18 amaliy ish stanokda va parmalash mashinalarida parmalash

Eslatma: Diametri 30 mm. dan ortiq teshiklar ikki o’tishda: avval kichik, so’ngra kerakli diametrdagi parma bilan parmalanadi.



b

2. Zagotovka va parma o’rnatilib, sta­nok belgilangan tezlik hamda surishga sozlanadi. Stanok ishga tushirilib, qo’lda tajriba tariqasida teshik parmalanadi. Parma markaz bo’ylab ketayotganligiga ishonch hosil qilingach, mexanik surish dastasi ishga tushiriladi va teshik oxirigacha parmalanadi. O’q belgi chiziqlarini chizish: bo’la­jak teshik shaklini belgilovchi doiraviy chiziqqa (1); bo’lajak teshik diametridan bir oz kattaroq diametrli nazorat chizig’iga (2); aylanalarga va markaz teshiklariga kern urib chiqiladi. Surish va parmalashni qo’lda bajarish: o’lchami bo’lajak chuqurchaning (3) 1/4 qismiga teng chuqurcha, hosil bo’ladi. Qirindi tashlanadi: chuqurchaga belgi chiziqning (1) kontsentrikligi tskshiriladi, agar chuqurchaning shakli bo’lajak teshikning belgi chizig’iga nisbatan chetga chiqqan bo’lsa, u holda teshikning markazi ko’chiriladigan tomonda kreytsmeysel bilan 2 - 3 arikcha o’yishga to’g’ri keladi. Yangdan teshik (to’g’ri teshik) teshiladi. So’ngra teshikning parmalanishi oxiriga yetkiziladi.

3. Stanokda ochiq va yopiq teshiklarni parmalash. Eslatma. Ko’pgina stanoklarda chizg’ichdan tashqari limbali avtomatik surish mexanizmi bo’ladi, bular parmaning talab etilgan chuqurlikka kirshi yo’lini aniqlaydi.

3. Ochiq teshiklar parmalanadi. Rejalangan material va parma o’rnatiladi; stanok ayni ish sharoitlariga muvofiq aylanish tezligiga moslanadi. Parma zagotovkaga yaqinlashtiriladi. Mashina girasini zagotovka bilan birga shunday siljitish kerakki, parmaning uchi kern chuqurchasiga to’g’ri tushsin. SHpindel ko’tarilib, stanok yurgizib yuboriladi. Teshik parmalanib, uning belgilangan chuqurlikda ekanligini o’lchash va tekshirishda quyidagi usullardan biri qo’llaniladi: parma teshikdan olingach, teshik qirindidan tozalanib, uning chuqurligi maxsus o’lchagich bilan, teshik chuqurligi esa stanokning o’lchov chizg’ichi bilan o’lchanadi; stanok tirgagidan foydalaniladi; parmalash chuqurligi shpindel vtulkasidagi belgilarga qarab aniqlanadi; parmaga o’rnatilgan tirgak halqadan foydalaniladi (rasmga qarang); surish dastasiga bir tekisda bosilib, teshik boshdan-oyoq parmalanadi. Parmani zagotovkadan chiqarishda bosim kamaytiriladi; stanok to’xtatilmasdan, parma teshikdan chiqarib olinadi. Yopiq teshiklar parmalanadi. Bunda ikki xil usul qo’llaniladi: 1-usul: a) parma chala mahsulot yuzasiga tekkuniga qadar yaqinlashtiriladi; b) parma kesuvchi qismining uzunligi baravar parmalanadi; v) vtulkali tirgak zagotovka belgilangan chuqurlikda o’rnatiladi va mahkamlanadi; g) vtulkali tirgak zagotovka yuzasiga yetgach, unda belgilangan chuqurlikda teshik parmalanadi. 2 -usul: a) xomaki mahsulot stanok stoliga o’rnatilib mahkamlanadi;

4.Konduktor yordamida teshik parmalash.	4. Homaki mahsulotni konduktor ichiga solib, uning to’g’ri joylashganligi tekshiriladi va konduktor zagatovkada (yoki zagatovka konduktorda) jips mahkamlanadi. Konduktor vtulkasiga aniq mos keladigan parma tanlanadi. Agar teshik o’tishda parmalanadigan bo’lsa,
Qo’l (elektr yoki pnevmatik) parmalash mashinalar yordamida parmalash