1."Илмий-тадқиқот методологияси" фанининг предмети, методи ва вазифаларини изохлаб беринг. «Илмий тадқиқот методологияси»

Дедукция ва индукция тадқиқот объектини ўрганишда мантиқий хулосалашда ўзига хос «таҳлил ва синтез» ҳисобланади. Дедукция умумийдан хусусийга бўлган мантиқий хулосаларга асосланади. Бу усул математика ва механикада умумий қонунлар ёки аксиомаларда хусусий боғлиқликлар чиқарилаётганда кенг қўлланилади. Дедукцияга қарама-қарши бўлиб индукция ҳисобланади. Бу мантиқий хулосалаш хусусийдан умумийга томон амалга ошади. Бу икки усул ҳам таҳлил ва синтез усуллари сингари илмий-тадқиқотда бир-бири билан боғлиқ ва бир-бирини тўлдиради. Эмпирик ва назарий тадқиқотларда юқорида кўриб ўтилган усуллардан ташқари абстрактлаштириш усули ҳам кенг қўлланади.
6. Фан-техника тараққиётининг асосий тамойиллари ва хусусиятлари.
Фан тараққиѐти икки катта давр ва тўрт босқичда ривожланди.Биринчи давр дастлабки фан ва иккинчи давр ҳақиқий фан деб номланади. Дастлабки фан бир босқичда, ҳақиқий фан уч босқичда намоѐн бўлади.Дастлабки фан даври ва илк фан босқичи. Милоддан аввалги I мингйилликдан XVI асргача бўлган давр илк фан босқичидир. Аниқроқ айтганда бу босқич 1750 йил давом этган ва у фан тараққиѐтининг эмбрионал даври деб номланган. Дастлабки фанда, инсон ўзининг кундалик ҳаѐти ва тажрибасидатез-тез учрайдиган нарсаларни ҳамда уларнинг ўзгариш усуллариниўрганади. У ўз фаолияти натижаларини олдиндан кўриш учун қандайдир ўзгаришлар моделларини яратишга ҳаракат қилади. Тажриба асосида шаклланган тафаккур фаолияти амалий ҳаракатларнинг идеаллашгансхемасини яратади.
7. Тадқиқотни режалаштириш ва ўтказиш услублари.
Методологик муаммолар асосан тадқиқотни режалаштириш билан боғлиқ: уларни ечиш йўли билан айрим келишувлар тузилади, муаммони ечиш, кузатиш ва экспериментлар ўтказиш тартиби аниқланади, мўлжалланаѐтган концептуал процедуралар белгиланади ва ҳ.к. Yangibilimlarniishlabchiqishjarayoni, bilishfaoliyatiturlaridanbiri. Ungaobʼyektivlik, ishonchlilik, aniklikxos. Ilmiytadqiqothammashartlargaamalqilibtakrorlangandahamishabirdeknatijaberi-shi, bahsetilayotganmasalaniisbotlashilozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan boglangan ikki kiyem — tajriba va na-zariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning asosiy komponentlari: mavzuni belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy farazlarni oldindan taxlil etish, tajriba oʻtkazish, olingan natijalarni taxlil etish va umumlashtirish, kelib chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish, yangi fakt va qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish. Ilmiy tadqiqotlarni fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks tadqiqotlarga aj-ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va tajribalari fanning oʻzidagina emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni qal qilishda ham keng qoʻllaniladi (yana