1variant Pedagogika tarixi fanining maqsadi va vazifalari

4. Iogann Genrix Pestalotsiyning didaktika va boshlang’ich ta’lim metodikasiga qo’shgan hissasi
. Pestalotsining 
pedagogik faoliyati. Iogann Genrix Pestalotsi shveysariyaning Syurix shahrida vrach oilasida tug’ildi. Pestalotsi otadan 
yosh judo bo’lib, onasi hamda oddiy dehqon ayol — ularning sobiq xizmatchisi tarbiyasida o’sdi. 
Pestalotsi avval boshlang’ich maktabda, so’ngra lotin maktabida o’qib ilm oldi. Pestalotsi o’rta maktabni tamomlagach, 
ko’proq gumanitar fanlar o’qitiladigan oliy o’quv yurtiga — kollegiumga, uning filologiya va falsafa bo’limlariga kirib 
o’qidi. Pestalotsi kollegiumni tamomlamay turib, xalqning ahvolini yaxshilash to’g’risida o’zining azaldan orzu qilib 
kelgan niyatini amalga oshirishga qaror qildi. 1769 yilda Pestalotsi o’zining ijtimoiy tajribasini boshladi. U pul qarz 
olib, kichikroq qo’rg’on va er sotib oldi, bu erga «Neygof» («yangi qo’rg’on») deb nom berdi va tevarak-atrofdagi 
dehqonlarga o’z xo’jaliklarini unumdor xo’jalikka aylantirishni o’rgatish maqsadida, bu erda namunali ferma tashkil 
qilmoqchi bo’ldi. Tajribasiz va xo’jalik ishlaridan bexabar bo’lgan Pestalotsi oradan ko’p o’tmay sindi, va u xalq 
foydasini ko’zlab yana yangi yo’llar qidirishga majbur bo’ldi. 
5. XIX asrning oxiri - XX asrda G’arbiy Yevropa, AQSh, Rossiyada reformatorlik pedagogikasi
. Djon Dyuining 
pedagogic konsepsiyasi. XX asr boshlarida, chet el va ayniqsa amerika pedagogikasida maktab ta’limi masalalari 
bo‘yicha pragmatik (yunoncha «pragma» – harakat, amaliyot) g‘oyasi keng tarqaldi. Pedagogikada mashhur pragmatizm 
tarafdori Djon Dyui (1859-1952 yillar) maktab ta’limining o‘zkontseptsiyasini yaratishga ko‘p urindi. Bu yo‘nalishlar 
vakillari (Dj.Dyui, G.Kershenshteyner) o‘qitish bu o‘quvchining “tajribasini qayta tashkil etish” uzluksiz jarayoni deb 
hisoblaydilar. O‘qitishni Dyui kundalik hayotdan olingan amaliy masalalarni hal etishga oid bolalar faoliyatini tashkil 
etish sifatida tushunadi. Bu nazariyaning asosiy boshlang‘ich qoidalari quyidagilardan iborat deb hisoblangan: 
“Oldindan tuzilgan o‘quv kurslari kerak emas”, “O‘qitish materiallarini bolaning tajribasidan olish kerak”, “Bola 
o‘qitishning sifati kabi miqdorini ham belgilashi kerak”, “Bajarish yordamida o‘qitish – maktabda asosiy metod”. 
Shunday qilib, Dyui maktabda ta’lim va alohida fanlar aniq belgilangan mazmuni zarurligini rad etadi, ilmiy ta’limni tan 
olmaydi va o‘qishni tor hamda o‘quvchilarning qiziqishlariga asoslangan praktitsizmidan iborat hisoblaydi. Asari: 
“Maktab va jamiyat”. 

---