1.Ўзбекистон тарихи фанининг предмети, назарий – методологик асослари, манбалари ва аҳамияти

129. Ўзбек тилига Давлат тили мақомининг берилиши ва унинг аҳамияти.
Sho'ro hukumati respublikada milliy ta'lim va tarbiya tizimi ildiziga ikki marta halokatli zarba berdi. Birinchisi, 1929 yil 1 dekabrda arab alifbosiga asoslangan eski O'zbek yozuvining lotinlashtirilgan alfavit asosidagi O'zbek yozuvi bilan almashtirilganligi bo'lsa, ikkinchisi, 1940 yil 8 mayda «O'zbek yozuvini lotinlashtirilgan alfavitdan rus grafikasi asosidagi yangi alfavitga ko'chirish to'g'risidagi qonun» bilan amalga oshirildi. Bu bilan o’zbek xalqining boy ma’daniyatini, tarixini o’zgartirishga, yo’q qilishga urindilar.
1989 yilning 21 oktabrida o‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi to‘g‘risida qonun qabul qilindi.
Bu tarixiy voqeaning mohiyati shundaki, u faqat milliy ma’naviyatni tiklashga qaratilgan bo‘lib qolmay, o‘sha paytda mahalliy aholining asosiy qismini tashkil qilgan, mustaqillikka intilayotgan o‘zbeklarning siyosiy qarashlarini ham ifodalagan edi.
At-Termiziyning sara asarlaridan «Al-jami'» asari hadis ilmi bobida 6 ta ishonchli to'plamlardan biri sifatida nihoyatda noyob asar hisoblanadi. Uning yana bir mashhur asari «Ash-shamoil an-nabaviya» («Payg'ambarning alohida fazilatlari») bo'lib, bu asar payg'ambarimiz Muhammad Alayhu vassalomning shaxsiy hayotlari, u zotning suvrat va siyratlari, ajoyib fazilatlari, odatlariga oid 408 ta hadisu sharifni o'z ichiga qamragan. Mazkur asar mustaqilligimiz sharofati bilan 1991 yilda «Shamoiliy Muhammadiyya» nomi bilan Toshkentda o'zbek tilida birinchi bor ko'p nusxada chop etildi.
Malikshoh davridagi davlat hokimiyatining kuchayishida vazir Nizomumulkning (1017-1092) roli kattadir. Nizomumulk "Siyosatnoma" asarini yozadi. 1997 yilda birinchi martta o'zbek tiliga tarjima qilindi. Uning rahnamoligida Bag'dod, Nishopur, Hirot, Balx, Marv kabi shaharlarda madrasalar qurdirildi. Siyosiy va mafkuraviy zug’umlarga qaramasdan ijtimoiy ong o’zgara boshladi. O’tmish va hozirgi zamon muammolari to’g’risida munozaralar, turli qarashlar, nuqtai nazarlar bildiriladigan bo’lib bordi. Jamoatchilik paxta yakkahokimligini tugatish, o’zbek tiliga davlat tili maqomini berish, ekologik holatni sog’lomlashtirish kabi masalalarni ko’tara boshladilar.