16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
Июнь
17
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA SAVODXONLIKNI OSHIRISH
Sulaymonova Nodiraxon Yusupbekovna
Andijon viloyati Andijon tumani 
33-son umumta’lim maktab boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
 Tel [phone]
Annotatsiya: 
Maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga yozishni o‘rgatish,yozish jarayonini 
to‘g‘ri.tashkil.qilish.qoidalari.va.yozish.usullari.haqida.aytib.o‘tilgan.
Kalit so‘zlar: 
yozuv,.savod,.o‘qish,.namuna,.nusxa,.tasavvur,.shakl,.malaka.
Bolalarni. yozuvga. o‘rgatish,. o‘qishga. o‘rgatish. bilan. birga. olib. boriladi..Yozuvga. o‘rgatish.
jismoniy.va.aqliy.mehnat.talab.etadigan.og‘ir.jarayon.hisoblanadi..Tajriba.uzluksiz.yozuv.bolalar.
uchun. kuchi. yetmaydigan. mehnatligini. ko‘rsatdi..Yozuv. jarayonida. yozuvni. mashq. qilishning.
turli. usullardan. foydalanish. mumkin.. Masalan:. hoshiya. chizdirish,. doskada,. havoda. yozdirish,.
ko‘rgazmadan. foydalanish,. tekshirish,. xatolar. ustida. ishlash. kabi.. Bunday. mashq. turlari. dars.
samaradorligini.oshiradi..
Yozish.vaqtida.yorug‘likning.qaysi.tomondan.tushayotganiga.alohida.ahamiyat.berish.zarur..
sinf.xonasining.yorug‘.bo‘lishi.ko‘zning.yaxshi.ishlashi.uchun.eng.zarur.shartdir..agar.sinfga.
yorug‘lik normal tushib turmasa, sinf xonasi qorong‘iroq bo‘lsa, yoki aksincha, juda yorug‘ 
bo‘lsa,.ko‘z.tez.charchaydi.va.yozuv.sifati.buziladi..
1-sinf o‘quvchilariga alohida e’tibor berish lozim, chunki ularning gavda tuzilishi va 
muskullari. hali. rivojlanmagan. bo‘lib,. bir. holatda. uzoq. o‘tirish. ularni. charchatib. qo‘yadi..
Shuning uchun bu davrda yoshlarini hisobga olib yozuv mashqlarini bir necha qismlarga bo‘lib, 
bolalardagi charchash hollarini hisobga olib, jismoniy mashqlar va turli o‘yinlar o‘tkazib turish 
talab.etiladi..O‘quvchilarda.yozuv.malakalarini.hosil.qilishdan.avval.ularni.sifatli.yozuv.qurollari.
bilan.to‘liq.ta’minlash.talab.etiladi..Yozuvlarning.chiroyli.bo‘lishi.ko‘p.jihatdan.yozuv.quroliga.
bog‘liqdir..O‘quvchilarning.yozuv.qurollarini.muntazam.tekshirib.borish.har.bir.o‘qituvchining.
muhim.vazifasidir..O‘qituvchi-.yozayotganda.ruchka.uch.barmoq,.bosh,.ko‘rsatkich,.o‘rta.barmoq.
bilan.ushlanadi..O‘qituvchi.o‘zi.ko‘rsatadi,.o‘quvchilar.takrorlaydilar..Ko‘rsatkich.barmoq.bilan.
ruchkaning.uchigacha.bo‘lgan.masofa.1,5-2.sm.gacha.teng.bo‘lishi.lizim..
.O‘quvchilarning.yozuv.malakalarini.shakllantirishda.doska.ham.muhim.rol.o‘ynaydi..Doska.
sinf.xonasiga.moslab.osib.qo‘yilishi.kerak..Boshlang‘ich.sinf.o‘quvchilari.uchun.doska.poldan.
85.sm.yuqorida.o‘rnatilgan.bo‘lishi.lozim..Doskalar.yozuv.darslari.uchun.moslashtirib.kataklarga.
ajratilgan.bo‘lishi.lozim..
Doskadagi. chiziqlar. daftardagi. chiziqlardan. 10. marta. katta. bo‘lishi. kerak.. Kichik. harflar.
yoziladigan.chiziqlar.daftarda.orasi.4.mm.bo‘lsa,.doskada.4.sm.bo‘lishi.lozim..Bo‘r.yumshoq,.nam.
bo‘lmasligi.kerak..Bo‘r.15x15.mm.li.kvadrat.shaklida.bo‘lib,.uzunligi.50.mm.dan.oshmasligi,.30.
mm.dan.kam.bo‘lmasligi.kerak..O‘quvchilarni.chiroyli.yozuvga.o‘rgatishda.ko‘p.jihatdan.aytib.
o‘tilgan.omillar.ahamiyatlidir..Hozirgi.kunda.boshlang‘ich.sinflarda.chiroyli.yozuvga.o‘rgatishda.
quyidagi.eng.asosiy.yozuv.usullaridan.foydalanilmoqda..
.chiroyli.yozuvga.o‘rgatishning.eng.asosiy.usullaridan.biri.harflarning.shaklini.namuna.qilib.
ko‘rsatish.va.yozdirishdir..Namuna.doskada.yoki.daftarda.alohida-alohida.ko‘rsatib.berish.lozim..
O‘qituvchi.tomonidan.har.bir.harfni.bog‘lab,.uzmasdan.yozish,.harflarning.past-balandligi.qay.
darajada.kabi.ko‘rsatmalar.orqali.tushuntiriladi..