18. 4-§. Organizm to ‘qimalarining to ‘la qarshiligi (impedansi). Reografiyaning fizik asoslari


sm, yog1, suyakka esa taxminan 10 sm



Download 1,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/16
Sana21.12.2022
Hajmi1,06 Mb.
#893620
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
461520 (1)

sm,
yog1, suyakka esa taxminan 10
sm
k irib boradi.
Detsimetrli toiqin uchun bu ko‘rsatkich taxminan 2 m arta yuqori.
T o ‘qimalaming tuzilishi m urakkab ekanligini hisobga olib, m ikrotolq inli
terapiyada elektromagnit tolqinlarni tana yuzasidan kirish chuqurl igini shartli
3-5
sm
ga teng deb hisoblanadi. DST-terapiyada esa 9
sm
gacha b o la d i.


aniq tanlash kerak: yoyilishning bitta davri vaqtiga tekshiriluvchi signalning butun
son davrlari to ‘g‘ri keladigan b oiishi kerak. Bu shartni yoyilishni sinxronlash
bloki amalga oshiradi.
„Chastotalar diapozoni“ va „Silliq chasto ta“ degan dastalar kerak b oig an
yoyish chastotasini yetkazib beradi. Agar tekshiriluvchi jarayon bir karrali yoki
nodavriy b olsa, u holda ba’zi ossil-lograflarda ko‘zda tutilgan yoyishning kutish
rejimidan foydalanish mumkin. Bu yoyish rejimi har safar qayd etiluvchi jarayon
paydo boigandagina ta’sir etadi.
,,Ravshanlik“ va ,,Fokus“ dastalarini burab tezlashtiruvchi ele ktrodlar ora
-
sidagi potensiallar ayirmasi o‘zgartiriladi, bu bilan elektron dastaning intensivligi
tu rlicha b o iish ig a va kesimiga erishiladi. Bunda yo ru g ian u v ch i nu qta
ravshanligining va fokuslanishining o‘zgarishi kuzatiladi. Y o‘qi va X o ‘qi degan
dastalar butun tasvirlanuvchi ko‘rinishni vertikal va gorizontal yo‘nalishda siljitish
uchun xizmat qiladi.
Qandaydir ikki kattalik orasidagi bogianishni kuzatish uchun bu kattaliklarga
mos bo igan elektr signallami „Kirish Y “ va „Kirish X “ klemmalariga beriladi.
Bunda yoyish generatori ulanmaydi. Shu y ol bilan jum ladan Lissaju figuralarini
(7.3- §ga qarang), vektorkardiogram m ani (14.5- §ga qarang) olish mumkin.
Kuchaytirish dastasi yordamida yuborilgan signalning kuchaytirilishi o‘zgartiriladi.
Bu vaqtda o ssillo graf ekranidagi tasvir tegishli yo‘nalish b o‘yicha cho‘ziladi
yoki qisiladi.
Vaqt m asshtabini kalibrlash uchun b a’zi ossillograflarda vaqtni belgilash
generatori bor. U ning yordam ida ekrandagi dog‘ ravshanligi davriy ravishda
o‘zgartiriladi. Buning yordam ida tasvirlanuvchi jarayonning yoki uning ayrim-
ayrim qismlarining davomiyligini aniqlash mumkin.
Elektron nurli ossillograf ekranida tasvirning fotosuratini olish mumkin.
23.5-§. ELEKTRON STIMULATORLAR. PAST CHASTOTALI
FIZIOTERAPEVTIK ELEKTRON APPARATLAR
Qisqaroq qilib, past va tovush chastotadagi fizioterapevtik elektron apparatlami
past chastotali deb ataymiz. Boshqa har qanday chastotadagi elektron apparatlami
umumlashgan tushuncha asosida yuqori chastotali deb ataymiz.
Past chastotali g arm onik va impulsli elektrom agnit tebranishlar genera-
torlari — tibbiyot apparatlarining ikkita katta guruhini birlashtirib, ulam i aniq
ajratish qiyin, bular elektron stim ulatorlar (elektr stimulatorlar) va fizioterapiya
apparatlaridir. Yuqori bolm agan chastotalarda tokning issiqlik emas, balki o‘ziga
xos ta ’siri muhim roq. Shunin g uchun tok bilan davolash, qandaydir effektni
toklar bilan q o‘zg‘atish — stim ulatsiya qilish xarakteriga ega b o ia d i. Bu holat
ehtimol „davolash apparati“ va „elektr stimulator“ tushunchalarini aralashtirib
yuborishga olib keladi.


