|
10
Июнь
17
. Boshlang‘ich. sinflarda. tahsil. olayotgan. bolalar. ko‘proq. kichik. hajmli. ertak,she’r. va.
hikoya. kitoblarni. sevib. o‘qishadi.sinfdan. tashqari. o‘qishning. maqsadi. o‘qish. malakalari-. ni.
takomillashtirish,kitob tanlay oladigan,muntazam kitob o‘qiydigan,o‘qilgan kitobni to‘g‘ri
baholay.oladigan.ongli.kitobxonni.tarbiyalashdir.
Sinfdan tashqari o‘qish darslari bosqichma-bosqich amalga oshirilib,o‘quvchilarning yosh
xususiyatlari. hisobga. olinadi.Bolalar. ko‘proq. boshlang‘ich. sinflarda. ertak. kitoblar. o‘qishni.
yoqtiradi.
“Ertaklar-yaxshilikkka yetaklar” deganlariday o‘quvchi ertaklar bilan tanishar ekan mard, jasur
,vatanparvar,mehribon.bo‘lishga.o‘rganadi.
.Ertak.xalq.og‘zaki.ijodining.eng.qadimiy,ommaviy.turlaridan.biridir..
Ertakning paydo bo‘lishida qadimiy urf-odatlar,marosimlar,tabiat
hodisalari,jonivorlar.muhim.o‘rin.tutgan.
.Hayot.haqiqatiga.asoslangan.xayoliy.voqealar.bilan.boyitilgan.
Odamlarga ibrat-o‘git beruvchi og‘zaki hikoyalar ERTAK deb
ataladi.. Ertakni. goho. “cho‘pchak”. deb. ham. atashadi.. Ertaklarda.
hayotiy voqealar,kutilmagan,favqulodda,hayoliy hodisalar bilan
qo‘shilgan,chatishgan.holda.keladi.
Ertaklarda qahramonlar hayratomuz sarguzashtlarni boshdan
kechiradilar:hayvon-jonivorlar huddi odamlarday munosabatga kirish
adilar,o‘ylaydilar,so‘zlaydilar.Ba’zi.ertaklar.“Bir.bor.ekan.bir.yo‘q.ekan,bir.podshoh.bo‘lgan.ekan”.kabi.
qisqagina.boshla-.malar.bilan.boshlanar.ekan.Ba’zi.boshlamalar.ancha.uzun.bo‘ladi.Masalan:manabu.
boshlamaga e’tibor bering “Ertagiyo ertagi,echkilarning bo‘rtagi,qirg‘ovul qizil ekan,quyrug‘i uzun
ekan,ko‘k muzga mingan ekan,muriti singan ekan,g‘oz karnaychi ekan,o‘rdak surnaychi ekan,ola
qarg‘a qozonchi,chumchuq chaqimchi ekan, to‘rg‘ay to‘qimchi ekan,bo‘ri bakovul ekan,tulki yasovul
ekan,ertagimning.eri.bor.yeti.kunlik.yeri.bor,.yetti.kunlik.yerida.dumi.kalta.bo‘ri.bor.
Ertaklarda.atrofimizdagi.hayot.manzaralaridan.ko‘ra.kishilarning.o‘y-xayollari,orzu-armonlari.
ko‘proq.yorqinroq.ifoda.etiladi.
Ayniqsa Sinfdan tashqari o‘qish darslarida bir oyda bir marta bir ertakni tanlab o‘quvchilar
ishtirokida qo‘g‘irchoqlardan foydalanib sahnalashtirilsa,o‘quvchiga judayam eshitgandan ko‘ra
ko‘proq.quvonch,zavq.bag‘ishlaydi.Men.o‘z.ish.faoliyatim.davomida.birinchi.qo‘g‘irchoq.teatri.
sahnasini.yasatib.oldim.va.qo‘g‘irchoqlar.topishga.kirishdim..
.sinfimdan.tanlangan.ertak.qahramonlarini.jonlantira.oladigan.nutqi.ravon,chaqqon.o‘quvchilar.
tanlab.olinadi.Tayyorgarlik.jarayonlari.olib.boriladi.va.bu.juda.ham.yaxshi.natija.berib.kelmoqda.
Bolajonlar sevib tomosha qilishib va eshitishgan o‘zbek xalq
ertagi “Oltin tarvuz” ertagi ham qo‘g‘irchoqlari yasanib
sahnalashtirildi..
27-fevral 2019-yil maktabimizda tuman bo‘yicha o‘quv seminari
o‘tkazildi va seminarda men 1-sinf o‘quvchilarim ishtirokida O‘qish
fanidan “Bo‘lim yuzasidan takrorlash va sinfdan tashqari o‘qish”
darsini.noan’anaviy.tarzda.“Qo‘g‘irchoq”.teatri.shaklida.tashkil.qildim.
Bu darsimda sinfdan tashqari o‘qish darslarida rus xalq ertagi “Baliqchi
va baliq haqida ertakni sahnalashtirdik,bu ertak tomoshasidan keyin
tuman.o‘qituvchilari.va.metodistimiz.Nafisa.Eshchanova.tomonidan.juda.yaxshi.fikrlar.bildirishdi.
Qo‘g‘irchoq teatri asosida qo‘yilgan ertaklarni bolajonlar
sevib. tinglashdi.ayniq-. sa. ertak. qahramonlarini. qo‘g‘irchoq.
shakli,.sahnada.jonlanayotganini.zavq.bilan.tomosha.qilishdi.Bu.
ertaklar orqali o‘quvchilarga millatimizga xos rahm-shafqat, zukk
olik,mehmondo‘stlik,rostgo‘y lik,saxiylik kabi o‘nlab fazilatlar
tarbiyalanib, bolajonlar ertaklarni eshitgandan ko‘ra sahna orqali
o‘zlari.sahnalashtirsa.buning.natijasi.judayam.a’lo.bo‘ladi.
O‘quvchilarga bog‘cha davridan eng sevib eshitadigan
ertaklaridan biri “Bo‘g‘irsoq” ertagi hech ham bola qalbidan
o‘chmasdan,t. inglab. keladi.Bu. ertak. orqali. o‘quvchilar.
ziyraklik,chaqqonlik.qobiliyatlari.shakllanadi,yaxshi.va.yomon.tushunchasini.anglab.yetadi.Har.bir.
darslarda ertaklardan foydalangan holda olib borilsa murg‘ak qalblarga hamisha yaxshilik,ezgulik
urug‘larini.joylagan.bo‘lamiz.
264
Do'stlaringiz bilan baham: |
