2- ma’ruza: Modellar, model turlari va ulardan foydalanish

material balansi uchun:

• bu erda: m - ma'lum hajmga ega bo’lgan massa;
• Mei, Maj – berilgan hajmdagi kiruvchi va chiquvchi moddalar oqimi (kirish va chiqish);

• energiya balansi uchun:

• bu erda: e - ma'lum hajmga ega bo’lgan energiya;
• Eei, Eaj – berilgan hajmdagi kiruvchi va chiquvchi energiyalar oqimi (kirish va chiqish);

• harakatlar soni uchun (для количества движения):

• bu erda: m - massa; v - tezlik; f - kuch.

• Ko'pchilik ob’ektlar oddiy bir sig'imli ob'ektlar bo'lib, ular uchun kirish va chiqish kattaliklari o'rtasidagi munosabatni (1) ifoda bilan tasvirlash mumkin.
• Saqlanish qonuniga asoslanib, buni quyidagicha yozishimiz mumkin.

• 3

• bu erda: QП, QР - energiya yoki moddalarning kiruvchi va chiquvchi oqimlari.

• Muvozanat holati uchun (ob'ektning holati o'zgarmaydi)

• ya’ni

• Agar ob'ekt muvozanatdan chiqarilgan bo'lsa (∆Q qo’zg’atish paydo bo'ladi), u holda

• 4

• Moddaning kiruvchi va chiquvchi oqimlari boshqariladigan kattalikka bog'liq [QП= Q(H) va QР= Q(H)] va umumiy holda nochiziqli funksiyalardir. Ulagra Teylor qatoriga yoyishni qo’llash orqali chiziqlantirib (bundan tashqari, faqat birinchi ikkita chiziqli xadlari bilan cheklanamiz), biz quyidagilarni olamiz:

• 5

• (5) ifodani hisobga olgan holda

• 6

• Farqlardagi tenglamani olish uchun (6) ifodadan ob'ektning muvozanat holatini tavsiflovchi munosabatni ayirish kerak. Natijada

• 7

• bu erda: ∆H=H-H0.

• (7) ifodani o'lchovsiz shaklga keltiramiz. Buning uchun biz