2 – Leksiya. Sherebe tazalaw bo’liminin’ teoriyaliq tiykarlari ha’m texnologiуаliq esaрlari

1. Sherebeni aralaspalardan tazalaw processiniń fizika-ximiyalıq tiykarları

Sherebeniń quramında aralaspa – kalciy hám magniy duzları boladı. Eger olar aldın-ala saplastırılmasa, onda soda óndirisinde ammiaktı hám uglerod qos oksidin juttırıw processinde sherebeden qıyın eriwshi birikpeler: CaCO₃, Mg(OH)₂, NaCl·Na₂CO₃·MgCO₃, (NH₄)₂CO₃·MgCO₃ shókpege túsedi, bul úskenelerdiń, truboprovodlardıń tıǵılıp qalıwına hám tayar ónimniń – sodanıń pataslanıwına alıp keledi. Buǵan jol qoymaw ushın, sherebe aralaspalardan arnawlı úskenelerde aldın-ala tazalanadı. Kalciydiń duzların joq etiw ushın sodadan – Na₂CO₃ – paydalanadı, olar óz-ara tásirleskende tómendegi reakciyalar júredi:

Solay etip, kalciy sherebeden CaCO₃ túrinde shókpege túsedi, shóktiriwshi – sodanıń artıq muǵdarında onıń koncentraciyalanǵan sherebedegi eriwsheńligi júdá az. Bul tómende keltirilgen – quramında 310 g/l NaCl hám har qıylı muǵdarda Na₂CO₃ bolǵan eritpede, CaCO₃ nıń 25 ºC taǵı eriwsheńligi boyınsha – maǵlıwmatlardan kórinip tur.