2 -kurs, 020 – 64 guruh talabasi Xolmurodova Dilsoraning

1.4.Yog`ochdan tayyorlangan buyumlarga rardoz berishda ishlatiladigan materiallar

Egovlash. Egovlash orqali yog`och sirtidagi turli kattalik dagi g`adir-budirliklar silliqlab tekislanadi. Egovlar sirti turli shakllarda hamda tishlarning shakli va kattaligi ham turlicha bo`ladi. Yirik g`adir-budirliklarni tekislash uchun yirik tishli egovlar, maydalari uchun mayda tishli egovlar ishlatiladi. Ayrim egri sirtlarni tekislashda tegishli egri shakldagi egovlar asosiy vosita hisoblanadi. Egov bilan pardozlashning oxirida eng mayda tishli egovlar ishlatiladi. Egovdan to`g`ri va xavfsiz foydalanishi mashqlar davomida o`zlashtirib boriladi. Egovni qo`l bilan to`g`ri ushlash va uni egovlayotgan yog`och ustida bir tekis bosgan xolda yurg`izish kerak.
Jilvirlash. Buyumlarning sirtlarini pardozlashda oldin uni jilvir qog`oz bilan ishqalab tozalanadi. Jilvir qog`oz mayda qattiq mineral yoki shisha kukuni elimlab yopishtirilgan ip mato yoki kalit qog`ozdan iborat. Ular yirikligiga qarab dag`al, o`rtacha, mayda jilvirlarga bo`linadi. Sirtlarni pardozlash xar xil murkkab profilli arralar charxlash uchun, arra tishlarini qiya charxlash (chapparrasini chiqarish) uchun, o`tkir burchakli, murakab, profilli yassi frezalar bilan murakkab kesuvchi qismli parmalarni charxlash uchun ishlatiladi.
Laklash.Laklash uchun shaffof laklangan yog`ochning rangi va gullar yaltiroq lak qatlamida chiroyli ko`rinib turadi. Rangli laklar yog`och rangini o`zgartirib, shu lakning rangidagi yaltiroq qatlam hosil qiladi. Laklashni maxsus purgagich asboblar yordamida yoki cho`tka hamda aylanadigan valiklar yordamida bajariladi. Bunda lakni buyum sirtiga bir xil qalinlikda va bir hil tezlikda surtib borishga erishish lozim. Nitro lak 2-3 soatda, boshqa turdagi laklar 12-24 soatda to`liq quriydi.

1.5. Yog`ochlar va ularga ishlov berish materillarini turlarga ajratish va xususiyatlarini aniqlash

Yog`och turlari ular olinadigan daraxtlarga qarab farqlanadi.Yog`och olinadigan daraxtlar igna bargli va yaproqli (bargli) turlarga ajratiladi. Igna bargli daraxtlarga qarag`ay, pixta, tilog`ach, archa, kedr, sari, tis kiradi. Bu daraxtlarning har biri o`z navbatida bir necha turlarga bo`linadi. Masalan, dunyoda qarag`ayning 100 ga yaqin turi, pixtaning 40 ga yaqin turi, tilog`ochning 20 dan ortiq turi, archaning 45 ga yaqin turi, kedrning 4 turi, sarvning 20 ga yaqin turi, tisning 10 yaqin turi ma`lum ( 2 -rasm).