17-Mavzu: Orqa miya tuzilishi. Orqa miya o’tkazuvchi tizimi. Reja Orqa miya tuzilishi. Orqa miya pardalari



Download 23,24 Kb.
bet2/5
Sana30.11.2022
Hajmi23,24 Kb.
#875668
1   2   3   4   5
Bog'liq
17-Ma`ruza

Orqa miyaning qon tomirlari
Orqa miya qovurg`alararo va bel arteriyalaridan, shuningdek, o`mrov osti arteriyasi bilan umurtqa arteriyasining tarmoqlaridan oziqlanadi. Umurtqa arteriyasi miya kugisi ichiga kirib, 2 juft oldingi va orqa miya arteriyasini hosil qiladi. Oldingi arteriyalar qo`shilib, orqa miyaning oldingi chuqurchasidan, orqa arteriyalar esa orqa ildizlarning chiqish qismidan pastga tusha­di. Bu arteriyalar opqa miyaning turli qismlarida anastomoz hosil qiladi, qovurg`alararo va bel arteriyalari bilan qo`shilib, orqa miyani qon bilan ta`minlaydi. Orqa miyaning kulrang moddasi qon bi­lan yaxshi ta`minlangan.
Orqa miya nervlari
Orqa miyadan 31 juft aralash nerv chiqadi. Uning oldingi tarmog`idan chiqqan harakat nerv tolasi va orqa tarmog`iga kiruvchi sezuvchi nerv tolasi umurtqa kanalidan chiqish qismida birlashib aralash nerv hosil qiladi. Har qaysi aralash nerv 2 ga: oldingi uzun va opqa kalta tolaga ajraladi. Bulardan tashqari, orqa miya po`stini ta`minlovchi va simpatik tugunlarni tutashtiruvchi kichik nerv tolalari chiqadi. Oldingi uzun tolalar orqa miya chigallarini hosil qiladi. Orqa kalta tolalar orqa muskullari va terisini ta`minlaydi. Orqa miyaning har bir segmentidan bir juft nerv tolasi chiqadi. Uning buyin qismidan 8 juft, ko`krak qismidan 12 juft, bel qismidan 5 juft, dumg`aza qismidan 5 juft, dum qismidan 1 juft nerv tolalari chiqadi.
Orqa miya nervlari bo`yin, yelka, bel, dumg`aza va dum chigallari hosil qiladi.
Bo`yin chigali (plexus cervicalis). Bu chigal hosil bo`lishida yuqorigi 4ta bo`yin nervi ishtiroq etadi. Bo`yin chigali narvonsimon muskul umurtqa pog`onasiga birikadigan erda joylashgan. Bo`yin chigalidan juda ko`p nerv tolalari chiqib, ular 2 gruppaga bo`linadi. YUza (sezuvchi) tolalar bo`yinning oldingi va yon hamda gardon terisini, quloq suprasini ta`minlaydi. CHuqur (harakat) tolalar bo`yindagi narvonsimon muskulni va til osti suyagi tagidagi barcha muskullarni, diafragmani nerv bilan ta`minlaydi. Diafragma nervi bo`yin chigalidagi eng uzun nerv bo`lib, asosan 4 ta bo`yin nervidan tarmoqlanadi. Bu nervning sezuvchi tarmoqlari perikard, plevrani, qorin pardasini va jigar tutqichini ta`minlaydi.
Yelka chigali (plexus vgasIalis). Bu chigal 4 ta pastki bo`yin nervi va birinchi ko`krak nervi tolasining qo`shilishidan hosil bo`ladi. Bu chigalning kalta va uzun tarmoqlari bor. Kalta tarmoqlari o`mrov usti va o`mrov osti nervlariga bo`linib, bo`yin terisining bir qismini, yelka kamarini (trapetsiyasimoi muskul bilan yelka bo`g`imidan tashqari) nerv bilan ta`minlaydi. Uzun tolalari butun qo`l terisi, muskulini ta`minlab, qo`yidagi nervlarni hosil qiladi
Teri muskul nervi (p.musculo cutancus) tumshuqsimon o`simta-yelka muskulidan o`tib, yelkadagi bukuvchi muskullarni: tumshuqsimon, yelka va uning 2 boshli muskulini, yelka oldining yon tomonini nerv bilan ta`minlaydi.
Qo`ltiq osti nervi (p.axillaris) bir oz kalta bo`lib, qo`ltiq ostidan o`tadi. U del’tasimon muskulni va yelka bo`g`imini nerv bilan ta`minlaydi.
Tirsak nervi (p.ulnaris) yelkaning ichki yuzasidan o`tib, yelka oldiga tushadi. U panjani bukuvchi tirsak muskulini ta`minlab, no`xatsimon suyak atrofida mayda tarmoqlarga bo`linadi va panjaning medial qismini, orqa tomondan esa 2,5- barmoq terisini, kaft tomondan 1,5- barmoq terisini ta`minlaydi.
Bilak nervi (h.radialis) yelka arteriyasi bilan yelkaning oldiga o`tib, orqaga buriladi, yelka va yelka oldining orqa tomonidagi muskullar hamda terini ta`minlab, tirsak bo`g`im xaltasiga tarmoqlanib kiradi. So`ng panjaning orqa tomoniga o`tib, bilak suyagi tomondagi 2,5- barmoqni nerv bilan ta`minlaydi.
O`rta nerv (p.medianis) yelka chigalidagi eng yo`g`on nerv bo`lib, 2 ildiz bilan boshlanadi. Yelkadan arteriya bilan birga o`tib, yelka oldida barmoqlarni bukuvchi yuza va chuqur muskullar orasida joylashadi. Bu nerv pronatorlarni-yelka oldidagi barcha bukuvchi muskullarni, panjaning ba`zi muskullarini, shuningdek, 3,5-barmoq terisini (bosh barmoq tomondagi) nerv bilan ta`minlaydi. Bulardan tashqari, yelkaning va yelka oldining ichki yon teri nervlari bo`lib, ular qo`lning ichki tomon terisini ta`minlaydi.

Download 23,24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish