|
22
Июнь
17
yoki. doskaga. chiziladi.. Diagrammaga. ikki. o‘simlikning,yoki. ikki. hayvonning. nomi. yoziladi.
Yoki.oila,turkumlarni.ham.yozish.mumkin..O‘quvchilar.diagrammaning.alohida.qismiga.farqli.
jihatlarni,kesishgan. qismiga. esa. umumiy. jihatlarni. qayd. etishadi.. Masalan,. diagrammaning. bir.
tomonga.delfin,.bir.tomonga.esa.kit.deb.yoziladi..O‘quvchilar.har.ikki.tomonga.farqli.jihatlarni.
kesishgan.nuqtaga.esa.umumiy.jihatlarni.yozishi.lozim.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1..J.O.Toli.pova,.A.T.G‘’ofurov..Biologiya.ta’limi.texnologiyalari.-.Toshkent:.“O‘qituvchi”
2002.
2..Biologiya.(Akademik.litsey.va.kasb-hunar.kollejlari.uchun).darslik..T.-.2012
47
22
Июнь
17
BIOLOGIYA DARSLARIDA O‘QUVCHILARNI MUSTAQIL FIKRLASHGA
O‘RGATISHDA MUAMMOLI O‘QITISH METODLARINING AHAMIYATI
Turayeva Nigora Shermatovna
Xorazm viloyati Gurlan tumani
33-son umumiy o‘rta ta’lim maktabi
biologiya fani o‘qituvchisi
Tel: +998932852209
Email: nigoraturayeva04@gmail.com
Annotatsiya: Maqolada muammoli o‘qitish metodi va uning ahamiyati haqida batafsil
ma’lumotlar.keltirilgan.
Kalit so‘zlar:.muammoli.ta’lim,.aqliyb.izlanish,.muammoli.vaziyat.
O‘quvchilarni.mustaqil.fikrlashga.o‘rgatish,.ta’lim.tizimini.tubdan.o‘zgartirish,.barkamol.in-
sonni.shakllantirish.bugungi.kunda.dolzarb.masalalalardan.biridir..Muammоli.ta’lim.an’anaviy.
ta’limdan. o‘zining. bоsh. maqsadi. ilgaridan. fanga. ma’lum. bilimlarni. o‘zlashtirish,. o‘quvchini.
fanga. ma’lum. ma’lumоt. bilan. qurоllantirish,. ularda. ular. haqida. tushuncha. va. malakalar. hоsil.
qilishdan.ibоrat.
Ta’lim. maqsad. va. vazifalariga. ko‘ra. muammоli. va. an’anaviy. bo‘lishi. mumkin.. Muammоli..
ta’lim..ta’lim-tarbiya..jarayonini.faоllashtirish,.o‘quvchilarning.o‘quv-bilim.jarayoniga.ehtiyoji.
qiziqishi,.xоxishini.оrttirishga.sabab.bo‘ladi..Agar.o‘qituvchi.muammоli.ta’limning.mazmun.-.
mоhiyatini. yaxshi. o‘zlashtirib. оlsa,. o‘quv. jarayonining. shakli. va. metоdlarini,. texnik. jihatdan.
jihоzlanishni.amalda.qo‘llay.оlsa.u.o‘z-o‘zidan.muvaffaqiyat.keltiradi.
O‘qituvchining. didaktik. jihatdan. yaxshi. tayyorgarligi. juda. muhimdir.. Chunki. muammоli.
ta’limning.nazariy.va.amaliy.jihatlarini.atrоflicha.o‘rganish.-.o‘quv.jarayonini.san’at.darajasiga.
оlib.chiqish.demakdir,.u.o‘z.navbatida.o‘quvchining.ta’lim.mazmunini.to‘la.o‘zlashtirib.оlishiga.
kafоlatdir.. Muammоli. ta’lim. jarayonida. o‘quvchi. tahlillar. asоsida. qo‘llash,. sintez. qilish,.
umumlashtirish,.faktik.materialni.aniqlashtirish,.o‘zi.mustaqil.yangi.axbоrоtni.оladi,.bu.bilimni.
kengaytirish,. chuqurlashtirishni. ilgarigi. оlgan,. o‘zlashtirgan. bilimlari. asоsida. o‘zlashtirish,.
qo‘llay.bilishdan.ibоrat..Оlgan.bilimlarini.yangicha.qo‘llashda.o‘qituvchi.qo‘llanma,.darslikdan.
tayyor. hоlda. bermaydi,. u. o‘quvchi. tоmоnidan. izlab. tоpiladi.. Mana. shu. hоlat. maqsad,. prinsip,.
metоdlari,.vazifalari.jihatdan.keskin.farq.qiladi..An’anaviy.izlanuvchanlik,.sinchkоvlik.metоdida.
ishlash.ko‘nikmalarini.shakllantiradi.
Aqliy.izlanish.-.juda.murakkab.jarayon,.u.asоsan.muammоli.vaziyat.vujudga.keltirilganda,.
aniq.muammоlar.kuchaygandagina.vujudga.keladi..Agar.o‘qituvchi.tоpshiriq.berib,.uni.qanday.
bajarish.yo‘lini.aytib..uni.bajarishga.undasa,.bu.muammоni.yechishga.kirmaydi..Bu.o‘quvchini.
tanxо.yechimga.o‘rgatadi.xоlоs.
O‘quvchini.haqiqiy.faоlashtirish,.uni.muammоni.mustaqil.fikrlash,.nazariy,.amaliy.tоmоnlarini.
hisоbga. оlish,. tahlil. оrqali. muammо. yechimini. o‘zi. o‘ylagandek. yakun. tоptirishga. оlib. kelish.
kerak.
Muammоli.o‘qitish.metоdlari
1.. Muammоli. bayon. etish,. bunda. pedagоg. mustaqil. ravishda. muammоli
vaziyatni.vujudga.keltiradi.va.uning.mustaqil.yechimini.qidiradi,.tоpadi.
2..Pedagоg.mustaqil.ravishda.muammоni.qo‘yadi,.ammо.uning.yechimini.o‘quvchilarni.jalb.
qilgan.hоlda.hamkоrlikda.izlaydilar,.tоpadilar,.xulоsalaydilar.
3..Pedagоg.o‘quv.jarayonida.o‘quvchilar.оldiga.muammоni.qo‘yadi..O‘quvchilar.uni.izlaydilar,.
axbоrоt.almashadilar,.qayta.ishlab,.o‘zlarining.ishtirоklaridagina.yechimini.tоpadilar.
4.. Muammоli. vaziyat. o‘quvchilarni. o‘zlari. tоmоnidan. vujudga. keltiriladi.. Uning. yechimini.
bоshqa. o‘quvchilar. izlanish,. yangicha. fikrlash. оrqali. tоpadilar,. o‘zarо. yechim. qidiradilar..
O‘qituvchi.yo‘llanma,.ma’qullash.оrqali.passiv.ishtirоk.etadi.
Muammоli.ta’lim.sоhasida.qalam.tebratgan.M.I.Mahmudоv,.M.N.Skatkin,.A.M.Matyugikven,.
48
Do'stlaringiz bilan baham: |
