2- amaliy mashg‘ulot mashina detallarining chegaraviy va haqiqiy o‘lchamlarini aniqlash ishning maqsadi

Ishning mazmuni

Bitta yoki bir nechta o‘lchamli valikni olib, student ularni o‘lchab olishi va ularni berilgan o‘rnashuvga to‘g‘ri kelish-kelmasligini aniqlashi kerak. Valiklarni berayotganda o‘qituvchi tizim va o‘tqazmaning nominal o‘lchami (diametr) d ni ko‘rsatadi.

SHu raqamlar bo‘yicha do‘pusk va o‘tqazmalar jadvallari (STSEV 145-75) yordamida oldin ustki es kegin va pastki ei larning oxirgi og‘ishini aniqlash, kegin esa mikrometr yordamida diametrlarning o‘lchamini aniqlab olish kerak. Diametrning aniqroq o‘lchamlari optimetr va o‘lchov jixozlari yordamida o‘lchanadi. Buning natijasida har bir valik uchun nominal razmerdan og‘ishlar quyidagi formula bo‘yicha kelib chiqadi: , bu erda - valikning xaqiqiy o‘lchami.

Ma’lumki ning nominaldan xaqiqiy og‘ishi ma’lum aniqlik, o‘rnashish va nominal diametr guruxiga tegishli bo‘lishi va es va ei og‘ishlari orasida bo‘lishi kerak.

xaqiqiy va oxirgi o‘lchovlarni solishtirib valikning ishga yaroqligi aniqlanadi.

Ish jarayonida xar bir valik uchun do‘pusk maydonlprining sxemasi chizilishi shart va STSEV jadvalida ko‘rsatilgan og‘ishlarni to‘liq chiziq bilan, xaqiqiy og‘ishlarni – shtrixlangan chiziqda belgilab kiritilishi kerak. Do‘pus maydonlarini joylashishi sxemalari namunasi 2-rasmda ko‘rsatilgan.

Deylik, valiklar teshik tizimida tyorlangan va bir xil diametr d=20 mm ga ega.

Ularni aniqlik kvaliteti bo‘yicha siljuvchi o‘rnashuvga to‘g‘ri keladini tekshirish kerak. do‘pusk va o‘rnashuvlar jadvallari bo‘yicha (STSEV 145-75) bilib olamizki

d=20 mm da oxirgi og‘ish: ei = -80 mkmva es = -110mkm.

Valiklarning o‘lchovi natijasida kelib chiqadiki: lg^l= -50 mkm, lg₁ = -110 mkm,

lg₂ = -80 mkm. Bundan kelib chiqadiki uchinchi valik berilgan shartga to‘g‘ri keladi, birinchi va ikkinchisi esa to‘g‘ri kelmaydi.

2.3-rasm. Tashqi mikrometr, standart 1 dyumli o`lcham bilan