1Mavzu: Reanimatsiya va intensiv terapiya haqida tushuncha. Terminal holatlar. Elementar ópka – yurak reanimatsiyası

Biologik o‘lim belgilari


Murda dog‘lari – qonning tanani pastki qismlariga to‘planishidan terining o‘ziga xos ko‘kimtir-binafsha rang yoki qizg‘ish binafsha rang tusga kirishi. Bu dog‘lar yurak faoliyati to‘xtaganidan 2–4 soatdan keyin paydo bo‘ladi.


Murdaning qotishi – skelet mushaklarining qisqarishi va dag‘allashishi va bo‘g‘imlarda passiv harakatlarga qarshilik paydo bo‘lishi. U yurak faoliyati to‘xtaganidan 2–4 soatdan keyin sodir bo‘lib, 1 sutkadan keyin maksimum darajaga yetadi va 3–4 sutkadan keyin yo‘qoladi.

Murdaning parchalanishi – kech muddatlarda sodir bo‘lib, to‘qimalarning yiringli parchalanishi bilan namoyon bo‘ladi. Parchalanishning muddatlari ko‘pincha tashqi muhit sharoitlariga bog‘liq.

Biologik o‘limni qayd etish

Biologik o‘lim quyidagi belgilar majmuasi asosida qayd qilinadi:

–– yurak faoliyatining yo‘qligi;

–– 25 daqiqa davomida yurak faoliyatining aniqlanmasligi (atrof-muhitning odatdagi haroratida);

–– mustaqil nafasning yo‘qligi;

–– ko‘z qorachiqlarining maksimal kengayishi va ularning yorug‘likka reaksiyasi yo‘qligi;

–– shox parda reflekslarining yo‘qligi;

–– tananing quyi qismlarida o‘limdan keyingi gipostaza bel­ gilari.

Yurak-o‘pka reanimatsiyasi

Yurak- o‘pka reanimatsiyasi to‘satdan klinik o‘lim sodir bo‘lganda bajariladi. Klinik o‘lim yuz bergan vaqtdan 5 daqiqadan kam vaqt o‘tgan bo‘lsa, reanimatsiya tadbirlari o‘tkaziladi. Shuning uchun odatda yurak-o‘pka reanimatsiyasi yordam beruvchining ko‘z o‘ngida yuz bergan hollarda amalga oshiriladi.

Davolab bo‘lmaydigan kasalliklarda va kasallikning oxirgi bosqichlarida yuz bergan o‘limda yurak-o‘pka reanimatsiyasi qilinmaydi.

Yurak-o‘pka reanimatsiyasini P.Safar uch davrga ajratgan (har bir davr uch bosqichdan iborat):