5. Kamoliddin Behzod muzeyi
Kamoliddin Behzod nomidagi san’at muzeyi Buxoroning tarixiy binosida joylashgan. Bino 1912 yilda muhandislar Margulis va Sakovichlar rahbarligida mahalliy hunarmandlar Xo‘ja Abdurahim Xayatov va Abdug‘afur Qoraulbegi tomonidan qurilgan. Savva Morozovning kompaniya do'koni binoning birinchi qavatida joylashgan bo'lsa, yuqori qavatda Azov-Don bankining filiali joylashgan edi. 1920 yildan 1982 yilgacha Bu binoda Davlat banki filiali va boshqa tashkilotlar joylashgan.1982 yildan beri binoda Tasviriy sanʼat muzeyi joylashgan.
Muzeyda quyidagi eksponatlar mavjud:
Muzey-qo‘riqxonada to‘plangan rangtasvir, chizma va haykaltaroshlik asarlari to‘plami asosida “Buxoro rassomlarining rangtasvir va grafikasi” ekspozitsiyasi yaratilgan. Bu yerda 19-asr oxiri — 20-asr boshlarida Oʻrta Osiyoda boʻlgan rus rassomlarining asarlari: P.Benkov, M.Kurzin, V.E. Vilkovir. Muzeyda 19-asr ikkinchi yarmida yashab oʻtgan mashhur pedagog, rassom, faylasuf, yozuvchi va xattot Ahmad Donishning miniatyura asarlari, buxorolik mashhur miniatyurachi, Oʻzbekiston xalq rassomi – Sadriddin Pochchayevning asarlari namoyish etilmoqda. Ekspozitsiyada XX asrning 80-90-yillaridagi buxorolik rassomlar – B.Salomov, A.Barnayev, M.Abdullaev, N.Babayev, Z.Saidjonov, B.Gulov, Q.Norxurozovlarning ijodkorlik, ijodkorlik bilan rivojlanib borayotgan asarlari namoyish etilgan. oʻz salaflari anʼanalari Oʻzbekiston milliy rangtasvir va haykaltaroshligining oʻziga xos maktabini ifodalaydi. Ularning ijodiy ilhomining asosiy manbalaridan biri bu Buxoro muhiti, uning qadimiy tarixi va o‘ziga xos badiiy madaniyatidir.
Tasviriy san'at kolleksiyasi 821 ta eksponatni o'z ichiga oladi.To'plamning shakllanishi 1932 yilda boshlangan.
"Buxoroning qadimiy zargarlik san'ati" - ekspozitsiyada qadimiy zargarlarning noyob buyumlari: ma'buda tasviri tushirilgan tilla lavha va tilla sirg'alar (miloddan avvalgi I asr-milodiy II asrlar), kumush tumorlar (XIX-XX asrlar), zargarlik buyumlari va kumush va zarhaldan yasalgan, qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan saroy idishlari (XVIII-XX asrlar)
Amaliy sanʼat kolleksiyasi 2420 ta buyumni oʻz ichiga oladi.
To'plamning asosini Buxoro amirining saroy mulki eksponatlari - idish-tovoqlar, mebellar, zargarlik buyumlari tashkil etadi.
Buxoro zargarlik sanʼati oʻziga xosligi va oʻziga xosligi bilan ajralib turadi, u oʻzining estetik fazilatlari bilan Oʻrta Osiyo xalq amaliy sanʼatida munosib oʻrin tutadi.
To‘plamdagi eng noyob buyumlar Buxoro viloyatidagi qo‘rg‘onlarda olib borilgan qazishmalar paytida topilgan tilla lavha va sirg‘alardir (miloddan avvalgi II asr).
XIX-XX asrlarga oid ko'plab ayollar va erkaklar zargarlik buyumlari namoyish etilgan.
M uzeyda kumush idishlarning ajoyib kolleksiyasi mavjud: choy va dasturxon to'plamlari, stakanlar, Qur'on uchun qutilar.
Tasviriy sanʼat muzeyida sharq arab grafik qoʻlyozmalarini oʻrganish boʻyicha ilmiy markaz faoliyat yuritadi. Markaz 1990 yilda Markaziy Osiyo yozma merosini o‘rganish va tizimlashtirish maqsadida tashkil etilgan. Muzey-qo‘riqxona fondlarida arab, fors-tojik, eski o‘zbek tillarida yozilgan XVI-XX asrlarga oid 3454 dona noyob qo‘lyozma kitob va hujjatlar saqlanadi. Yozma meros Markaziy Osiyo tarixining 500 yillik davrini oʻz ichiga olgan huquqiy, huquqiy, moliyaviy, iqtisodiy xarakterdagi turli hujjatlar bilan ifodalangan.
Markaz rahbari – tarix fanlari doktori, “Madaniy tashabbus” xalqaro jamg‘armasi a’zosi Bahodir Abdushukurovich Kazakov.
Do'stlaringiz bilan baham: |