2- tapsirma Haywanat dunyasinin qanday ahmiyeti bar?

2- Tapsirma

1. 
   Haywanat dunyasinin qanday ahmiyeti bar?
   
2. 
   Ozbekstan haywanat dunyasinda qansha tur haywanlar bar?
   
3. 
   Ozbekstan haywanat dunyasin qorgawda qanday isler alip barilmaqta?
   
4. 
   Ozbekstan haywanat dunyasinda qanday turler jogalip ketken?
   

Juwaplar:

1. 
   Haywanlar biomassasi tiri janlikler biomassasinin 2 protsentin qurawina qaramastan olar biosferadagi zat almasiwi, basqa turli protsesslerde ahmiyetli rol unaydi . Biosferadagi aniqlangan haywan turlerinin sani 1.5 man.nan asadi. Apiwayi haywanlar topiraq payda boliwinda ahmiyetli rol oynaydi. Haywanlar osimlikler omirinede ulken tasir korsetedi. Har bir haywan turi biosferada ozinin ekologiyaliq ahmiyetke iye, insan ushin haywanlar awqat onimi, shiyki zat deregi, uy haywanlar porodalarin jaqsilaw ham estetikaliq zawiq deregi esaplanadi.
   
2. 
   Ozbekstan haywanat dunyasi har turli bolip,Orta Asiyadagi basqa Mamleketler siyaqli subtropik regionga mas turlerge iye. Respublikada sut emiziwshilerdin 6 gruppasi, shibin-shirkeyxorlar 6 tur,qolqanatlilar 19 tur, tawiqsimanlar 2 tur, kemiriwshiler 42 tur, jirtqishlar 23 tur ham jup tuyaqlilar 8turge tiyisli 100 tur ushiraydi.
   
3. 
   Adamlar haywanlardi joq etiw menen birge olardi kobeytiwgede tikkeley qatnasadi. Bugan olar haywanlardin belgili bir tur akklimatiztsiya Etiw arqali erisedi. Misali, iqlimlastirilgan jilan baliq (Channa argus Cantor,1842) 1961 jili Ozbekstanga Qitaydan tosattan alip kelingen. Hazirgi waqitta Respublikanin derlik Barliq suw qorlarinda ushirasadi. Ozbekstanda bahali osimlik ham haywanlar nizam tarepinen qorgaladi ham olardan aqilga muwapiq paydalaniw,qorgaw ushin har qiyli ilajlar korilmekte.
   
4. 
   1983 jili jariyalangan “Ozbekstan Qizil Kitabi" na omirtqali haywanlardin 63 turi kiritilgen bolip: baliqlar 5 tur; quslar-31 tur; sut emiziwshiler 22 tur;jer bawirlawshilar 22 tur; turden ibarat.
   

Ozbekstanda turan jolbarisi, qizil qasqir, gepard, jol-jol giena siyaqli turler qirilip ketken. Ustyurt qoyi , burma shaqli eshki, qar barsi,buxara suwini ham basqa ayirim turler jogaliw aldinda tur.