2- mavzu. Kredit operatsiyalari. Qarzni qoplash sxemalari. Reja

3. Iste’mol krediti. „78-metod“

Qarzni teng bo’laklar bilan qoplashning yana bir xususiy holi iste’mol kreditidir. Bunda iste’mol krediti bo’yicha foiz butun muddat uchun bir yo’la oddiy stavka bo’yicha hisoblanadi: , kreditni qoplash bo’yicha umumiy harajat esa ga teng bo’ladi.

Natijada, bo’lak bo’yicha to’lov qiymati , bu yerda n – kreditni yillardagi muddati, m – yillik to’lovlar soni.

Dunyo amaliyotida bu teng qiymatdagi bo’laklarni asosiy va foiz qarzlar bo’yicha to’lovlarga ajratishda „78-metod“ deb nomlanuvchi usul qo’llaniladi. Bu nom iste’mol kreditini 12 oy bo’yicha oyma-oy so’ndirish bilan bog’liq bo’lib, 1 dan 12 gacha bo’lgan oy raqamlari yig’indisi (arifmetik progressiya) 78 ga teng. Agar kredit muddati „n“ yil bo’lib, yiliga „m“ ta tolov bo’lsa, ketma-ket to’lov raqamlari yig’indisi (N)ni quyidagi umumlashgan formula yordamida hisoblash mumkin: . U holda asosiy va foiz qarzlar bo’yicha to’lovlarni quyidagicha bo’laklarga ajratish mumkin bo’ladi:

, _{, .}

Quyidagi ajratish sxemasida yillik to’lov qiymatlari teng bo’lmay oshib boradi:

, .

Takrоrlash va nazоrat uchun savоllar:

1. Qarzni bir yo’la qoplash deganda nimani tushunasiz?

2. Qarzni bo’laklarga bo’lib qoplash usulini tushuntiring?

3. Istemol krediti nima? „78-metod” deganda nimani tushunasiz?

Namunaviy masalalar yechish.

1-Misol. Kreditorbankdan 10% foizstavkabilan $100 000 qiymatda, foizlarniharyilito’lashshartibilan 3 yilgaqarzoldi (bankningdepozitbo’yichayillikfoizstavkasi 11%). Kreditorning yillik harajatini toping?

Berilgan: D = $100 000; i =10%; r = 11%; n = 3.