2 – ma’ruza: axborotlarni steganografik himoyalash reja zamonaviy kompьyuter stenografiyasi

Steganografik dasturlar to’grisida kisqacha maьlumot Windows operatsion muhitida ishlovchi dasturlar:

• 
  Steganos for Win95 dasturi ishlatishda juda yengil bo’lib, ayni paytda fayllarni shifrlash va ularni VMR, DIV, VOS, WAV, ASCII, NTML ken-gaytmali fayllar ichiga joylashtirib yashirishda juda kudratli xisoblanadi;
  
• 
  Sontraband dasturi 24-bitli VMR formatdagi grafik fayllar ichida har qanday faylni yashira olish imkoniyatiga ega.
  

DOS muxitida ishlovchi dasturlar:

• 
  Jsteg dasturi ma’lumotni JRG formatli fayllar ichiga yashirish uchun mo’ljallangan;
  
• 
  FFEncode dasturi ma’lumotlarni matnli fayllar ichida yashirish imkoniyatiga ega;
  
• 
  StegoDOS dasturlar paketining axborotni tasvirda yashirish imkoniyati mavjud;
  
• 
  Winstorm dasturlar paketi RSX formatli fayllar ichiga xabarni shifrlab yashiradi.
  

OS/2 operatsion muhitida ishlovchi dasturlar:

• 
  Texto dasturi ma’lumotlarni ingliz tilidagi matnga aylantiradi;
  
• 
  Hide4PGP v1.1 dasturi VMR, WAV, VOS formatli fayllar ichiga maьlumotlarni yashirish imkoniyatiga ega.
  

Macintosh kompьyuterlari uchun mo’ljallangan dasturlar:

• 
  Raranoid dasturi ma’lumotlarni shifrlab, tovushli formatli fayl ichiga yashiradi:
  
• 
  Stego dasturining RIST kengaytmali fayl ichiga ma’lumotlarni yashirish imkoniyati mavjud.
  

Kriptografiya haqida asosiy tushunchalar

«Kriptografiya» atamasi dastlab «yashirish, yozuvni berkitib quymoq» ma’nosini bildirgan. Kriptografiya axborotni ruxsatsiz kirishdan himoyalab, uning maxfiyligini ta’minlaydi. Kriptografiya sohasidagi oxirgi yutuklardan biri — raqamli signatura — maxsus xossa bilan axborotni to’ldirish yordamida yaxlitlikni ta’minlovchi usul, bunda axborot uning muallifi bergan ochiq kalit ma’lum bo’lgandagina tekshirilishi mumkin. Ushbu usul maxfiy kalit yordamida yaxlitlik tekshiriladigan ma’lum usullaran ko’proq afzalliklarga ega.

Sirli (maxfiy) aloqalar sohasi kriptologiya deb aytiladi. Ushbu so’z yunoncha «kripto» — sirli va «logus» — xabar ma’nosini bildiruvchi so’zlardan iborat. Kriptologiya ikki yo’nalish, ya’ni kriptografiya va kriptotahlildan iborat.