2-amaliy mashg’ulot mavzu: Beton uchun ishlatiladigan bog‘lovchi moddalar. Portlandsement va uning turlari Reja

Tez qotuvchi portlandsement
Birinchi tez qotuvchi sement Avstraliyada 1912 – yilda tayyorlangan. (TQS)ni maxsus portlandsement klinkeri va gips birgalikda mayda to‘yish yo‘li bilan olinadi: to‘yishda cho‘kuvchi aktiv mineral qo‘shimchalardan 10% dan ortiq bo‘lmagan miqdorda va domna granulalangan elektrotermo oltingugurt shlaklari, kullarni 15% dan ortiq bo‘lmagan miqdori qo‘shish mumkin.
TQS klinkeri tarkibida 60-65% C3S. C3A-0.05% gacha MgO<5% bo‘ladi. Gipsni SO3 ni 3,5% hisobga olgan holda miqdorda kiritiladi. TQS olish uchun bir tarkibida jinsli xom ashyoviy moddalardan foydalaniladi: xom ashyoviy aralashmalarni kremnozyomning SaO ga orttirilgan to‘yinish koeffitsienti bilan tayyorlanadi (TK —0,9 —0,92) ular maydaroq to‘yiladi va puxtalik bilan gomogenlanadi(Sozlanadi). TQS ning yuksak mustahkamligi faqatgina mineralogik tarkibiga emas, balki sementni tu‘yish maydaligiga ham bog‘liq bo‘ladi.
Uning solishtirma sirti 3500-4000 sm2/g ga teng TKS birinchi uch sutka davomida ancha tez qotadi, bunda mustahkamlik yakuniy mustahkamlikning 60-70% ini tashkil qiladi. Bu klinkyerda C₃S ning miqdori, maydalik darajasi S₃A oshirishi organik va noorganik moddalarning kiritilishi bilan oshiriladi.
Sulfatga bardoshli portlandsementlar
Bularga: sulfatga bardoshli portlandsement, mineral qo‘shimchali sulfatga bardoshli portlandsement, sulfatga bardoshli shlakoportlandsement, putssolon portlandsementlar kiradi.
Bu barcha sementlarni normal mineralogik tarkibli klinkerni, qo‘shimchalar qo‘shib yoki qo‘shmasdan, tuyib tayyorlanadi. Sulfatga bardoshli klinkyerdagi minerallar tarkibi quyidagicha bo‘lishi kerak; C3S —50% dan ortiq bo‘lmagan, SZA —5% dan ortiq bo‘lmagan, Mg oksid — 15%dan ortiq bo‘lmagan SZA —S4AF —22% dan ortiq bo‘lmagan miqdorda. Bu turdagi sementlarning markalari: 300,400,500.
Granulalangan domna va elektrotermofosforli shlaklar o‘z xossalariga ko‘ra talablarni qondirishi lozim, ya'ni AL2O3 ning miqdori 8% dan oshmasligi, gipsni 3,5% dan ortiq kiritmaslik, plastiklovchi yoki gidrofoblovchi SAM lar 0,3% dan oshmasligi lozim.
Sulfatga bardoshli sementlar qotish holatida tarkibida yuqori asosli gidroalyuminatlar kamaytirilgan miqdorda bo‘lgani tufayli turli agressiv muxitlarning ta'sirlariga bardoshli bo‘ladi. Sulfatga bardoshli sementlar mustahkamligi bo‘yicha 400, 500 markalarga bo‘linadi.
Bu sementlar oldindan zuriqtirilgan beton temirbeton konstruksiyallarda, gidrotexnik inshootlar tayyorlashda qo‘llanadi.