2 – laboratoriya ishi yer magnit maydoni kuchlanganligining gorizontal tashkil etuvchisini aniqlash va tangens-galvanometr doimiysini aniqlash

Ishni bajarish tartibi
1. 5.4-rasmdagi sxema tuziladi.
2. Tangens-galvanometrning tutgichini burib, uning g‘altagi o‘ramlarini magnit meridian tekisligi bo‘yicha joylashtiriladi. Kompasning strelkasi 0 ga to‘g‘rilanadi.
3. Tok manbai ulanadi va reostat surgichini siljitib tok kuchi 0,1 A o‘rnatiladi. So‘ngra limbning burilish burchagi ₁ aniqlanadi.
4. Tangens-galvanometrni siljitmagan va reostatning surgichini o‘zgartirmagan holda qo‘shkalit K yordamida berilayotgan tokning yo‘nalishi o‘zgartiriladi va limbning burilish burchagi ₂ aniqlanadi.  va  ning qiymatlari bo‘yicha burilish burchagining o‘rtacha qiymati  aniqlanadi: =(+)/2.
5. 3, 4– punktlarga asosan tajribani tok kuchining turli xil qiymatlari (0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5 A) uchun takrorlanadi. Tok kuchining har bir qiymati uchun burilish burchagi ₁₅ larning o‘rtacha qiymati hisoblanadi.
6. Jadvaldan tg₁, tg₂, tg₃, tg₄, tg₅ larning qiymatlari aniqlanadi, so‘ngra (5.4) formuladan har bir tok qiymati uchun H_o ning qiymati topiladi va jadvalga yoziladi.
7. So‘ngra H_o ning o‘rtacha qiymati <H_o>, absolyut hatoligi DH_o(<H_o>–H_oi) va nisbiy hatoligi (<H_o><H_o>)100% hisoblanadi.

N	I, (A)	, gradus	, gradus	, gradus	Ho, A/m	<Ho>	DHo	Ho>	
1
2
3
4
5

8. Natija H_o<H_o>H_o> ko‘rinishda yoziladi.


Sinov savollari
1. Magnit maydoni qanday kattaliklar bilan xarakterlanadi?
2. B va H larning yo‘nalishlarini qanday aniqlash mumkin?
3. Bio-Savar-Laplas qonunining vektor va skalyar ko‘rinishlarini yozing.
4. Aylanma tokning markazidagi induksiya B va magnit maydon kuchlanganligi H ni keltirib chiqaring.
5. Tangens-galvanometrning tuzilishi va ishlash prinsipini tushuntiring.
6. Doimiy C ning fizik ma'nosi qanday?
7. Ishchi formulani keltirib chiqaring.


Adabiyotlar
1. T.I.Trofimova ”Fizika kursi“, M. ”Akademiya“ 2007.
2. A.A.Detlaf, B.M.Yarovskiy ”Fizika kursi“, M.”Akademiya“, 2007.