2 – кисм. Радиотехника. Электр сигнали нима ва у қандай параметрлар билан характерланади?

Ер атмосфераси қатламларини айтиб беринг.

Ер атмосферасининградиотулкинлартаркалишигатаъсири.
Жавоб: Ер юзини ўраб турувчи атмосфера қатлами тахминан 1000км баландликкача чўзилган. 15км баландликкача бўлган энг пастки қатлам тропосфера дейилади. Кейинги қатлам стратосфера, у азон қатламидан иборат. Шунинг учун у қатламлилик хусусиятига эга эмас. 100км дан 400км баландликкача бўлган қатлам ионосфера дейилади. У қуёшнинг ултрабинафша нурланишлар таъсирида эркин электронлар ва ионларга ажрайдиган нейтрал атомлардан иборат.Ионосфера қатламида бошқа қатламларга қараганда электронлар зичлиги юқори шунинг учун радиотўлқинлар ионосфера қатламидан ўтиб кетолмай ерга қайтиб тушади. Бундан маълум бўладики, узунлиги 25м дан ортиқ тўлқинлар ёрдамида катта масофага барқарор радио эшиттиришлар узатиш мумкин экан. қисқа тўлқинлар диапазони айнан шу тўлқин узунлигидан ёки унга мос 12мГц частотадан бошланади. Бундан қисқа тўлқинлар (метрли ва дециметрли) телевидение ва У+Т-радиоэшиттиришлар учун қўлланилади Уларни антенна орқали қабул қилиш мумкин. Бундан ҳам қисқа, сантиметрли тўлқинлардан космик аппаратлар билан алоқа боғлашда фойдаланилади. Улар ионосфера қатламиорқалибемалолўтаолади.

6. 
   Ионосфера қатлами қандай тузилишга эга? Нима сабабдан ионосфера қатламининг таркиби сутка вақтига қараб ўзгаради?
   

Жавоб: Баландлик ошган сари атмосфера газларнинг зичлиги
тез камая боради. Ионосфера қатлами кундузи қуёш нурининг таъсири қатламдаги атом ва молекулаларни ионлаштиради. Бунда ҳосил бўлган электрон ва ионлар мустақил ҳаракатлана бошлайди. Албатта, ўртача олганда ҳар хил ишорали зарядлар бир-бирига тортишади ва р е к о м б и н а ц и я л а ш а д и, яъни қайта бирикади (расмга қ.). Бироқ ионлар концентрацияси кичик бўлганда уларнинг қарама-қарши ишорали ион ёки элеткрон билан учрашиши учун кўп вақт талаб қилинади. Бу вақт (соатлар ва ҳатто суткалар) мобайнида қуёш нурланиши кўп янги ионлар ҳосил қилишга улгуради. Натижада ҳар қайси баландликда электронлар ва ионларнинг маълум концентрацияси вужудга келади. турган гапки, бу сутка вақтига ҳам боғлиқ бўлади, чунки тунда ионлар фақат рекомбинациялашади.Ионосфера қатлами бир неча қатламдан иборат бўлиб яьни ер сатхидан