2 – ma’ruza: axborotlarni steganografik himoyalash reja zamonaviy kompьyuter stenografiyasi

Darsning xronologik xaritasi – 80 minut.

Tashkiliy qismi: Auditoriyaning jixozlanishi va sanitar sharoitlari, talabalar davomati – 2 minut.

Bilimlarni baholash: yangi mavzuni o’rganish uchun zarur bo’lgan material bo’yicha suxbat – 10 minut.

Yangi mavzuni bayon etish – 55 minut.

Mavzu o’zlashtirilgan darajasini aniqlash – 10 minut.

Uyga vazifa – 3 minut.

Zamonaviy kompyuter steganografiyasi

Ruxsat etilmagan kirishdan axborotni ishonchli himoyalash muammosi eng ilgaritdan mavjud va hozirgi vaqtgacha hal qilinmagan. Maxfiy xabarlarni yashirish usullari qadimdan ma’lum, inson faoliyatining bu sohasi steganografiya degan nom olgan. Bu so’z grekcha Steganos (maxfiy, sir) va Graphy (yozuv) so’zlaridan kelib chiqqan va «sirli yozuv» degan ma’noni bildiradi. Stenografiya usullari, ehtimol, yozuv paydo bo’lishidan oldin paydo bo’lgan (dastlab shartli belgi va belgilashlar qullanilgan) bo’lishi mumkin.

Axborotni himoyalash uchun kodlashtirish va kriptografiya usullari qo’llaniladi.Kodlashtirish deb axborotni bir tizimdan boshka tizimga ma’lum bir belgilar yordamida belgilangan tartib bo’yicha o’tkazish jarayoniga aytiladi. Kriptografiya deb maxfiy xabar mazmunini shifrlash, ya’ni maьlumotlarni maxsus algoritm bo’yicha o’zgartirib, shifrlangan matnni yaratish yo’li bilan axborotga ruxsat etilmagan kirishga tusiq quyish usuliga aytiladi.