|
10
Июнь
17
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1..Yo‘ldoshеv.J.G‘.,.usmonov.s.a..Pеdagogik.tехnologiya.asoslari.-T,.2001.
2..Bozorov.E.B.,.Musurmonova.O.a..O‘qituvchi.ijodkorligi.davr.talabi..-.T.:O‘qituvchi.1991..
3..Jo‘rayеv.r.H.,.zunnunov.a..Ta’lim.jarayonida.o‘quv.fanlarini.intеgratsiyalashtirish.omil
-
lari..O‘qituvchilar.uchun.o‘quv.qo‘llanma..–T.:.sharq,.2005.
4..Mengliyev.B.,.Xoliyorov.O‘..O‘zbek.tilidan.universal.qo‘llanma..–T:..2013-yil
5..Hamroyev.M.a..O‘zbek.tilidan.ma’ruzalar.majmuasi..–T:..2013-yil
147
10
Июнь
17
LOTIN YOZUVIGA ASOSLANGAN O‘ZBEK ALIFBOSIGA BIR NAZAR
Sodiqova Ravshanoy Zuhritdinovna
Andijon viloyati Oltinko‘l tuman
22-umumta’lim maktabi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Tel raqami: +998916081865
Mirzakarimova Gulshanoy Abdumannopovna
Andijon viloyati Oltinko‘l tuman
45-umumta’lim maktabi ona tili va adabiyoti fani o‘qituvchisi
Tel raqami: +998973380986
Annotatsiya:
Ushbu maqolada
lotin alifbosiga asoslangan o‘zbek alifbosidagi “ch” harf
birikmasining.o‘quvchilarga.o‘rgatishdagi.noqulayliklar.to‘g‘risida.fikr.yuritiladi..
Kalit so‘zlar:
til-muomola vositasi, tilsiz elat, urug‘, xalq, millat bo‘lmaydi, 1989-yil 21-oktabr
–.o‘zbek.tiliga.davlat.tili.maqomi.berilgan.kun,.lotin.alifbosi,.kirill.alifbosi,.harf,.harf.birikmasi.
Til. jamiyatni. harakatlantiruvchi. kuchdir.. uning. yordamida. muvozanat. barqarorligi.
ta’minlanadi..Til.muomola.vositasi..u.insonga.o‘z.manfaatlarini.qondirish.uchun.emas,.aksincha,.
fikr-o‘y,.tuyg‘ular,.o‘zidagi.haqiqat.va.ilhom.uchqunlarini.ifodalash.va.o‘zgalarga.in’om.etish.
uchun.beriladi..u.kishilar.o‘rtasidagi.yagona.muhim.aloqa,.muloqot.vositasi..Til.kishilarning,.
millat. va. elatlarning. yuksaklashgan. onggi,. ma’naviy. borlig‘ining. ifodasi.. Tilsiz. –. elat,. urug,.
xalq,.millat.bo‘lmaydi.
O‘zbek. tiliga. davlat. tili. maqomi. 1989-yil. 21-oktabrda. berildi.. Bu. maqomni. berilishi. bizga.
keng. imkoniyatlarni. ochib. berdi.. O‘zbek. tilini. ya’ni,. ona. tilimizni. o‘quvchilarga. o‘rgatishda.
oldimizga.bir.qancha.vazifalar.qo‘yilgan..Bu.vazifalar.ko‘p.qirrali.bo‘lib,.o‘quvchilarning.aqliy.
va nutqiy faoliyatini rivojlantirishga, ularning atrof-muhit haqidagi bilimlarini kengaytirishga va
axloqiy tarbiyalashga, oddiy lisoniy bilimlarni o‘zlashtirishga, ongli o‘qish va yozish malakalarini
shakllantirishga. qaratilgan.. Bu. vazifalarning. barchasi. zaruriy. lisoniy. ma’lumotlarni. asosli.
tanlashga, o‘quvchilar saviyasiga mos nazariy va amaliy materiallarni uyg‘unlashtirib o‘zlashtirish
ustida. ishlashni. maqsadga. muvofiq. deb. bilaman.. lotin. yozuviga. asoslangan. o‘zbek. alifbosini.
o‘rgatish.maktablarda.1998-1999-o‘quv.yillaridan.boshlandi..lotin.yozuviga.asoslangan.o‘zbek.
alifbosida. jami. 29. ta. harf. bo‘lib,. ulardan. 6. tasi. unli. harflar,. 23. tasi. undosh. harflar. va. undosh.
harflardan. 3. tasi. harf. birikma. deb. qabul. qilindi.. alifbodagi. 3. ta. harf. birikmalarini. o‘rgatish.
o‘quvchilarda. biroz. tushunmovchiliklarni. keltirib. chiqarmoqda.. Harf. birikma. deganda,. harflar.
birikishidan.hosil.bo‘lgan.yangi.harf.tushuniladi..“ch”.harf.birikmasi.esa.bunga.yaqqol.misoldir..
Hech. kimga. sir. emaski,. o‘zbek. alifbosidagi. “muammoli. harflar”. –. deyilayotgan. qarashlar.
doimiyga.aylanib.bormoqda..Bular:.G‘,.O‘.harflari.hamda.sH.va.cH.harf.birikmalaridir..Mening.
nazarimda,. bulardan. eng. muammoga. sabab. bo‘layotgani. “ch”. harf. birikmasi.. chunki,. har. gal.
5-sinfga. ona. tili. darsida. “sh. va. ch. harflar. birikmalari. hamda. ularning. vazifalari”. mavzusini.
o‘tayotganimda. beihtiyor. o‘ylanib. qolaman.. Hozirgi. alifboyimizda. “c”. harfi. yo‘q;. lekin. “ch”.
harf.birikmasi.bor..O‘quvchilarga;.“kirill.alifbosidagi.“c”.harfi.yordamga.keladi”.–.deyishning.
o‘zo. nojoiz. deb. o‘ylayman.. Holbuki,. mantiq. talabiga. ko‘ra,. harf. birikmlari. alifbodagi. mavjud.
harflardan.tashkil.topishi.kerak.edi..Qolaversa,.bu.harf.birikmalar.xalqimiz.o‘rgangan.“bir.tovush.
–.bir.harf”.tamoyiliga.mos.tushmaydi..shu.bois.ba’zi.noqulayliklar.yuzaga.kelmoqda.
Maktablarda yangi nashrdan chiqqan matematika darsliklaridagi uzunlik o‘lchov birliklariga
“ch”.harf.birikmasi.tarkibidagi.kirillcha.“c”.harfi.cm(santimetr).tarzida.yozib.ko‘rsatilmoqda..Bu.
bilan.“c”.harfi.ham.alohida.holda.muomolada.foydalanilmoqda..Olimlarimizning,.ustozlarimizning.
ilmiy.izlanishlarini.qadrlayman,.ammo.shu.mavzuga.qayta.to‘xtalishlarini.so‘rab.qolardim.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati:
1..Ma’naviyat.–.ibrat.…(Ma’naviyatga.doir.101.savolga.101.javob).O‘zbekiston.respublikasi.
“Minhoj”.nashriyoti..Toshkent.2000-yil
2..Ma’rifat.2011-yil.22-oktabr
3..Ma’rifat.2011-yil.28-sentabr
148
Do'stlaringiz bilan baham: |