M uskullarni elektr yordamida qo‘zg‘otish XVIII asrda topilgan bo‘lsa, elektr
stimulatorlardan foydalanish faqat oxirgi o‘n yilliklarda boshlanadi. Hozirgi vaqtda
ko‘p gina har xil elektr stim ulatorlar mavjud. Lekin hozirda elektr stimulatorni
ishlafc tayyorlovchilarga elektr signalning chiqish param etrlarini aniq berish
meditsina va fiziologik muammo bo‘lib qolmoqda. U lar: impulsning shakli, uning
davomiyligi, impuls tokining chastotasi va impuls kelib chiqishining g‘ovakligi
(18 v a 19- boblarga qarang)dir.
Elektr stim ulatorlarni statsionar (turg‘un) ko‘tarib yuriladigan va im plan-
ta tsiy a (tanaga joylashtiriladigan) qilinuvchilarga b o ‘lish m umkin. T o ‘liq
im plantatsiya qilinadigan elektr stim ulatorlar, m asalan, kardiostim ulatorlar
uchun ta’minlovchi m anba yetarli darajada jiddiy m uammo b o‘lib qoladi. Bu
m an b ala r uzoq m ud datda va tejamli xizm at qilishi kerak. Ham tegishli
m anb alarn i ham da ,,tejamli“ generatorlarni yaratish bilan bu m uam mo hal
b o ‘l a d i. M a sa la n , im p u ls la r o r as id a g i p a u z a d a en erg iy an i a m a ld a
sarflamaydigan generatorlarga ega bo‘lish m aqsadga muvofiqdir. Bu xususda
m u ltdv ibratorg a n isba ta n b lo k -g en e ra to r (k ito b d a k o ‘rib o 'tilm ay d i)
afzalliklarga ega.
ICo‘p vazifalarni bajaradigan tu rg ‘un stim ulator misoli sifatida universal
e le k trim p u ls ato r U E I-1 (23.10- rasm ) ni k o ‘rsa tish m um kinr. U t o ‘g ‘ri
b u r ch a k li va ekspo nentsial shakldag i imp ulsli to kn in g g e n erato rid an
ib o ra td ir . Im p u ls la rn in g p a r a m e tr la ri va u la rn in g c h a sto tas i k a t ta
chegaralarda sozlanadigan bo'ladi, m asalan, to ‘g‘ri burchakli impulslarning
davomiyligini diskret ravishda 0,01 dan 300 ms gacha o'zgartirish mumkin.
A p p a r a t bem or zanjiridagi tok im pulsinin g am plitu da sini o ‘zg artirish g a
imkori beradi.
Elektron-nurli trubkaning ekranida (UEI-1 yuz panelining chap tomonida)
apparatningchiqishidagi impulslarning shaklini kuzatish mumkin.
0 ‘ziga xos boMgan stimulatorlarga defibrillator misol bo‘ladi. Bu stimulator
quvvati yuqori voltli elektr impulslarning generatorlaridan iborat bo‘lib, yurak


ritminnig og‘ir buzilishlarini davolash uchun m o‘ljallangan a pparatlardir.
Defibrillator energiya to'plovchini (kondensator), kondensatorni zaryadlash
uchun tuzilmani va zaryadsizlash zanjirini o‘z ichiga oladi.
23.11- rasm d a im pulsli d e fib rillato r D I-0 3 ning tashqi k o ‘rinishi
tasvirlangan. Im plantatsiya qilinuvchi radiochastotali elektrokardiostimulator
EK SR-01 (22.12- rasm) — k o ‘tarib yuriladigan va qisman im plantatsiya
qilinadigan kardiostimulator hisoblanadi. Rasmning o‘rtasida ko'rsatilgan uning
implantatsiya qilinuvchi qismi (qabul qiluvchisi) uning massasi 22 g, qalinligi
8,5 mm. Q ab ul qiluvchisi ta sh q i ta rq a tu v c h id an (ra sm d a c hapd ag i)
radiosignallami qabul qiladi. Bu signallar bemor tanasining ichidagi implantatsiya
qilingan qismda impuls ko‘rinishida qabul qilinadi va elektrodlar orqali yurakka
beriladi. R asmning o ‘ng tom o nid a ta ’minlovchi blok k o ‘rsa tilg an bo'lib, u
tarqatuvchi singari bemorlarga tashqaridan qo‘yiladi.

Download 1,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish