16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
Июнь
17
XORIJIY TILLARNI ERTA YOSHDAN O‘RGANISHNING AFZALLIKLARI VA 
XORIJIY TILNI O‘RGANISHDA UCHRAYDIGAN KAMCHILIKLAR HAQIDA
Sunatova Dilobar Farxodovna
Qarshi shahar 44-umumiy o‘rta 
maktabining ingliz tili fani o‘qituvchisi
Tel:[phone]
[e-mail]
Annotatsiya:
Ushbu maqolada xorijiy til, xususan ingliz tilini o‘rgatishni erta yoshdan 
boshlashning afzallik va qulayliklari va uni o‘rgatishda uchraydigan kamchiliklar to‘g‘risida 
ma’lumotlar.yoritilgan.
Kalit so‘zlar:
.xorijiy.til,.psixolog,roleplay,multfilm,so‘z.o‘yini.
Vatanimiz mustaqillikka erishgandan so‘ng mamlakatimizda chet tillarini o‘rganishga katta 
e’tibor.berib.kelinmoqda..Jumladan.2012-yil.10-dekabrda.qabul.qilingan”chet.tillarini.o‘rganish.
tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risidagi” qarori xorijiy tillarni uzluksiz o‘rgatishning joriy 
etilishi.buning.isbotidir.
Hozirgi kunda nafaqat maktab, balki maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyalanuvchilarga 
ham. chet. tilini. xususan. ingliz. tilini. o‘rgatish. yo‘lga. qo‘yilgan.chet. tillarini. o‘rgatishda.
o‘rganuvchilarning. yosh. davrlari. va. ruhiyatiga. ham. bog‘liq.. Psixologlarning. fikricha. bolalar.
kattalarga. nisbatan. tilni. tez. va. oson. o‘zlashtiradilar.. Bolalarda. til. o‘rganishga. bo‘lgan. tabiiy.
moyillik ularda taqlid qilish hususiyati kuchli ekanligi, kattalarga qaraganda vaqtining ko‘pligi 
buning. asosiy. sabablaridandir.shuni. e’tiborga. olish. kerakki. 6—7. yoshli. bolalar. ma’lumotlar.
ma’nosini. tushunib. emas,. uni. mexanik. tarzda. yodlaydi.. shuning. uchun. boshlang‘ich. sinf.
o‘quvchilariga ingliz tilini o‘rgatishning dastlabki bosqichlaridanoq bolani zo‘riqtirib qo‘yishi 
mumkin.Bolalarga. ingliz. tilini. mazmunini. qiziqarli. o‘rgatish. uchun. quyidagi. usullardan.
foydalanish mumkin:
-.qo‘shiq.va.she’rlar.orqali.tushintirish;.Multfilmlar.bolalar.til.o‘rganish.mobaynida.multfilmdagi.
gaplarni.tushunmasada.multfilm.qahramonlarining.harakatlari.orqali.ular.ishlatayotgan.so‘zlarni.
tushunishga intiladi va bu esa bolalr uchun qiziqarli mashg‘ulot sanaladi
Rol ijro etish( role play) o‘qituvchi biror ma’lumotni o‘rgatayotgan paytda rol orqali ijro etish 
bolalarga. ijro. ettirishi. lozim. ;Mavzuga. oid. muhit:. o‘qituvchi. mavzusiga. qarab. o‘sha. muhitni.
yaratib.bera.olsa.bolalar.tilni.tez.va.oson.o‘rganadilar..
Bu.hol.o‘quvchilarning.so‘z.boyligini.til.imkoniyatlarini.kuchaytiradi.
-. amaliy. mashg‘ulotlar. ,sezgi. mashqlaridan. foydalanish;Bolalarning. yodida. biror. narsani.
mahkam o‘rnashib qolishini xoxlovchi pedagog bola sezgi organlarining uning qulog‘i, tovush 
organi,muskul.sezgisi,.agar.iloji.bo‘lsa.hidlash.va.ta’m.bilish.organlarini.esda.tutib.qolish.zarur.
Imo ishoralar va yuz ifodalari orqali o‘qituvchi bolaga biror gapni gapirganda yoki buyruq 
berganda masalan bu yoqqa kel (come here),kitobni och ( open the book) kabi gaplarda 
ishoralardan foydalansa bolaga tushunarli bo‘ladi
Xulosa qilib aytganda, kichik yoshdagi bolalarga til o‘rgatish majburiyat emas qiziqarli 
mashg‘ulot. sifatida. olib. borilishi. kerak.. chunonchi. buyuk. mutafakkir.abu. Nasr. farobiy. ham.
ko‘plab chet tillarini bilganlar bu tilda bemalol gaplasha olganlar, bunday imkoniyat allomaning 
dunyo. ilm. fanni. o‘rganishga. buyuk. ishlarni. amalga. oshirishga. turtki. bo‘lgan.. zero,. Navoiy.
bobomiz aytganlaridek’’ Til bilgan –el biladi’’
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati:
1..Muhammadjonov.f..M.”.O‘rta.maktablarda.o‘quvchilarning.ingliz.tilini.o‘rganishda.duch.
keladigan.qiyinchiliklar”.2016..internet.nashrlari..

---

156