2-3 Маъруза: ҚЎЗҒалувчан тўҚималар физиологияси

Мембрананинг тузилиш схемаси

---










вн
нар
K
K
F
RT
E
ln
Е
— мувозанат потенциали;
R
— газ доимийлиги;
Т
— абсолют температура;
F
— Фарадея доимийси;
Тинчлик потенциали (мембрана потенциали, равновесный калий
мувозанат потенциали) нинг абсолют катталиги калий ионлари
ҳужайра ичи ва ташқарисидаги
концентрациясини ифодалаб
Нернст формуласи
билан аниқланади

нар
К

вн
К
—
К
+
ионлари
ҳуж.
ташқарисидаги
потенциали
—
К
+
ионлари ҳуж. ичидаги потенциали.

---

Кимёвий градиент: 
Натрия > ҳужайра ташқарисида кўп
Калия > ҳужайра ичида.

---

Натрий-калий насоси

---

Ҳаракат потенциали -
нерв ва мускул ҳужайраларида
бўсаға-куч қўзғатувчи таъсир этганда юзага келадиган
мембрана потенциалининг ўзгаришидир
.
Мембранадаги тинчлик потенциали
(Е
о
)
билан мембрана
деполяризациясининг критик даражаси
(Е
кр
)
орасидаги
потенциаллар фарқи ҳужайра қўзғалувчанлигининг энг
муҳим кўрсаткичларидан биридир.
(

Е = Е
о 
- Е
кр
)

---

---

Ҳаракат потенциалининг фазалари:
Деполяризации:
1) секин деполяризация;
2) тез деполяризация
.
Реполяризация:
3) тез реполяризация;
4) секин реполяризация 
(манфий из потенциали)
5
Гиперполяризация
(мусбат из потенциали)
овершут
овершут

---

Ион каналлар
I. 
Натрий 
каналлар
1.
Очиқ
2.
Ёпиқ
3.
Очиқ
II. 
Калий
каналлар

---

3. АСАБ ТИЗИМИНИНГ УМУМИЙ 
ФИЗОЛОГИЯСИ

---

---

3. АСАБ ТИЗИМИНИНГ УМУМИЙ ФИЗОЛОГИЯСИ
•
Асаб тизимининг тузилиши, унинг вазифаларини ўрганиш усуллари.
Тирик мавжудотлар
мураккаб ва ажойиб тузилган бўлиб, ўзини-ўзи бошқариш ва ўзидан кўпайиш каби хусусиятларга
эга. Асаб тизими бу хусусиятларни рўёбга чиқишида асосий ролни ўйнайди. МАТ фаолияти тана ва
унинг аъзолари вазифаларини бошқариш ва уларни умумлаштириш, яхлитлигини таъминлаш, яъни
интеграциялаш ҳамда ташқи ва ички муҳит ўзгаришларига мослаштиришдан иборат. МАТ нинг
ўзига ҳам тана ва унинг аъзоларини ташқи ва ички таъсирларига берган жавобларнинг натижалари
тўғрисидаги импульслар доимо тескари йўналишли афферент алоқа, яъни иккиламчи афферент алоқа
орқали ўтказилади.
•
Асаб тўқимаси
асаб ва глия
ҳужайраларидан тузилган. Асаб ҳужайра танаси ва унинг ўсимталари
биргаликда нейрон деб аталади. Нейрон ядроли бўлиб, унинг қуйидаги қисмлари: