19-мавзу. Банк инқирозлари Режа Инқирози тушунчаси Инқироз босқичлари

1990 йил. активлар нархи қулаб тушди.

1990-йилларнинг бошлари - скандинавия банк инқирози: 90-йиллардаги Шветсия ва Финляндия банк инқирозлари:
- 1990-йиллардаги Финляндия банк инқирози бу Финляндияда бутун молия секторининг чуқур тизимли инқирози бўлиб, у асосан 1991-1993 йилларда 1980 йилларнинг охирларида бир неча йиллик иқтисодий ўсишдан кейин содир бўлган. Унинг умумий қиймати Финляндия ялпи миллий маҳсулотининг (ЯММ) ~ 8 фоизини ташкил этди ва бу замонавий Скандинавия банк инқирозларининг энг жиддийига айланди.
- Шветсия иқтисодий модели, ҳукумат, касаба уюшмалари ва корпоратсиялар ўртасида яқин ҳамкорлик билан ажралиб туради. Иқтисодиёт юқори солиқлар, ЯИМнинг 50% атрофида молиялаштириладиган кенг ва универсал ижтимоий имтиёзларга эга эди. 1980-йилларда кўчмас мулк бозорида молиявий пуфакча пайдо бўлди, бу кредитлашнинг тез ўсиши билан таъминланди. Солиқ тизимини инфлятсияни паст даражага кўтариш учун қайта тузилиши 1990 йилларнинг бошларида халқаро иқтисодий таназзул бошланишига тўғри келди ва бу кўпикни қўзғатди. 1990-93 йилларда ЯИМ 5 фоизга қисқарган ва ишсизлик кескин кўтарилиб, Шветсияни 1930-йиллардан буён энг ёмон иқтисодий инқирозга айлантирган. Ушбу даврда иш билан бандлик деярли 10 фоизга камайди.
1990-йиллар бошидаги таназзул 90-йилларнинг бошларида Ғарб дунёсининг аксарият қисмига таъсир кўрсатган иқтисодий таназзул даври сифатида тавсифланган. Энг кўп зарар кўрганлар: Канада ва АҚШ, Австралия, Янги Зеландия, Финляндия, Буюк Британия.
1992-93 - қора чоршанба - эвропа валюталарига спекулятив ҳужумлар. 1992 йил 16 сентябрда Жон Мажорнинг консерватив ҳукумати фунт стерлингни олиб қўйишга мажбур бўлди эвропа валюта курси механизми (ЕРМ) фунтни эРМ-да келишилган пастки чегарасидан юқори даражада ушлаб тура олмаганидан кейин. 1997 йилда Буюк Британия Ғазначилиги қора муҳитнинг қийматини 3,4 миллиард фунт стерлингга баҳолаган.
1994-95 - 1994 йил Мексикадаги иқтисодий инқироз - мексикалик қарзлар бўйича спекулятсия ва дефолт. 1994 йилги президентлик сайловлари пайтида амалдаги маъмурият фискал ва пул-кредит сиёсатини кенгайтирди. Хорижий инвесторларни жалб қилиш учун Мексика Ғазначилиги АҚШ долларида кафолатланган қайтариш билан миллий валютада кўрсатилган қисқа муддатли қарз воситаларини чиқаришни бошлади. Мексика инвесторларнинг ишончидан завқ олди ва имзолагандан сўнг Шимолий Америка эркин савдо шартномаси(НАФТА) ва янги халқаро капиталга кириш. Бироқ, Чиапасдаги қўзғолон, шунингдек, президентликка номзод Луис Доналдо Колосионинг ўлдирилиши сиёсий беқарорликни келтириб чиқарди, кейин сармоядорлар томонидан мамлакат бўйлаб капитал қочиб кетди.