fotokimyo — kimyoning yorugʻlik taʼsirida sodir boʻladigan reaksiyalarni oʻrganuvchi boʻlimi. F. optika va optik nurlanish bilan chambarchas bogʻliq. F.ning ilk krnunlari 19-asrda paydo boʻldi (Grotgus qonuni, Bunzen qonuni). F. 20-asrning 1-choragida Eynshteyn qonuni eʼlon qilingandan keyingina mustaqil fan sifatida tashkil topdi. Modda molekulasi yorutlik kvantini yutganida asosiy holatdan uygʻongan holatga oʻtadi va kimyoviy reaksiyaga kirishadi Фотобиология, шунингдек, ультрабинафша, инфрақизил ва бошқа нурлар таъсирида тирик тизимларда юз берадиган бузилишларнинг молекуляр механизмларини ҳам ўрганади.Ултрабинафша нурлар организмнинг генетик тизимида ДНК даражасида комплементарликни бузиш хусусиятига эга. Фотобиология ультрабинафша ва кўринувчи нурлар энергиясининг ютилиши эвазига биомолекулаларда содир бўладиган электронли қўзғалиш ҳолатлари ва уларга боғлиқ ҳолда амалга ошадиган фотофизикавий ҳамда фотокимёвий ўзгаришларни ўрганиш билан чекланади Флуоресценция – молекуланинг қўзғалган синглет ҳолатдан асосий синглет ҳолатга ўтиши давомида ажраладиган электромагнит тўлқинидан иборат нурланишдир. Қўзғалган ҳолат дезактивацияси, асосан, нурланишсиз амалга ошади. Нурланишсиз амалга ошадиган тубан энергияли қўзғалган ҳолатларда ёки аксинча, қўзғалган ҳолатлардан асосий ҳолатларга қайтиш пайтида содир бўладиган нурланишсиз ўтишларда, дастлаб ютилган квант энергияси атрофдаги молекулалар билан кинетик тўқнашувлар натижасида иссиқликка айланади. Молекула доирасида, юксак энергияли қўзғалган ҳолатдан, тубан энергияли қўзғалган ҳолатга нурланишсиз ўтиш жуда тез амалга ошади. Масалан, хлорофиллнинг бир ҳолатдан бошқа ҳолатга нурланишсиз ўтиши атиги 1012 с да амалга ошади. Шунинг учун флуоресценцияга имкон қолмайди. Хлорофиллнинг қўзғалган ҳолати катта энергияга эга бўлмаса ҳам, у асосий ҳолатга нурланишсиз ўтади.
2.Harakatpotensiali nerv muskul va bez to’qimalarining ta'sirlanishidan, qo’zg’alishidan paydo bo’ladi, Harakat potensiali hujayra membranasining juda qisqa vaqt davom etadigan teskari qutblanishidan iborat (tola yoki hujayra ning qo’zg’algan qismi ichkarida musbat, tashqaridan manfiy zaryadga ega bo’ladi). Miyelinli tolalar 1. Tolani periferyasida bir qancha o’q silindirlar joylashadi. 2. O’q silindir vegetative nerv sistemasini efferent tolalarining aksonlari. 3. Limmositning yadrosi markazda joylashadi. 4. Silindirning mezaksonlari kalta. 5. Natriy kanali butun o’q silindir uzunligi bo’yicha joylashadi 6. Impuls o’tish tezligi 1-2 m/s Miyelinsiz tolalar 1.Tola markazida 1 o’q silindir joylashadi. 2.O’q silindir ham akson ham dendirit bo’lishi mumkun. 3.Lemmositning yadro va sitoplazmasi periferiyaga suriladi. 4.Mezakson ko’p marta o’q silindir atrofida aylanadi va miyelin qobiqni hosil qiladi. 5.Natriy kanali faqat Ranvye bo’g’iqlari soxasida joylashadi. 6. Impuls o’tish tezligi 5-120