16-savol Jismoniy shaxslar xalqaro jinoiy javobgarlikka tortiladimi? Asoslantirib bering

               Xalqaro  jinoyatchilikka  qarshi  kurash  bo’yicha  qanday  xalqaro 

hukumatlararo tashkilotlarni bilasiz? 

               Hozirgi  vaqtda,  jinoyatchilikka  va  boshqa  huquqbuzarliklarga  qarshi 

kurashda  davlatlar  bilan  bir  qatorda  xalqaro  hukumatlararo  tashkilotlar  mavjud 

bo’lib bular sirasiga quyidagilar kiradi. 

               (Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti,  Atom  energiyasi  bo’yicha  xalqaro 

agentlik,  Mustaqil  Davlatlar  Hamdo’stligi,  Shanxay  Hamkorlik  Tashkiloti  va 

boshqalar)  muhim  ahamiyatga  ega  hisoblanadi.  Bundan  tashqari  jinoyatchilikka 

qarshi  kurashda  maxsus  xalqaro  hukumatlararo  tashkilotlar  (Interpol,  Yevropol, 

XJS, ShHT, MATT) tashkil etilgan. 

               Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti  Xavfsizlik  Kengashi-BMTning  eng 

muhim organi bo’lib, 15 a’zodan iborat, uning eng asosiy vazifasi xalqaro tinchlik 

va  xavfsizlikni  ta’minlashi  lozim.  Jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  sohasidagi 

xalqaro  hamkorlik  barcha  dolzarb  muammolar  kabi  jinoyachilikka  qarshi  kurash 

sohasidagi 

davlatlar 

o’rtasidagi 

xalqaro 

hamkorlik. 

Mamlakatlarning 

jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  sohasidagi  xalqaro  hamkorlik  masalalari  bilan 

BMTning  Iqtisodiy  va  Ijtimoiy  Kengashi  bevosita  shug’ullangan.  1993-yilda 

mazkur Kengash Jinoyatchilikni oldini olish va jinoyat adliyasi bo’yicha komissiya 

deb qayta nomlangan. 

               Xalqaro  jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  sohasida  hukumatlararo 

tashkilotlardan yana biri ShHT MATT-Mintaqaviy aksilterror tuzilmasi 2004-yil 1-

yanvardan  faoliyat  ko’rsatadi.  Mazkur  tuzilma  zimmasiga  ekstremizm,  terrorizm 

va  separatism  bilan  kurash  yuzasidan  axborot  almashish,  chegara  va  bojxona 

qo’mitalarining,  maxsus  xizmatlarning  hamkorligini  muvofiqlashtirish,  shu  orqali 

terrorchilikning  oldini  olish  vazifasi  yuklangan.  Shu  maqsadda  tuzilma  tarkibida 

kengash va ijro qo’mitasi faoliyati yo’lga qo’yilgan. 

---

               Xalqaro 

jinoyatchilikka 

qarshi 

kurash 

sohasida 

hukumatlararo 

tashkilotlarning eng asosiylaridan biri bu – INTERPOL hisoblanadi.  

               Xalqaro 

jinoiy 

politsiya 

tashkiloti 

(INTERPOL)–umumjinoiy 

jinoyatchilikka  qarshi  kurashda  turli  davlat  politsiya  organlari  (tashkilotlar)  ning 

xalqaro  hamkorligini  muvofiqlashtiruvchi  xalqaro  huquqni  muhofaza  qiluvchi 

tashkilot  hisoblanadi.  Tashkilot  nomi  ingliz  tilida  The  International  Criminal 

Police Organization INTERPOL (qisqartma nomi inglizcha Internationalpolice dan 

kelib chiqqan). Ushbu tashkilot 1996-yilda Interpol BirlashganMillatlar Tashkiloti 

tomonidan xalqaro 1971-yilda  esa  hukumatlararo tashkilot deb  tan  olingan. 1996-

yildan  BMT  Bosh  assambleyasi  sessiyalari  va  faoliyatida  kuzatuvchi  sifatida 

ishtirok  etib  keladi.  100  dan  ortiq  davlat  Interpol  a’zosi  hisoblanadi,  uning 

markaziy organlari Lion shahri (Fransiya)da joylashgan.  

               Ushbu tashkilot faoliyatining huquqiy asosi uning reglamenti hisoblanadi. 

1956-yil  13-iyunda  kuchga  kirgan  ustav  1923-yilgi  ta’sis  hujjatining  o’rnini 

egalladi.  Interpolning  O‘zbekiston  Respublikasi  uchun  ahamiyati  O‘zbekiston 

Respublikasi  MMB  –  O‘zbekiston  Respublikasi  IIV  markaziy  apparati  tarkibiga 

kiruvchi  militsiya  bo‘linmasi  bo‘lib,  bosh  boshqarma  maqomiga  ega  va 

O‘zbekiston Respublikasining huquqni muhofaza qiluvchi va boshqa organlarining 

Interpolga  a’zo  davlatlar  huquqni  muhofaza  qiluvchi  organlari  hamda  Interpol 

Bosh kotibiyati bilan hamkorlik qiluvchi organ hisoblanadi.  

               MMB faoliyati O‘zbekiston Respublikasining huquqni muhofaza qiluvchi 

va  boshqa  davlat  tashkilotlarining,  shuningdek,  Interpolga  a’zo  davlatlar  xalqaro 

huquqni  muhofaza  qiluvchi  organlarining  o‘zaro  hamkorligi  asosida  amalga 

oshiriladi.  

                           

 

 

 

 

 

---

                                                       6-kazus 

               Ukraina Qurolli kuchlari harbiy xizmatchisi Nadejda Savchenko Rossiya 

Federatsiyasida  2014-yil  yozida  Ukrainadagi  qurolli  mojaro  paytida  ikki  nafar 

VGTRK jurnalistining o’ldirilishiga yordam berganlikda ayblanib, sudlangan edi. 

               Internet  tarmoqlarida  Savchenko  ishi  haqida  ko’proq  ma’lumot  topib 

o’qing. N. Savchenko xalqaro huquqqa muvofiq qanday maqomga ega edi? 2016-

yil  25-may  kuni  Rossiya  Federatsiyasi  tomonidan  N.  Savchenko  Ukrainada 

sudlanib,  jazo  o’tayotgan  A.  Aleksandrov  va  E.  Erofeyevga  almashildi.  Ular