2- kurs “farmakologiya” fanidan oraliq nazorat biletlari. 1-bilet

Retsept tarkibida bir necha dori bo’lsa, awal asosiy (basis); so’ngra

Unga yordam beruvchi modda (adjuvans); dorining ta’mi va hidini

Yaxshilovchi (corrigens); shakl beruvchi (constituens) moddalar

Keltiriladi.

«Rp» belgisi lotincha «Recipe» fe’lining qisqartirilgan shakli bo’lib,

«ol» degan ma’noni bildiradi. Dori moddalari lotin tilida qaratqich

Kelishigida birma-bir sanab o’tiladi. Signatura (dorini qo’llash usuli)

Mahalliy tilda yoziladi. Signaturada «ichiladi» yoki «ma’lum» kabi

Umumiy ko’rsatmalar bilan cheklanish taqiqlanadi. Dorini qancha

Miqdorda qachon qabul qilish kerakligini ko’rsatib, qanday

Qo’llanilishini aniq yozib qo’yish kerak.

Bemorga dorini tez tayyorlash kerak bo’lganda shifokor retsept

Yuqorisida ko’rinib turadigan joyga «cito» (tez) yoki «statum» (darhol)

Deb yozib qo’yadi. Retseptda ikkita yoki bir necha modda bir miqdorda

Yoziladigan bo’lsa, doza oxirgisining qarshisiga qo’yiladi, undan oldin

«ana» yoki «aa» qisqacha so’zini yozib qo’yish kerak, baravardan

Olinadi degan ma’noni bildiradi. Bemorga yozib berilgan dorini

Takrorlash zarurati tug’ilganda shifokor buni retseptning ko’rinib

Turadigan joyida ko’rsatib qo’yishi lozim, masalan: repetatur –

Takrorlansin. Bis repetatur – ikki marta takrorlansin degani.
Tarkibida A guruhiga kiradigan zaharli moddalar (etil spirti) bor

Dorilar yozilgan retseptlarda shifokor imzosidan tashqari, tibbiyot

Muassasasining muhri (dumaloq yoki uchburchak) bo’lishi kerak.

Tarkibida narkotik moddalar bo‘ladigan dorilaming retseptlari yagona

Nusxada pushti rang blankalarga yoziladi. Bunday dori moddalar

Jumlasiga quyidagilar kiradi: kokain, morfin, omnopon, promedol,

Tekodin, fenamin. Retsepturada keltirilgan har bir moddaning nomi o‘ng

Tomonida uning miqdori ko‘rsatiladi.

Suyuq moddalar miqdori millilitrlarhisobida, qolgan moddalarning

Ko‘pchiligi o‘nlik o‘lchov sistemasida olinadi – grammlar va gramm

Unumlari hisobida belgilanadi. Masalan: 1,0; 0,1; 0,01; 0,001 ya’ni bir

Gramm, bir detsigramm, bir santigramm, bir milligramm. Ta’sir belgilari

Bilan o‘lchanadigan (TB) dori vositalarini yozishda ta’sir birliklarining

Soni ko‘rsatiladi (masalan, penitsillin 500000 TB). Ba’zi suyuqdori

Shakllari miqdori tomchilar bilan ham belgilanadi. Bu holda dori

Vositasining nomidan keyin «guttas» - tomchi so‘zi yoziladi va

Tomchilaming soni rim raqamlarida ko‘rsatiladi.