2-Amaliy mashg’ulot mavzu: Inson asab tizimining anatomiyasi va fiziologiyasi Maqsad

Bajarilgan topshiriqni qayta ishlash va olingan natijalarni tahlil qilish 
T – jadval 
- bitta kontsеptsiya (ma'lumot)ning jihati 
o’zaro solishtirish yoki ularni (qarama-
qarshi) uchun 
Tan?idiy musho?ada rivojlantiradi 
Ajratilgan vaqt oralig’ida tartibda (juftlikda) 
to’ldiradi: uning chap tomoniga sabablari yoziladi, 
o’ng tomoniga esa chap tomonda ifoda qarama-
qarshi g’oyalar, omillar va shu kabilar 
T – jadvalni qoidalari tanishiladi. Yakka 
tartibda rasmiylashtiriladi. 
Jadvallar juftlikda (guruhda) taqqoslanishi, 
to’ldirilishi
Barcha o’quv guruhi yagona T – tuzadi. 

---

Tadqiqot natijasida, agar raqamlarni topish davomiyligi 150 sekunddan kam bo'lsa, unda 
reaktsiya o'rta darajadan yuqori, agar 150 sekunddan ortiq bo'lsa, bu yomon natija 
Xulosa: 
Reaksiya vaqti xaydovchining muhim ko'rsatkichidir, shuning uchun tizimli 
mashg'ulotlar orqali vaqt oralig’ini imkon qadar kamaytirish kerak. 
3.Amaliy mashg’lot yuzasidan xisobot tayyorlash 
Amaliy mashg’ulot savollari 
1.
Haydovchi reaktsiyasi nimah 
2.
Oddiy sensomotor reaktsiya. 
3.
Murakkab sensomotor reaktsiya. 
4.
Reaktsiya vaqtini aniqlash yo’llari 
AMALIY MASHG’ULOT 
MAVZU: Haydovchining diqqatini Shulte Platonov usuli bilan aniqlash 
Maqsad:
Diqqatni aniqlash usullari bilan tanishish 
Amaliy mashg‘ulot rejasi: 
1. Diqqatni aniqlash usullari bilan umumiy tanishish
2. Diqqatni Shulte-Platonova qizil-qora jadvali yordamida o’rganish 
Qo’llaniladigan jihozlar: Shulte-Platonova qizil-qora jadvali, kompyuter, protokollar 
uchun shakllar. 
 
Nazariy qism 
Diqqat inson ongining biror narsa yoki xodisaga jamlanishidir. Haydovchining diqqati 
pasayishi sababli ko’pincha yo’l transport xodisalari sodir etilmoqda. Diqqatni blankalar, maxsus 
asboblar yoki коmpyuterda tadqiq qilish mumkin. Diqqatni tekshirish bilan xaydovchining 
avtomobilni boshqarishga xavfli psixofiziologik xolatini aniqlash va uni oldini olish 
imkoniyatini beradi. 
Ixtiyoriy (passiv) diqqat odamning ongli niyatisiz paydo bo'ladi va undan hech qanday 
xarakat talab etmaydi. Ixtiyorsiz diqqatni kuchli tovushlar, chaqnagan yorug'lik yoki ularning 
to'satdan to'xtashi jalb qiladi.
Ixtiyoriy (faol, irodaviy) diqqat - bu ongli ravishda tartibga solinadigan oldindan 
belgilangan maqsadga qaratilgan ob'ektga kontsentratsiya. Haydovchining ishida ixtiyoriy e'tibor 
katta rol o'ynaydi. Diqqatning ma'lum xususiyatlari haydovchining muvaffaqiyatli ishlashi uchun 
muhimdir. 
Diqqat hajmi - bu juda qisqa vaqt ichida diqqatni jalb qiladigan narsalar soni. 
Diqqatning taqsimlanishi bir vaqtning o'zida ikki yoki undan ortiq harakatlarni bajarish, 
ularning muvaffaqiyatli natijalariga erishish qobiliyati bilan ifodalanadi. 
Diqqatning barqarorligi uning ob'ektga kontsentratsiyasi davomiyligida namoyon bo'ladi. 
Haydovchinining kuzatuvchanligi - bu yo'l sharoitining asoratini o'z vaqtida aniqlash. 
Kuzatuvchanlikning asosi –diqqat xajmini, taqsimlanishini va bo’linishini to'g'ri harakatlar 
ketma-ketligi bilan olib borishdir. Haydovchi faoliyatida diqqatni tashkil etish muhim 
ahamiyatga ega. U, avtomobilni boshqarishda e'tiborga olinishi muxim bo'lgan obektlar haqida 
yaxshi ma'lumot beradi. 
Diqqatni o'rganish haydovchilarning xolatini aniqlashga, yo'l harakati xavfsizligiga tahdid 
soluvchi diqqatdagi nuqsonlarni aniqlashga va oldini olish choralarini ko’rishga yordam beradi.