2. Asosiy vositalarni qiymat ko’rsatgichlari Asosiy vositalar haqida ummumiy ma’lumot

Asosiy vositalarni qayta baholashning maqsadi asosiy vositalarning haqiqiy qiymatini aniqlashdir.
Asosiy vositalarni qayta baholash asosiy vositalar aktivlarning katta qismini o'z ichiga olgan tashkilotlar uchun muhimdir. Bu asosiy vositalarning boshlang'ich qiymatini ularning qayta bahosidagi bozor narxlari va takror ishlab chiqarish shartlariga muvofiqlashtirish yo'li bilan amalga oshiriladi. Bozorning o'zgarishiga qarab, tashkilotning asosiy vositalarining qiymati o'sishi va shu bilan tashkilotning sof aktivlari (PA) ko'payishi mumkin va agar asosiy vositalarning bozor bahosi pasaysa, PA ko'rsatkichlari pasayadi. Boshqa tomondan, asosiy vositalar qiymatini qayta baholash amortizatsiya ajratmalari miqdorini ko'paytiradi va shu bilan ishlab chiqarish, tovarlar, ishlar, xizmatlar tannarxini oshiradi, mos ravishda tashkilotning buxgalteriya daromadlari kamayadi.
Qayta baholash hisobot yilining oxirida amalga oshiriladi, ya'ni. Qayta baholash sanasi hisobot yilining 31 dekabridir. 2018 yil uchun asosiy vositalarni qayta baholash 2018 yil 31 dekabrda qayd etiladi.
Agar tashkilot birinchi marta qayta baholashni amalga oshirsa, aktivlarni qayta baholash miqdori tashkilotning qo'shimcha kapitaliga o'tkaziladi, ya'ni "Kapital va zaxiralar" bo'limida o'sish kuzatiladi. 83-schyotda alohida qayd etiladigan asosiy vositalar qiymatini qayta baholash natijalari bo'yicha ularning o'sishi miqdori 1340-sonli "Asosiy vositalarni qayta baholash" sektsiyasida aks ettiriladi. III "Kapital va zaxiralar". 1340-qatorni to'ldirishda 83-schyotdagi kredit qoldig'i to'g'risidagi ma'lumotlar, shu jumladan asosiy vositalarni qayta baholash uchun buxgalteriya hisobi uchun analitik hisobvaraqlardan foydalaniladi.
Agar birinchi qayta baholash paytida aktiv chegirib tashlansa, uning natijalari joriy davrning boshqa xarajatlari bilan bog'liq, ya'ni. 91 «Boshqa daromadlar va xarajatlar» hisobvarag'ida aks ettiriladi. Agar keyingi qayta baholashda asosiy vositalar devalvatsiya qilinishi kerak bo'lsa, ushbu asosiy vositalarni oldingi qayta baholash natijasida hosil bo'lgan qo'shimcha kapital mavjud bo'lsa, u holda bu qo'shimcha kapital birinchi navbatda ajratish summasiga kamaytiriladi.
Oldingi qayta hisob-kitoblar natijasida qo'shimcha kapitalga qo'shilgan qayta baholash qoldig'idan ortiqcha qoldiq 91 "Boshqa daromadlar va xarajatlar" schyotining debetida va 01 "Asosiy vositalar" schyotining kreditida aks ettiriladi. Agar qayta baholangan aktiv tashkilot balansidan chiqarilsa, qo'shimcha kapitalning tegishli moddasi uni qayta baholash miqdoriga kamayadi va tashkilotning taqsimlanmagan foydasi hisobi ko'payadi.