17-mа`ruzа Mаvzu: uzlukli transport mashinalari

 

Ochiq konlarda ishlatiluvchi vagonlar 

Yuk tashishga mo‘ljallangan temir yo‘l vagonlari sinflari. 

Kar’yerlarda  ishlatiladigan  vagonlar  asosiy  ko‘rsatgichlari  bo‘yicha 

quyidagicha bo‘linadi (4-rasm): 

1)

 

ishlatilish  sharti  bo‘yicha  –  umumfoydalanish  va  sanoat  transportida; 

konstruksiyasi  va  gabaritlari  faqat  sanoat  yo‘llarida  yopiq  konturda  ishlatishga 

muljallangan; 

2)

 

kuzovining  tuzilishi  bo‘yicha  –  yopiq  vagonlar,  yarim  vagonlar, 

platformalar, sisternalar va maxsus ishlarga mo‘ljallangan vagonlar; 

3)

 

harakatlanish  usuli  bo‘yicha  –  lokomotivlar  yordamida  harakatlanuvchi 

yoki  o‘zining  tortuvchi  dvigateli  orqali  harakatlanuvchi  (motorli  vagonlar) 

vagonlar; 

4)

 

o‘qlari soni bo‘yicha – ikki, to‘rt, Olti va sakkiz o‘qli; to‘rt va ko‘p o‘qli 

bo‘lsa vagonlarning yuruvchi qismi buriluvchi telejkalar tarzda  ishlab chiqariladi. 

Bunda har bir telejkada ikkita yoki  uchta o‘q bo‘ladi; 

---

Gondollar

  ko‘mir  va  rudalarni  tashqi  tarmoqgacha  yoki  boyitish 

fabrikasigacha tashishga xizmat qiladi (4-rasm, a). 

Gondollar  vertikal  devor  va  pastga  ochiladigan  gorizontal  poldan  tashkil  topgan. 

To‘rt o‘qli gondollar yuk ko‘tarish qobiliyati 60 t, olti o‘qli gondollarniki esa 90 t 

ni tashkil etadi. 

Dumpkarlar

  asosan  ruda  va  qoplama  jinslarni  tashqi  tarmoqgacha  yoki 

boyitish  fabrikasigacha  tashishga  xizmat  qiladi.  Dumpkarlar  vertikal  devor  va 

ag’dariladigan  kuzovdan  tashkil  topgan.  To‘rt  o‘qli,  olti  o’qli  dumpkarlar  yuk 

ko‘tarish qobiliyati 80 t, 105, 180 t ni tashkil etadi(4-rasm, b). 

Xopper

  –  o‘zi  yuk  to‘ka  oladigan  to‘rt  yoki  olti  o‘qli  yarim  vagondir.  Yuk 

ko‘tarish  qobiliyati  25-60  t,  ko‘mir,  ruda  va  ballast  materiallari  tashishda 

ishlatiladi. Xopper vagon kuzovi yon devorlari nishab bunker shaklida bo‘lib, yuk 

sedleobraznqy mexanik moslama orqali to‘kiladi (4-rasm, c).. 

a) 

b)