2. Amaliy ishiı (4 saat) Mavzu

№2. Amaliy ishiı (4 saat)

Mavzu: Minerallarldın` fizik-diagnostik tu`rleri: minerallardın` rangi, sızılmanın` rangi, qattılıg`ı, shaffofligi, jıltıraqlıg`ı, da`mi, magnitliligi. Japısqaqlıg`ı va ht.b. laboratoriya sharayatında minyerallardı anıqlaw, diagnostika usılları
Maksodi: Minyerallardın` fizik-diagnostik tu`rleri (jıltıraqlıg`ı, qattılıg`ı, ren`i, ha`m t.b.) bilan tanısıw va ulardın` minerallar kolleksiyası mıssalında ko`riw.
A) Minerallarldın` fizik-diagnostik tu`rleri: minerallardın` rangi, sızılmanın` rangi aniqlish, diagnostika usullari (2- soat)
Minerallarni tashki belgilari buyicha urganish.
Jumıstı bajarish uchun kerakli materiallar va jixozlar:

- Minerallar kollektsiyasi (minerallar namunalari yaxshi saklangan bulishi, tashki belgilari anik va etarli ulchamda bulishi (5x7x3sm atrofida) shart;

- minerallarni aniklash jadvallar va sxemalari:
- Mossning kattiklik shkalasi;
Moss shkalasi bulmagan xolda, ularning urniga kuyidagilardan foydalanish mumkin:
- grafik yumshok kalam – kattikligi 1,0;
- tirnok kattikligi – 2,5;
- mix yoki sim – 4,0;
- shisha – 5;
- pulat pichok, tikuv ignasi – 6;
- kvarts – 7.


Jumıstın` borish tartibi:

Namunaning tashki belgisi tulik urganilib, laboratoriya jurnaliga kuyidagi tartibda tulgaziladi:

Minerallarning tashki belgilari – yaltirokligi, rangi, chizgandagi rangi, kattikligi.
Minerallarning rangini tabiy yoruglikda aniklagan ma`kul, chukni sun`iy yoruglikda rangi uzgarib kurinishi mumkin. Yana shu narsi e`tiborga olish kerakki minerallarning kuruk xolidagi rangi namlangan xolidagi rangidan fark kiladi. Shuning uchun rangini xarakterlaganimizda namlik xolatini xam ifodalashimiz kerak.
Minerallarning tashki belgilarni va nomini
aniklashga doir misol:
Minerallarning monomineral agregatlari kristallarning utkir uchli zarrachalaridan iborat. Kristallari lupa ostida karalganda kub shaklida, mineral kuchli metalsimon yaltiroklikka ega, rangi sargash – tillarang, chizikchasining rangi zangorisimon kora. Mineral shishada chizik koldiradi, lekin kvartsda iz koldirolmaydi, demak uning kattikligi – 6. sinish tekisligi noteks, katlam – katlamlilik yuk.
Aniklangan belgilarni minerallarni aniklash jadvalidagi (tablitsa opredelitel` mineralov) bilan takkoslab bu mineral sul`fatlar sinfidagi «pirit» ekanligini aniklaymiz.
Kup sonli minerallar guruxlarini urganayotganda ularning belgilari va aniklangan nomlarini kuyidagi kurinishdagi jadvalda ifodalash mumkin.

Foydalanadigan qurollar:
- Moos shkalasi (minerallarning qattiqligini aniqlaydı)
- Minerallarning agregatlarining kollektsiyasi.
- Geologiya maketler

Bajariladigan ishlar: Minerallarni wrganish. Minerallarning metall va nometall emasligini laboratoriya sharoitida aniqlashni wrganish. Minerallarning fizik va kimeviy xosiyatlarini aniqlashni wrganish.

Minerallarning diagnostik xususiyati	Aniqlashning texnikalari	Metall minerallar	Nometall minerallar