19-mavzu Asinxron motorning aylanish chastotasini rostlash Asinxron generator undagi elektromagnit jarayonlar va tavsiflari

Asinxron motor ish tavsifi.
U₁ = const va f₁ = const shartlar ta’minlangan holda rotorning aylanish chastotasi n, sirpanishi s, stator toki I₁, foydali momenti M₂, quvvat ko-effitsienti cos va FIK  larni valdagi yuk (foydali quvvat) R₂ ni o‘zgar-
tirib olingan n, s, I₁, M₂ , cos,  = f (R₂) bog‘liqlikka asinxron motorning ish tavsiflari deyiladi (13.4-rasm).
Motorning validagi yuk oshishi bilan sirpanish s o‘sib boradi. Nomi-nal yuklamada sirpanish s_N  1,55% ni tashkil qiladi. Rotorning aylanish chastotasi (11.1,a) dan quyidagiga teng bo‘ladi:

YUklama oshishi bilan sirpanish s ortadi, natijada rotorning aylanish chastotasi n bir oz kamayadi.
Asinxron motorning nominal yuk bilan ishlagandagi foydali momenti:
M_2N = 9,55P_2N / n_N , [ Nm ] .
Agarda n  const bo‘lganda M₂ f (R₂) bog‘lanishning grafigi deyarli to‘g‘ri chiziq bo‘lardi. Lekin yuklama ortishi bilan n bir oz kamayadi, shu sababli
yuklamaning ortishi bilan moment M₂ foydali quvvat R₂ ga qaraganda tezroq o‘sadi va uning o‘zgarishi yuqoriga og‘gan egri chiziqdan iborat bo‘ladi.
Motorning validagi yuk oshishi bilan stator toki I₁ ning aktiv tashkil etuvchisi oshib boradi. Kuchlanish U₁ = const bo‘lganligidan tok I₁ ning reak-tiv tashkil etuvchisi I_1r esa bir xilda qoladi. SHuning uchun ham turli yukla-malarda motorning magnit oqimi deyarli o‘zgarmaydi. SHu sababli I₁  f (P₂) bog‘lanish deyarli bir xilda qoladi.
Motor kichik yuk bilan ishlaganda stator toki tarkibidagi reaktiv tok,
aktiv tashkil etuvchisiga nisbatan katta bo‘ladi. SHu sababli motorning quv-vat koeffitsienti kichik (0,10,2) bo‘ladi. YUklamaning ortishi bilan tokning aktiv tashkil etuvchisi orta boradi. Bunda kuchlanish U₁ va motor toki I₁ vektorlari orasidagi burchak kichiklashib, cos esa o‘sib boradi. Motor- ning validagi yuk nominal qiymatga yaqinlashganda cos₁ katta qiymatga erishadi (cos₁= 0,80,85). YUklamaning yanada ortishi natijasida rotorning aylanish chastotasi n kamayadi, sirpanish s va rotorning induktiv qarshi-ligi x₂ lar ortishi tufayli cos₁ bir oz kamayadi.
FIK ning o‘zgarishi xuddi boshqa elektr mashinalariniki yoki transformatorniki singari bo‘ladi. YUksiz ishlashda FIK   0. YUklamaning or-tishi bilan  oshib boradi va o‘zgarmas isroflar (yuklamaga bog‘liq bo‘l-magan mexanik va yuksiz ishlash isroflari) o‘zgaruvchan isroflarga (yuklamaga bog‘liq ravishda o‘zgaradigan chulg‘amlardagi elektr va qo‘shimcha isroflar)
teng bo‘lganda o‘zining katta qiymatiga erishadi va yuklamaning yanada ortishi natijasida o‘zgaruvchan isroflarning oshishi tu-fayli FIK  bir oz kamayadi.