2 – лабораторияиши кучланишва ток манбаларинингтадқиқоти Ишнингмақсади

2 – ЛАБОРАТОРИЯИШИ


Кучланишва ток манбаларинингтадқиқоти


Ишнингмақсади:кучланиш ва ток манбасинингташқитавсифиниўрганиш.

1. 
   Қисқача назарий маълумот
   

Электрэнергиясинингманбаларига (бирламчиманбалари) кимёвий, механик, иссиқлик ва бошқа турдаги энергияларни электр энергиясига айлантирувчи ҳар хил қурилмалар киради. Электрэнергиясиманбаларига, масалан, гальваникэлементлар, аккумуляторлар,шамол электр станциялари, турбогенераторлар,гидрогенераторлар,қуёшбатареялариваҳ.к.ларни киритиш мумкин.

Электр ускуналарининг алоҳида муҳим қисмини иккиламчи электр энергия манбалари ташкил этади. Булар қаторига ҳар турдаги таъминлаш блоклари (блоки питания), тўғрилагичлар (выпрямители), стабилизаторлар, қабул антенналари ва ҳ.к.лар киради. Бу турдаги қурилмаларда электр энергияси мавжудбирламчи манбалардан олинади ва унда ток ҳамда кучланиш шакллари, қийматларининг ҳар хил ўзгартирилишлари амалга оширилади, чунончи, ўзгармас токни ўзгарувчанга токка айлантириш, ўзгарувчан токни тўғрилаш (выпрямление), кучланишни ўзгартириш ва ҳ.к. Иккиламчи манбалар электр энергиясини бирламчи манбалардан олганлиги сабабли, уларга нисбатан истеъмолчи бўладилар, деб қараш мумкин. Шу вақтнинг ўзида, шу иккиламчи манба ундан энергия олувчи занжирнинг қолган қисмига нисбатан бирламчи манба, деб қаралиши мумкин.
Электр занжирларининг асосий элементлари – манбалар (актив элементлар) ва истеъмолчилар (пассив элементлар) ўзаро ёрдамчи элементлар билан уланадилар: уловчи ўтказгичлар, калитлар,тугмалар, уялар ва ҳ.к. Занжирнинг бошқа қисмлари билан боғлаш учун, занжирнинг ҳар бир элементида ташқи чиқишлари - қутблари, клеммалари мавжуд. Ташқи чиқишлари сонига кўра занжирлар иккиқутбликларга (резистор, конденсатор, индуктивлик ғалтаги) ва кўпқутбликларга (транзистор, трансформатор, электрон лампалар) ажратилади.
Электр занжирлари назариясида занжирнинг ҳар бир элементи унинг токи ва клеммалари орасидаги кучланиши орасидаги боғланиш билан тўла-тўкис тавсифланади, бунда элементлар ичидаги содир бўлаётган жараёнлар кўрилмайди.