2. Ахоли харакатининг статистик курсаткичлари мавзуси учун масалалар
1-масала. Мамлакат аҳолисининг ҳаракати қуйидаги жадвалда келтирилган(минг киши ):
Кўрсаткичлар.
|
2010-й.
|
2011-й.
|
2012-й.
|
2013-й.
|
2014-й.
|
1.Мавжуд аҳоли
- йил бошидаги сони
- ўртача йиллик сони
|
26663,8
…
|
27072,2
…
|
27533,4
…
|
28001,4
…
|
29123,4
…
|
2.Йил давомида:
- туғилганлар сони
- ўлганлар сони
- табиий харакат
- соф харакат
-механик харакатнинг сальдоси(+,-)
|
555,9
139,6
476,3
355,4
60,9
|
608,9
137,4
471,5
412,4
-59,3
|
646,1
138,8
507,3
461,6
-45,7
|
651,3
133,6
517,7
472,9
-45,8
|
634,8
138,4
486,4
456,7
-39,7
|
3.Аҳоли харакатининг нисбий кўрсаткичлари, (‰)
-туғилиш
-ўлиш
-табиий харакат
-механик харакат
-умумий харакат
|
...
...
...
...
...
|
...
...
...
...
...
|
...
...
...
...
...
|
...
...
...
...
...
|
...
...
...
...
...
|
4. Жами ўлим сони:
- гўдакларнинг ўлими
-гўдакларни ўлими коэффициенти (1000 тирик туғилган болага нисбатан, ‰)
|
14,5
...
|
13,6
...
|
12,5
...
|
11,7
...
|
11,0
...
|
Аникланг:
1) шартли белги (...) қўйилган бўш катаклардаги кўрсаткичларни;
2) 2014- йил маълумотлари асосида Республика аҳолисининг 2020- йилдаги сонини башоратланг.
2-масала. Агар аҳолининг умумий харакат коэффициенти (-2‰) га табиий харакат коэффициенти (-4‰)га тенг бўлса, миграция коэффициенти қанча бўлади?
3-масала. Республиканинг доимий аҳолиси тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган (йил бошига, минг киши):
Йиллар
|
Жами аҳоли
|
Шу жумладан
|
Шаҳар аҳолиси
|
Қишлоқ аҳолиси
|
2002-й.
|
22427,9
|
9340,7
|
16087,2
|
2003-й.
|
25707,4
|
9381,3
|
16326,1
|
2004- й.
|
26021,3
|
9441,9
|
16579,4
|
2005-й.
|
26312,7
|
9495,1
|
16817,6
|
2006-й.
|
26613,8
|
9584,6
|
17079,2
|
2007-й.
|
27072.2
|
9698,2
|
17374,0
|
2008-й.
|
27533,4
|
14236,0
|
13297,4
|
2009-й.
|
28001,4
|
14425,9
|
13575,5
|
2010-й.
|
29123,4
|
14897,4
|
14226,0
|
Аниқланг:
1) шаҳар ва қишлоқ аҳолиси ҳамда жами аҳоли сонининг динамикасини;
2) жами аҳоли сонида шаҳар ва қишлоқ аҳолисининг салмоғини (%);
3) олинган маълумотларни таҳлил қилинг.
Маълумотларни жадвал ва графиклар кўринишида тасвирланг.
4-масала. Шаҳарда 15-49 ёшгача бўлган аёллар сони ва туғилган болалар бўйича қуйидаги маълумотлар келтирилган:
Ёш бўйича гуруҳлар, ёш
|
Аёлларнинг ўртача сони, минг киши
|
Туғилган болалар сони, минг киши
|
15-19
|
48.5
|
2.55
|
20-24
|
48.0
|
7.87
|
25-29
|
61.8
|
6.37
|
30-34
|
63.9
|
3.49
|
35-39
|
58.6
|
1.29
|
40-44
|
38.9
|
0.19
|
45-49
|
41.9
|
0.01
|
Шаҳар аҳолисининг йиллик ўртача сони 1470 минг кишини ташкил этган бўлса, шаҳар бўйича умумий туғилиш, махсус туғилиш ва ёшлар бўйича махсус туғилиш коэффициентларини аниқланг.
5-масала. Шаҳар аҳолиси йил бошида 1516,2 минг киши ва йил охирида 1542,4 минг кишини ташкил қилган. Йил давомида 38682 киши туғилган, 10989 киши ўлган, шу жумладан 1516таси бир ёшгача бўлган болалар ўлган, бундан ташқари 18113 киши никоҳдан ўтган, 1380 киши ажрашган.
Аниқланг:
аҳолининг йиллик ўртача сонини;
туғилиш, ўлиш ва болалар ўлими коэффициентларини;
табиий ва механик харакат коэффициентларини;
никоҳдан ўтиш ва ажралиш коэффициентларини.
