1Mavzu: Reanimatsiya va intensiv terapiya haqida tushuncha. Terminal holatlar. Elementar ópka – yurak reanimatsiyası

Reanimatsiya va intensiv terapiya bo‘limi hamshirasining vazifalari:

• 
  Hamshira ishni boshlaganida quyidagilarni bajarishi shart:
  

–– bo‘limdagi bemorlar haqida ma’lumot yig‘ish va stabil bo‘lmagan gemodinamikali, terminal va koma holatidagi, o‘pka sun’iy ventilatsiyasi o‘tkazilayotgan, operatsiyadan keyingi va psixozli bemorlarga alohida e’tibor berishi;

–– bemorlar va ularning psixik holatining og‘irlik darajasini baholashi;

–– arterial qon bosim, puls, nafas olish tezligi, tana harorati, diurez, yuborilgan suyuqlik hajmini o‘lchash va intensiv terapiya kartasida qayd qilishi;

–– qo‘yilgan bog‘lamlar holatini baholash (joyidan surilmagan­ ligi, ifloslanganligi);

–– kateterlar, zondlar, stomalar holatining va mahkamlan­ ganligi va o‘tkazuvchanligini, drenajlar va ulardan chi­ qayotgan ajralmalarni baholashi;

–– yotoq yaralar paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan sohalarda yumshoq to‘qimalar holatini baholashi;

–– monitor datchiklarining to‘g‘ri mahkamlanganligi, monitor ko‘rsatkichlari, o‘pkaning sun’iy ventilatsiyasi apparati ishi­ ni nazorat qilish;

–– bemor kasalligini hisobga olgan holda uning holatini (Fauler, Sims va boshqa holatlar) nazorat qilish.

• 
  Ish kuni davomida hamshira quyidagilarni bajarishi
  

shart:

–– bemorlarni yuvintirish va og‘iz bo‘shlig‘i, oralig‘i, tashqi jinsiy a’zolariga ishlov berishi;

–– oqliklari va kiyimlarini almashtirishi; –– bemorlarni ovqatlantirishi;

–– yotoq yaralarini oldini olishi;

–– koma holatidagi bemorlarda endotraxeal yoki traxeostomik naycha orqali hamda og‘iz bo‘shlig‘idan balg‘amni so‘rib olish yo‘li bilan traxeo-bronxial nafas yo‘llari sanatsiyasini amalga oshirishi;

–– nafas gimnastikasi va davolash fizkulturasini o‘tkazishi;

–– markaziy venoz va peridural kateterlar atrofidagi teriga ishlov berish, bog‘lamini almashtirish, operatsiyadan keyingi ifloslangan bog‘lamlarni almashtirishi;

–– oddiy fizioterapevtik muolajalarni (ingalyatsiya, xantal qo‘yish, oksigenoterapiya va b.) o‘tkazishi;

–– doimiy kateter yoki sistostoma orqali qovuqni antiseptik eritmalar bilan yuvishi (sutkada 2 marta);

–– nazo‘gastral zond orqali me’dani yuvishi.

• 
  Hamshira кип mobaynida shifokor quyidagi ко‘rsatmalarini bajarishi zarur:
  

–– dori moddalarini yuborish va infusion-transfuzion terapiya o‘tkazishi;

–– infuziyadan so‘ng markaziy venoz kateterga geparinli «qulf» yuborish;

–– peridural kateterga dori vositalarini yuborishi; –– me’da zondini qo‘yishi;

–– qovuqqa kateter qo‘yishi; –– huqna qilishi;

–– qon yoki boshqa biologik suyuqliklarni tahlil qilish uchun olishi.

• 
  Hamshira klinik o‘lim yuz berganda reanimatsiya tadbir­ larini boshlaydi.
  

• 
  Hamshira markaziy vena kateterizatsiyasi, traxea intubat­ siyasi, traxeostomiya, lumbal va plevral punksiya uchun jihozlar
  

to‘plamini tayyorlaydi, ularni o‘tkazishda shifokorga yordam beradi.

• 
  Hamshira nazorat va diagnostika apparatlarni: kardiomo­ nitor, kardiograf, elektrodefibrillator, o‘pkaning sun’iy ventilat­ siyasi apparatini ishlatishga tayyorlaydi, ulaydi va ularning saqlanishiga javob beradi.
  

• 
  Hamshira jihozlarni sterilizatsiyaga tayyorlash va steril­ lashni amalga oshiradi, ishlatilgan materiallarni zararsizlantiradi­ hamda palatada sanitar-profilaktik tartibni saqlashni nazorat­ qiladi.
  

• 
  Hamshira quyidagi tibbiy hujjatlarni rasmiylashtiradi: –– bemorlar harakati hisobotini;
  

–– porsiyali talabnomani;

–– intensiv terapiya kartasini;

–– bo‘lim navbatchi hamshirasi jurnalini; –– harorat varaqasini;

–– narkotik va kuchli ta’sir etuvchi vositalarni hisobga olish jurnalini;

–– qon va qon komponentlarini quyish jurnalini; –– qon o‘rnini bosuvchilarni quyish jurnalini;

–– laborator tahlillar va instrumental tekshiruvga yo‘llanmalarni; –– mutaxassislar konsultatsiyasi uchun talabnomani;
–– qon quyish bo‘limiga qon va qon komponentlari uchun talabnomani;

–– kasallik tarixi varaqasiga narkotik va kuchli ta’sir etuvchi vositalar yuborilganligini qayd etadi.

Bundan tashqari hamshira quyidagilarni bilishi va bajarishi lozim:

–– bo‘limdagi apparatlarni ishlatishni bilishi (yoqish, o‘chirish, apparat ishini nazorat qilish);

–– bemor ahvoli yoki laborator tahlillar ko‘rsatkichlarida, apparat nazorati ko‘rsatkichlaridagi har qanday o‘zgarishlar, qabul qilingan va ajratilgan suyuqlik miqdori haqida shifokorga o‘z vaqtida axborot berib turishi;

–– shifokor buyurgan tibbiy muolajalarni o‘tkazishni;

–– bemorlarni davolashda shifokorga malakali yordam ko‘rsa­ tishni;

–– o‘zini-o‘zi parvarishlash tanqisligini hisobga olgan holda ahvoli og‘ir bemorlarni parvarishlashni;

–– o‘pka sun’iy ventilatsiyasi va yurakni yopiq massaj qilish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi.