|
10
Июнь
17
TA’LIM VA TARBIYA –BIZNING KELAJAGIMIZDIR
Rahmatullayeva Muyassar G‘ulomovna
Xalq ta’limi a’lochisi
Namangan viloyati Uchqo‘rg‘on tumani
8-maktab boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Tel:+998 99 393 07 99
Annotatsiya:
Ushbu maqolada o‘quvchilarning ta’lim-tarbiyasi, o‘qituvchi va o‘quvchi
munosabati.ularning.ta’limdagi.o‘rni.haqida.fikr.yuritilgan.
Kalit so‘zlar:
.innovatsiya,.kreativ,.pedagogik.texnologiyalar,.demokratlashtirish.
Turmu shimizning barcha jabhasida kuzatilgani kabi ta’lim jarayonida ham muhim
rivojlanishlar,.o‘zgarishlar.ro‘y.bermoqda..O‘quvchilarni.shakllanib.qolgan.an’anaviy.dars.uslubi.
qoniqtirmayapti Albatta, o‘qituvchilar ham bunday usuldagi dars bolani zeriktirib qo‘yishini
anglab. yetganlar.. shuning. uchun. ham. darslarni. davr. talabiga. kelib. chiqqan. holda. pedagogik.
texnologiyalar,.innovatsion.usullardan.foydalanib.o‘tishga.harakat.qilinmoqda..Bunday.interfaol.
usullar. o‘quvchida. mustaqil,. kreativ. fikrlash,. aqliy,. ma’naviy. va. so‘zlashuv. madaniyatining.
rivojlanishiga,.bilish.darajasining.yuksalishiga.yordam.bermoqda.
Shuni alohida e’tirof etish lozimki, boshqa fan muallimlariga nisbatan boshlang‘ich sinf
o‘qituvchilarga. qo‘yiladigan. talab. yanada. zalvorliroq. bo‘ladi.. zero,. ular. o‘quvchiga. bilim.
berish , ma’lumot yetkazish, axloq-odobini tarbiyalashdan tashqari,o‘quvchining dunyoqarashini
kengaytirish,.ma’naviyatini.yuksaltirish.,.mustaqil.fikrlashva.fikrni.aniq,.lo‘nda.,.ravon.nutq.bilan.
ifoda. eta. olish. qobilyatini. shakllantirishga. ham. mas’uldirlar.. Buning. uchun. boshlang‘ich. sinf.
darslarini nisbatan erkin, qiziqarli, jozibali, fantaziyaga boy, ijodkorlik ruhida tashkil etishi talab
qilinadi..Endi.avvalo,.o‘qituvchining.o‘zi.ijodkorlik.salohiyatini.namoish.eta.bilishi.lozimki,.ayni.
shu holat o‘quvchilarning bilim egallashlari baravarida so‘z san’ati sehrini nozik his etaolishiga
omil.bo‘ladi..shu.o‘rnda.shaxsiy.tajribamga.murojaat.etishga.to‘g‘ri.keladi..
O‘quvchilar bilimidagi bo‘shliqlarni to‘ldirish borasida yangi ko‘rinishdagi mashg‘ulotlardan
samarali. foydalanish. mumkin.. Har. bir. o‘qituvchi. o‘zi. dars. berayotgan. o‘quvchilarining. bilish.
jarayoniga. alohida. e’tibor. bermog‘i. lozim.. Bu. o‘rinda. sinfdagi. o‘quvchilarining. darsni. qanday.
qabul.qilishi:.a’lochi,.yaxshi.va.o‘rta.bahoga.bilim.oluvchi.o‘quvchilar.borligini.unutmasligi.lozim..
Ayrim toifadagi o‘quvchilar mavzuni to‘liq o‘zlashtirgan bir paytda, boshqa biriningbunga layoqati
yetmasligi.tabiiy..Bu.paytda.o‘qituvchining.muomala.madaniyati.qo‘lkeladi..Ya’ni.,.muallim.a’lo.
baho oluvchi o‘quvchiga olqish aytib, mavzuni o‘zlashtira olmagan o‘quvchini “Sen har doim
shunaqasan, yaxshi o‘qimaysan” deya izza qilmasdan, aksincha, “Sizning o‘qishlaringiz yaxshi
bo‘lib.qoluvdi-ku,.nima.bo‘ldi,.mavzuni.yaxshi.tushuntira.olmadimmi.(tushunmadingizmi.emas!)”.
kabi. usulda. muloqot. olib. borishi. ham. ijobiy. samara. beradi..ayrim. hollarda. o‘quvchilar. ismiga.
oy, bonu, xon, bek, jon kabi o‘zbekona usulda murojaat qilish, ismlarining ma’nolarini sharhlab,
o‘sha. ismga. munosib. bo‘lishga. intilib. borish. kerakligini. uqtirib. ketish. mumkin.. Bu. muloqotlar.
o‘quvchilarda o‘ziga ishonch tuyg‘ularini shakllantirish bilan bir qatordafarzandlarimizning
ruhiyatiga. milliy. qadiryatlar. shukuhini. singdirish. omili. sifatida. ahamiyatlidir.. shuningdek,erki
nlikvabachkanalik,. samiymiyat. va. hurmatsizlik. me’yorini. saqlay. bilish. darkor.. ayrim. hollarda.
o‘ta erkinlik boshboshdoqlikka, o‘qituvchining hurmatini yo‘qotish esa umumiy muvozanatning
buzilishiga. olib. keladi.. Bundan. saqlanish. uchun. o‘qituvchi. mehr. va. talabchanlik. “ko‘zoynagi”.
orqali.o‘quvchi.qalbini.nazorat.etib.borgani.ma’qul..O‘quvchilar.o‘zlashtirishga.qiynalganlarida.
ularni noo‘rin ayblamay mavzuni odatdagi usuldan boshqacha yo o‘yin usulida, yoki soddaroq
misollar. bilan. tushuntirish. mumkin.. lekin. bir. darsda. noan’anaviy. usullardan. 4-5. tasini. kiritib.
bo‘lmaydi.. Bu. darsni. buzib,. o‘quvchilar. fikrini. chigallashtirib. yuboradi.. O‘qituvchi. bunday.
chalkashliklardan.qochib,.mavzuni.izchilik.bilan.yoritib.bermog‘i.maqsadga.muvofiqdir.
Ta’lim jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchi munosabati hozirgi kunda alohida diqqat talab qiladigan
jabhalardan. biridir.. Biz. o‘qituvchilar. sinfdagi. har. bir. o‘quvchining. ruhiy. holati,dunyoqarashi,.
aqliy.qobiliyatiga.qarab.muloqotda.bo‘lamiz..Vazifa.berish.mobaynida.ham.buni.e’tiborga.olamiz..
Bir qarashda bu bolani ajratishga o‘xshab ketsa-da, ilm-fan nuqtai nazaridan tabaqalashtirib
o‘qitishning samarasi ham o‘ziga yarasha unumli ekanligini ko‘rsatishini unutmasligimiz
kerak..Darvoqe,.o‘quvchilarning.o‘zlari.ham.bu.tabaqalashuvdan.ranjimaydilar,.balki.o‘z.bilim.
55
Do'stlaringiz bilan baham: |
