17-ma’ruza yoy so’ndirgich qurilmasi va kommutatsion apparat Ma’ruza rejasi

17-MA’RUZA


Yoy so’ndirgich qurilmasi va kommutatsion apparat


Ma’ruza rejasi:

1. Kuchli tok o’tkazuvchi apparatlar

2. Ey so‗ndirish qurilmalari tuzilishi, ishlash sharoiti
3. Kuchli tok o’tkazadigan apparatlar, turlari
4. Elektromagnit kontaktorlar tuzilishi, ishlash sharoiti va ko'rsatkichlari


Kalit so’zlari: kontaktor, kontakt, kommutaciya, katta tok o'tkazuvchi kontakt, ko'prikli kontakt, barmoqli kontakt, yoy, yoy so'ngdiruvchi qurilma, yuritma, elektromagnit yuritma, elektr pnevmatik yuritma

1. 
   Kuchli tok o‘tkazuvchi apparatlar
   

Kontaktorlar kuchli tok o’tkazuvchi apparat bo’lib, kuchli tok o’tkazuvch zanjirlarni ulash uchun mo’ljallangan. Kuchli zanjir deganda, lokomotivlarning elektr sxemasidan 10A dan katta tok kuchi oqib o’tishi tushuniladi. Kontakt tizimi katta tok kuchini kommutatsiya qiluvchi asosiy kontaktlar (tortuv va yordamchi elektr mashinalarning yuklama va qo’zg’atish zanjirlari), elektr apparatlarning ish jarayonini boshqaruvchi kichik tok o’tkazuvchi apparatlar va ularning yuritmasini kommutatsiya qiluvchi yordamchi kontaktlardan tashkil topgan.

Asosiy kontaktlar odatda chiziqli yoki ko‗prikli qilib tayyorlanadi. Asosiy kontaktlarning katta o’lchami va katta bosilish kuchi, ulangan holatida kontaktning o’tish joyining maydonini katta bo’lishini ta‘minlaydi va kichik o’tish qarshiligida katta tok o’tishi natijasida qizib ketishi oldini oladi. Odatda asosiy kontaktlar yoy so’ndirish qurilmasiga ega (lekin har doim emas). Bir vaqtning o’zida kommutatsiya qilinuvchi kuchli zanjirlar so niga bog‗liq holda, kontaktorlar yakka tartibdagi yoki bir qutbli (agar bir zanjirni kommutatsiya qilsa) va guruhli yoki ko’p qutbli (agar bir vaqtning o‗zida bir nechta kuchli zanjirlarni kommutatsiya qilsa) turlarga bo’linadi.Yordamchi kontaktlar odatda ko’prikli kam holatda barmoqli qilib tayyorlanadi. Yordamchi kontaktlar, kontaktorlarning yoki relening yuritmalari g’altagini kuchsiz boshqaruv zanjirlarini kommutatsiya qiladi va ularning o’lchami, hamda bosilish kuchi asosiy kontaktlarga nisbatan ancha kichik bo’ladi. Shuning uchun yordamchi kontaktlarda yoy so’ndiruvchi qurilmalar mavjud emas. Yordamchi kontaktlar soni kontaktorning aniq sxemadagi vazifasiga bog’liq
Bo’ladi. Hattoki bir seriyadagi kontaktorlarda ularning soni turlicha bo’lishi mumkin.