6-масала. Қуйидаги жадвалда Республика бўйича аҳоли сони ва харакати тўғрисида маълумотлар келтирилган(минг киши):
Йил-лар
|
Аҳоли
сони
|
Туғулганлар сони
|
Ўлган-
лар сони
|
1 ёшгача болалар ўлими
|
Кўчиб келган аҳоли сони
|
Кўчиб кетган аҳоли сони
|
15-49 ёшдаги аёллар сони
|
2007
|
27072.2
|
608,9
|
137,4
|
8,1
|
6,9
|
66,2
|
7177,4
|
2008
|
27533,4
|
646,1
|
138,86
|
8,0
|
5,5
|
51,2
|
7349,0
|
2009
|
28001,4
|
651,3
|
133,6
|
7,6
|
64
|
52,2
|
7202,8
|
2010
|
29123,4
|
634,8
|
138,4
|
7,0
|
4,7
|
44,4
|
7643,2
|
2011
|
29555,4
|
628,8
|
143,2
|
6,8
|
4,5
|
39,6
|
7756,7
|
2012
|
29994,6
|
625,1
|
146,0
|
6,6
|
4,4
|
37,7
|
7868,9
|
Аниқланг:
1) аҳолини туғилиши, ўлиши ва табиий харакати коэффициенти;
2) аҳолини кўчиб келганлар, кўчиб кетганлар ва миграция коэффициентларини;
3) 1 ёшгача болалар ўлимини;
4) махсус туғилиш коэффициенти;
5) хаётлик коэффициентини;
6) аҳоли сонини 2013- 2017 йиллар учун башоратланг.
7-масала. Қуйидаги маълумотлар асосида ёшни силжитиш усулида аҳолининг истиқболдаги сонини ҳисобланг.
Ёш
|
Мазкур ёшдаги аҳоли-нинг
2010- йил бошидаги сони, киши
|
Ҳар бир ёш яшаши мумкин бўлган эҳтимоллик коэффици-енти Рх
|
Йиллар бошидаги ёшлар
|
2011-й.
|
2012 -й.
|
2013-й.
|
16
|
3786
|
0,99641
|
-
|
-
|
-
|
17
|
3764
|
0,99600
|
3786∙0,99641=3772
|
|
|
18
|
3742
|
0,99562
|
…
|
3772∙0,99600=3757
|
|
19
|
|
0,99526
|
…
|
…
|
3757∙0,99562=3740
|
20
|
|
0,99503
|
-
|
…
|
…
|
21
|
|
|
-
|
-
|
…
|
8-масала. Қуйидаги жадвалда мамлакат бўйича аёллар ва туғилган болалар сони келтирилган:
Аҳолини ёши бўйича гуруҳлари, ёш
|
Репродуктив ёшидаги аёллар сони, минг киши
|
Репродуктив ёшидаги аёллардан тирик туғилган болалар сони, минг киши
|
2011-й.
|
2012-й.
|
2013-й.
|
2011-й.
|
2012-й.
|
2013-й.
|
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
|
1233,0
1333,5
1091,5
971,0
853,2
747,3
787,6
|
1235,0
1393,2
1115,4
986,8
873,7
786,5
806,4
|
1252,0
1449,2
1153,9
996,4
899,7
786,9
810,9
|
10,9
228,9
186,2
85,4
29,7
3,9
0,4
|
11,7
244,9
207,2
94,2
32,9
4,7
0,5
|
12,4
262,0
213,3
103,3
35,8
5,6
0,4
|
Аниқланг:
1) репродуктив ёшидаги аёллар сонини;
2) ёши бўйича туғилиш коэффициентини;
3) республика бўйича махсус туғилиш коэффициентини;
4) қисқача хулоса қилинг.
9-масала. Қуйидаги жадвалда мамлакат бўйича миграция кўрсаткичлари келтирилган:
|
2006-й.
|
2007-й.
|
2008-й.
|
2009-й.
|
Жами кўчиб келганлар
шундан:
а) республика ичида
б) чет давлатдан
Жами кўчиб кетганлар
шундан:
а) республика ичида
б) чет давлатларга
|
144778
137599
7179
246386
141395
104991
|
144038
137620
6418
209227
141904
67323
|
151172
144234
6938
214310
148103
66207
|
149732
144248
5484
195836
144606
51236
|
Аниқланг:
1) йиллар бўйича кўчиб келган аҳоли коэффициентини (ички ва ташқи);
2) йиллар бўйича кўчиб кетган аҳоли коэффициентини (ички ва ташқи);
3) ҳар йил учун миграция коэффициентини (ички ва ташқи);
4) миграция кўрсаткичларини динамик ўзгаришини (мутлоқ ва нисбий кўрсаткичларини).
10-масала. Мамлакатда аҳолининг ўртача сони жорий йил бошида 28001,1 минг кишини ташкил этиб, мазкур йилда туғилиш коэффициенти 22,7 промилле, вафот этганлар сони эса 138,8 минг кишига, шундан 1 ёшга етмасдан вафот этган гўдаклар коэффициенти 11,0 промилле, миграция сальдоси -43,4 минг кишини ташкил этган.
Аниқланг:
туғилган аҳолининг сонини;
аҳолининг туғилиш, вафот этиш, табиий харакати, ҳаётийлик ва миграция коэффициентларини;
1 ёшгача вафот этган гўдакларнинг сонини;
аҳолининг умумий харакати коэффициентини.
Do'stlaringiz bilan baham: |