17-маъруза: Солиқларнинг иқтисодий моҳияти ва соли тизими

1. Солиқ тўловчи даромадининг у ёки бу суммасини давлатга тўлap экан, бунинг эвазига бевосита бирон-бир товар ёхуд хизмат олмайди.

• 1. Солиқ тўловчи даромадининг у ёки бу суммасини давлатга тўлap экан, бунинг эвазига бевосита бирон-бир товар ёхуд хизмат олмайди.
• 2. Солиқлар мажбурий тўловлар ҳисобланади. Солиқларнинг тўлиқ миқдорда ва ўз вақтида тўланиши учун жавобгарлик солиқ тўловчилар зиммасига юкланган бўлсада, улар ихтиёрий эмас, мажбурий равишда тўлайдилар, давлат солиқ тўлашдан бўйин товлаганларни қонунчиликда белгиланган тартибда жазолайди.
• 3. Давлат фойдасига солиқ тўлаш орқали даромаднинг аввалдан белгилаб қўйилган, энг муҳими, қонуний тартибда кўзда тутилган қисми ундириб олинади.

4. Солиқларнинг яна бир белгиси уларнинг давлат ёки маҳаллий бюджетга келиб тушишидир, яъни солиқлар бюджетдан ташқари фондлар ёки турли хил бошқа фондларга келиб тушмайди.

• 4. Солиқларнинг яна бир белгиси уларнинг давлат ёки маҳаллий бюджетга келиб тушишидир, яъни солиқлар бюджетдан ташқари фондлар ёки турли хил бошқа фондларга келиб тушмайди.
• 5. Солиқларга хос бўлган умумий белгилардан бири сифатида давлат ҳамда юридик ва жисмоний шахслар ўртасида мулкчиликни қайта тақсимлаш жараёнини юзага келишидир. Соддароқ қилиб айтганда, корхоналар ва аҳолидан олинадиган солиқлар, аслида улар мулкининг маълум бир қисмини давлат ҳисобига ўтказилишини билдиради. Бу билан хўжалик юритувчи субъектларга тегишли бўлган мулк даромад шаклида мажбурий тўлов бўлиб, давлат мулкига айланади.

Солиқларнинг функцияси.

• Хар қандай иқтисодий категориянинг бажарадиган функцияси бўлади. Функция – бу солиқ категориясининг амалиётдаги харакатидир ва у солиқларнинг моҳиятини очиб беради. Солиқ қуйидаги функцияларни бажаради:

Солиқларнинг функциялари
Солиқнинг фискал функцияси
Тартибга солиш функцияси
Рағбат